Σε εξέλιξη η μετάβαση στον πολυπολικό κόσμο

text by PMG1 | in Weekly Reports

Συχνά, οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούμε να καταλάβουμε, ίσως ταραγμένοι από την φρενήρη ροή πια της καθημερινότητας, την διαδικασία και την διάρκεια αλλαγής μιας κατάστασης από ένα σημείο προς κάