Κατάρ και Comey, η αρχή του ντόμινο;
“Υπό κανονικές συνθήκες, η πολιτική και η οικονομία, επηρεάζουν η μία την άλλη, με την τελευταία να οδηγεί περισσότερο την πολιτική, παρά το αντίθετο. Οι κακές οικονομικές συνθήκες, συνήθως οδηγούν σε πολιτικές αλλαγές, αλλά δεν δίνουμε την απαιτούμενη προσοχή στην πολιτική για να φέρουμε σε ισορροπία την οικονομία και τις αγορές. Παρόλα αυτά, υπάρχουν φορές που η πολιτική αναδεικνύεται σε κυρίαρχο οδηγό της οικονομίας. Η ιστορία μας έχει δείξει πως, αυτή η περίπτωση συμβαίνει, όταν υπάρχει μεγάλη οικονομική, κοινωνική και πολιτική αναταραχή σε μια χώρα και υπάρχει συνήθως και μια μεγάλη επιλογή ανάμεσα σε δημαγωγούς που εμφανίζονται για να πολεμήσουν για τα “συμφέροντα του κοινού ανθρώπου ενάντια στις ελίτ”. Αυτές οι συνθήκες επικρατούν αυτή τη στιγμή. Η δεκαετία του 1930 ήταν η τελευταία φορά που ζήσαμε κάτι τέτοιο τόσο στον ανεπτυγμένο κόσμο, όσο και παγκοσμίως”
Δανειζόμαστε τη σημερινή μας εισαγωγή από το τελευταίο σημείωμα του Ray Dalio, ενός εκ των μεγαλύτερων επενδυτών στον κόσμο και ιδιοκτήτη ίσως του μεγαλύτερου hedge fund του κόσμου. Επικριτής συχνά της FED, της ιδιωτικής, ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των Η.Π.Α., υπέρμαχος των πολύτιμων μετάλλων και ειδικά του χρυσού -έχοντας δηλώσει πως “όποιος δεν γνωρίζει την ιστορία του χρυσού, δεν γνωρίζει την ιστορία του κόσμου”- αλλά δεν είναι αυτοί οι λόγοι που αναφέρουμε αυτά που είπε. Ούτε ότι έχουμε ειδικά αναφερθεί στις σοκαριστικές ομοιότητες με την συγκεκριμένη δεκαετία κι εμείς. Ο λόγος είναι ότι, παρότι το μοναδικό και κύριο ενδιαφέρον μας είναι ο χρυσός και το ασήμι σε φυσική μόνο μορφή, οφείλουμε να παρακολουθούμε πως σκέφτονται αυτοί που καθορίζουν τις αγορές και κατ’ επέκταση το μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομίας.
Όταν οι άνθρωποι που κερδοσκοπούν και διαχειρίζονται χαρτοφυλάκια εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα αρχίζουν να οσμίζονται κίνδυνο, είναι ένας πολύ καλός δείκτης για να καταλάβει κανείς πως οι αναφορές στον ρόλο του χρυσού και του ασημιού ως καταφυγίου ασφαλείας θα αρχίσουν να πληθαίνουν στο μέλλον, μια και τα μονίμως κατευθυνόμενα ΜΜΕ θα αρχίσουν να αναπαράγουν αυτό το κλίμα. Ο κύκλος της απομόχλευσης της οικονομίας έχει αρχίσει καιρό τώρα -παρόλο που οι κεντρικές τράπεζες τυπώνουν τρισεκατομμύρια χωρίς αντίκρυσμα για να αγοράζουν κρατικά κι εταιρικά ομόλογα, καθώς και μετοχές εταιριών- κι όπως θα δείτε στο διάγραμμα με τα στοιχεία της FED που ακολουθεί, η ποσοστιαία ανά χρονιά αλλαγή από τις τράπεζες για την δημιουργία της πίστωσης, αρχίζει να πλησιάζει επικίνδυνα επίπεδα, όπως το 1998 και το 2008, με ότι σημαίνει αυτό για τo χρηματοπιστωτικό σύστημα.
H εικοστή τρίτη βδομάδα της χρονιάς, αποδείχτηκε ιδιαίτερα κομβική, κυρίως στα πολιτικά γεγονότα που θα παίξουν ρόλο στο μέλλον. Ο αποκλεισμός του Qatar, το πατατράκ της κας May στις βρετανικές εκλογές και η εξέταση από επιτροπή του κογκρέσου του πρώην διοικητή του FBI -o oποίος εργαζόταν για τον κο Dalio, πριν γίνει εισαγγελέας- είναι πιστεύουμε θέματα των οποίων τις ουσιαστικές δυναμικές και προεκτάσεις θα κάνουμε αρκετό καιρό για να διαπιστώσουμε σε βάθος.
Ο κος Comey, εξελίσσεται σε βασικό πρωταγωνιστή της νέας διάταξης δυνάμεων που επιχειρούν οι ομάδες της ελίτ, οι οποίες μπροστά στο καινούργιο ποστάρισμα τους απέναντι στην νέα κυβέρνηση, φαίνεται δεν διστάζουν να στοχοποιήσουν τον νέο πρόεδρο με απόλυτο σκοπό την καταγγελία μομφής εναντίον του, την ώρα που τα ιδρύματα του George Soros καλούν για συντονισμένη αντίδραση το καλοκαίρι εναντίον του κου Trump.
Είχαμε αναφέρει σχετικά με την απόλυση του κου Comey την δεύτερη εβδομάδα του Μαίου:
“Αν όμως η νίκη του κου Macron άνοιξε ένα ακόμη χάσμα στην Ευρώπη της πλύσης εγκεφάλου που θέλει να απαρνηθούν οι πολίτες την αγάπη για την πατρίδα τους για να μην κατηγορηθούν σαν εθνικιστές και να ασπαστούν μια δεσποτική, υπερκρατική οργάνωση μη εκλεγμένων ηγετών, λομπιστών και διαδρομιστών, ένα άλλο μάλλον πέτυχε να κλείσει ο κος Trump, αυτό με το βαθύ κράτος, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αφορμή, ή απόλυση του διευθυντή κου FBI κου James Comey, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο προεκλογικά σχετικά με τα σκάνδαλα των email της κας Clinton και του προσωπικού της, ο οποίος επιπλέον ηγείτο και της έρευνας για διασυνδέσεις του κου Trump και του υψηλού προσωπικού του με την Ρωσία. Αυτό μπορεί να αυξάνει τις υποψίες για ένα νέο Watergate όπως σχολιάζεται, από την άλλη πλευρά όμως η παρουσία του κου Henry Kissinger την ίδια μέρα και ώρα στον Λευκό Οίκο με την έκδοση της ανακοίνωσης για την απόλυση του κου Comey, μας κάνει να αμφιβάλουμε για την εγκυρότητα του συλλογισμού των αρθρογράφων. Η μεταστροφή του νέου Αμερικανού προέδρου από την προεκλογική ρητορική του μόλις κάθισε στην καρέκλα, είναι σε κάποιους τομείς, αν μη τι άλλο εντυπωσιακή. Η δημόσια προειδοποίησή του δε, προς τον κο Comey και μάλλον προς κάποιους μέσα στο FBI να μην διαρρεύσουν τυχόν μαγνητοφωνημένες συνομιλίες του, δηλώνει ότι η πλευρά του κρατά κι αυτή κάποιους άσσους στο μανίκι για να ακυρώσει την δυναμική των επικείμενων διαρροών.”
Ομολογώντας δημόσια ο κος Comey ότι, ο ίδιος διέρρευσε, μέσω ενός φίλου του, καθηγητή νομικής στο Columbia, τις προσωπικές του σημειώσεις από τις συναντήσεις με τον πρόεδρο της χώρας -ως πολίτης πια (!), μετά το tweet του κου Trump που προειδοποιούσε για ηχογραφημένες συνομιλίες- αλλά επίσης πως έκρυβε το γεγονός ότι, ο ίδιος ο πρόεδρος της χώρας δεν εμπλέκεται στην συνομωσιολογία -για την ώρα- των ρώσων για επιρροή στις αμερικάνικες εκλογές, απασφάλισε τις βασικές επιθετικές γραμμές των δημοκρατικών. Επιπλέον, όπως δήλωσε ο δικηγόρος του κου Trump, ο κος Comey ψεύδεται γιατί η ημερομηνία που “ξύπνησε αλαφιασμένος μες τον ύπνο του” για να διαρρεύσει το κείμενο του, ήταν πριν το tweet του αμερικανού προέδρου, όπως αποδεικνύεται από εκ των υστέρων ψευδές δημοσίευμα των NY Times, οι οποίοι μάλλον πρωταγωνιστούν επίσης στην αποκαθήλωση των ΜΜΕ.
Το γεγονός όμως ότι, και οι Η.Π.Α και η Μ.Βρετανία ταλανίζονται πολιτικά τον τελευταίο χρόνο, την ώρα που διαμορφώνεται ένα νέο πολυπολικό τοπίο, δεν σημαίνει πως, οι τελευταίες δύο παγκόσμιες δυνάμεις δεν παίζουν σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό αυτού του τοπίου, ο οποίος περιλαμβάνει εκτός από την ενεργειακή πολιτική σε πρώτο ρόλο και την τοποθέτηση αναχωμάτων στον νέο, ανοικτό εμπορικό δρόμο του “μεταξιού” της Κίνας που περιλαμβάνει και το λιμάνι του Πειραιά. Άλλωστε, η τοποθέτηση του Ιράν από τον κο Trump στο στόχαστρο της πολεμικής υπερδύναμης, εξυπηρετεί και αυτό το σκοπό, αφού είναι το λιγότερο δυνατό της συμμαχίας που περιλαμβάνει την Ρωσία και την Κίνα που παίζουν τον κύριο ρόλο τόσο στον “εμφύλιο” της Συρίας όσο και στις ανακατατάξεις στην Μέση Ανατολή. Όπως αναφέραμε στην ίδια έκθεση του περασμένου Οκτωβρίου, που σας παραπέμψαμε λίγο παραπάνω, με τον χάρτη των στρατιωτικών αμερικανικών επιχειρήσεων των δύο τελευταίων αιώνων:
“Φυσικά, μιά τέτοιου είδους δράση δεν είναι πρωτοφανής εκ μέρους των Η.Π.Α., αλλά η συνήθης πρακτική της, όπως μπορείτε να δείτε στον χάρτη που απεικονίζει τις στρατιωτικές επεμβάσεις τους, τους δύο τελευταίους αιώνες. Είναι όμως η πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, που υπάρχουν απέναντί της δυνάμεις που διεκδικούν τον ρόλο του περιφερειακού έστω ηγέτη, όπως ο συνασπισμός της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν που δοκιμάζει τα όρια της υπερδύναμης στον “εμφύλιο” της Συρίας, για να διαμορφωθούν ξανά οι νέοι άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθούν μακροπρόθεσμα οι αντίπαλες δυνάμεις. Δεν χρειάζεται κανείς ιδιαίτερες ιστορικές γνώσεις για να αντιληφθεί την ένταση που επιφυλάσσει μια τέτοια, τεκτονική αλλαγή.”
Xωρίς να θέλουμε να υποβιβάσουμε την πολιτική διάσταση των πραγμάτων που φέρουν το Κατάρ, την χώρα με το μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα στον κόσμο, όπως δείχνει το παραπάνω διάγραμμα, να διαφωνεί εκ βαθέων με την αδερφή σαλαφιστική επίσης, σουνιτική Σαουδική Αραβία, στηρίζοντας την Μουσουλμανική Αδερφότητα και την Χαμάς ή έχοντας “φιλικές διαθέσεις” προς το Ισραήλ και το Ιράν, θεωρούμε πως η πρόσφατη διαμάχη τους κι ο αποκλεισμός του Κατάρ από τις υπόλοιπες αραβικές χώρες, έχει να κάνει κυρίως με το φυσικό αέριο και την διανομή του. Ήταν η πολιτική του κου Obama, και κυρίως της κας Clinton, να στηρίξουν τον αγωγό του Κατάρ προς την Ευρώπη, όπως δείξαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, για να σπάσουν την ρωσική παντοκρατορία στην ενεργειακή αγορά της Ευρώπης που έκανε την Συρία αυτό που είναι σήμερα. Αν μη τι άλλο και οι δύο χώρες, Σ. Αραβία και Κατάρ, όπως αποκαλύφτηκε από την διαρροή των email της κας Clinton στήριξαν με αρκετά δισεκατομμύρια τον Isis και την Al Nusra και μια τόσο θεαματική στροφή δεν θα μπορούσε να μην είναι σύμφωνη με τις οδηγίες των αμερικανών. Κάποιοι φαίνεται ξεχνάνε πως οι τελευταίοι διαθέτουν την μεγαλύτερη βάση τους στο Κατάρ που συντονίζει τις δράσεις τους στην Μ. Ανατολή, όπως και ότι το κοίτασμα του North Fields, είναι το ίδιο που εκμεταλλεύεται και το Ιράν.
Αν αυτοί οι κάποιοι, που δεν είναι άλλοι από τον πρόεδρο Erdogan και τους συν αυτώ ονειροπόλους αναβίωσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας πιστεύουν πως, μπορούν να βάλουν πόδι, ακόμη και στέλνοντας στρατό στο Κατάρ, είναι προφανώς προς συμφέρον της χώρας μας, γιατί η επικίνδυνη ισορροπία του σουλτάνου ανάμεσα στους αμερικάνους και τους ρώσους, είναι σίγουρο πως αργά ή γρήγορα θα του βγει σε κακό. Στις πρώτες δηλώσεις του, στις αρχές της βδομάδας, ο αμερικανός ΥΠΕΞ, κος Tillerson ζήτησε αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία. Στις χθεσινές, απαιτώντας σχεδόν το ίδιο, μάλλον φωτογράφησε τον πρόεδρο Erdogan, ο οποίος με την επιτροπή της γερουσίας να ζητάει ποινικές ευθύνες για τους σωματοφύλακές του που χτύπησαν βίαια αμερικανούς πολίτες, αρχίζει και γίνεται κόκκινο πανί για την κυβέρνηση του κου Trump. Ο μισθωμένος από τους τούρκους και μόλις για τρεις βδομάδες διοικητής ασφαλείας των Η.Π.Α., στρατηγός κος Flynn, βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας του FBI γιατί είπε ψέμματα για τις συναντήσεις του με τον πρεσβευτή της Ρωσίας και προφανώς όλοι αυτή τη στιγμή θέλουν να αποτραβηχτούν τόσο μακριά από τον ίδιο, όσο και από τους πελάτες του.
Πέρα από την πολιτική διάσταση και τις εκτροπές που θα έχει η ιστορία στην προσπάθεια των αμερικανών να ιδρύσουν το αραβικό ΝΑΤΟ, πιστεύοντας ότι έτσι θα προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια στο Ισραήλ, τέτοιες κρίσεις έχουν προφανώς επιπτώσεις και στις χρηματαγορές, ειδικά αν κανείς σκεφτεί ότι το wealth fund, το ταμείο επενδύσεων δηλαδή του Κατάρ, φτάνει περίπου τα 340 δισεκατομμύρια, με τουλάχιστον $40 από αυτά να είναι τοποθετημένα σε μετοχές θεσμικών εταιριών, τραπεζών, εμπορευμάτων αλλά κι ενέργειας, όπως θα δείτε στον πίνακα που ακολουθεί. Είναι άλλωστε γνωστό πως το Κατάρ έσωσε την Deutche Bank από βέβαιη χρεοκοπία στην πρόσφατη κρίσης της. Αν πράγματι έχει υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία ανάμεσα στους αμερικάνους και τους ρώσους, όπως υποψιαζόμαστε από την ασθενή αντίδραση των τελευταίων στους βομβαρδισμούς της δυτικής συμμαχίας στην Συρία, τότε ίσως η ένταση θα αποκλιμακωθεί γρήγορα με κάποια ίσως οικονομικά πέναλτυ απέναντι στο Κατάρ. Αν όχι, υπάρχει τεράστιος κίνδυνος, με δεδομένη την πολιτική αναταραχή σε Η.Π.Α. και Μ.Βρετανία, να αναφλεγεί η τρεμάμενη ισορροπία των χωρών του Κόλπου. Έτσι κι αλλιώς, απ΄ότι φαίνεται ως τώρα, ο τελικός στόχος του status quo είναι μάλλον μια σύρραξη ανάμεσα σε σουνίτες και σε σιίτες για τον καθολικό πια έλεγχο των ενεργειακών πηγών από τις δυνάμεις του κατεστημένου σαν τελευταία ένεση στο πετροδολάριο.
Ο καθένας μπορεί να φανταστεί τις παγκόσμιες επιπλοκές που θα ενεργοποιήσει ένα τέτοιο σενάριο, όπως επίσης να βάλει καλά στο μυαλό του πως, ένας απελπισμένος Erdogan είναι ικανός ακόμη και για τα χειρότερα προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του σε μια διαλυόμενη χώρα. Το δημοψήφισμα του Κουρδικού τον Σεπτέμβριο, ο αποκλεισμός από οποιοδήποτε σενάριο μεριδίου στο νέο μοίρασμα του τόξου της Συρίας, μπορεί να τον κάνει να κορυφώσει τις εντάσεις με την χώρα μας. Η έκδοση της νέας Navtex για σεισμικές έρευνες στις περιοχές της Κύπρου, όταν σε ένα μήνα ξεκινά η πρώτη γεώτρηση εκεί για λογαριασμό της Κύπριακής Δημοκρατίας είναι ένα πρώτο δείγμα. Η νέα “Γενεύη” ίσως να είναι το επόμενο.
Ανοδικά έκλεισε το δολάριο την βδομάδα που μας πέρασε, όπως είχαμε πει ότι μπορεί να συμβεί στην προηγούμενη εβδομαδιαία μας έκθεση. Βρίσκοντας αγοραστές στην κάτω γραμμή της ζώνης στήριξης (μπλε πλαίσιο) στα 96.40, έκανε το πρώτο βήμα για μια υποψήφια αναστροφή, η οποία θα επισημοποιηθεί, έστω και για βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, με ένα επόμενο κλείσιμο πάνω από τα 97.70.
DOLLAR FUTURES, W, ICE[+] click images to enlarge
Όπως είπαμε την προηγούμενη βδομάδα, οι θέσεις των commercials στα προθεσμιακά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το ευρώ, έχουν ξεπεράσει τις εκατό χιλιάδες σε ανοικτές θέσεις πώλησης για πρώτη φορά μετά το 2011, όταν σηματοδότησαν τότε την επερχόμενη πτώση του κοινού νομίσματος ταφόπλακα.
Καθοδικά έκλεισαν, αντίστροφα από το δολάριο, τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό στα $1,268.8 μειωμένο κατά δυόμιση περίπου μονάδες και το ασήμι στα $17.18 κατά ένα τοις εκατό περισσότερο πτωτικά από τον “μεγάλο του αδερφό”.
Στην τελευταία έκθεση μας γιά τον Μάϊο είχαμε αναφέρει:
“Φτάνοντας ο χρυσός στην κάτω γραμμή της ζώνης αντίστασης (κόκκινο πλαίσιο) περιμένουμε οι πιέσεις των πωλητών να αυξηθούν, ενώ το ασήμι δείχνει πως έχει λίγο ελεύθερο χώρο ψηλότερα για να φτάσει στην αντίστοιχη γραμμή που βρίσκεται στα $17.78 με τα $18.65 να παίζουν κύριο ρόλο στην μελλοντική πορεία. Στην περίπτωση που το δολάριο ξεκινήσει να χτυπάει ψηλότερα τις θέσεις των πωλητών (shortcovering), θα είναι λογικό τα πολύτιμα μέταλλα να οπισθοχωρίσουν. Οι ζώνες στήριξης που μας ενδιαφέρουν είναι οι $1,247 και $1,214 για τον χρυσό και οι $17.18, $16.90 και $16.10 για το ασήμι, αλλά καλύτερη εικόνα θα υπάρχει όταν δούμε που έκλεισαν οι τιμές του μήνα.”
Όπως ακριβώς ο χρυσός, έτσι και το ασήμι δοκίμασαν για μια ακόμη φορά τις ζώνες αντίστασης που έχουμε σημάνει (κόκκινο πλαίσιο), αλλά και τις κύριες γραμμές τάσεις τους (διακεκομμένες γραμμές), του χρυσού από τα ψηλά του 2011 και του ασημιού από αυτά της επόμενης χρονιάς. Μένει να δούμε αν, από τις ψευδείς ανοδικές διασπάσεις που έκαναν οι τιμές σε ημερήσιο επίπεδο, η αντίδραση προς τα κάτω θα είναι μεγάλη ή αν θα βρουν αγοραστές στις πάνω γραμμές των περιοχών στήριξης (μπλε πλαίσιο).
Στην προηγούμενη έκθεσή μας, όπου σχολιάσαμε το μηνιαίο χρονοδιάγραμμα, είχαμε αναφέρει ως κομβικές αντιστάσεις τα $1,297 για τον χρυσό και τα 17.63 για το ασήμι, τιμές απ’ όπου πράγματι προέκυψε η απόρριψη και για τα δύο. Μένει να δούμε, αν τυχόν, αυτή η αναστροφή των πολύτιμων μετάλλων θα εξελιχθεί σε παγίδα για τους αγοραστές (bull trap), των οποίων οι θέσεις θα παίξουν κύριο λόγο σε αυτό αν είναι αδύναμες όσο η τιμή κατεβαίνει προς τα κάτω.
Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, με αφορμή το ύποπτο για πολλούς, απόλυτα αναμενόμενο για μας, ενδοσυνεδριακό πισωγύρισμα των μετοχών τεχνολογίας στον δείκτη Nasdaq των Η.Π.Α. στο τέλος της βδομάδας, ένα διάγραμμα που δείχνει τις μοχλευμένες θέσεις των επενδυτών να έχουν ξεπεράσει σε δανεισμό τα όρια της φούσκας του internet το 2000. Η επόμενη βδομάδα, στα μοντέλα μεταβλητότητας που παρακολουθούμε, δείχνει πιθανή κορύφωση, όπως και η τελευταία του μήνα, με ιδιαίτερη κλιμάκωση τις βδομάδες του Αυγούστου. Όσοι ακόμη έχουν τοποθετημένα τα χρήματά τους σε μετοχές, καλό είναι να προσέχουν πολύ. Το flash crash στην μετοχή της Amazon την Παρασκευή, δεν είναι καλός οιωνός. Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται ο καθένας που διαβάζει τα κείμενά μας, δεν καταλήξαμε τυχαία στην επιλογή των πολύτιμων μετάλλων σε φυσική μορφή ως το απόλυτο καταφύγιο ασφαλείας για τις αποταμιεύσεις και την διατήρηση της αγοραστικής δύναμης των χρημάτων μας, χωρίς να έχουμε ίδια γνώση από πολύ κοντά του τι συμβαίνει στα καζίνο των χρηματαγορών και στο πως λειτουργούν τα μεγάλα χαρτοφυλάκια.
Yγιαίνετε!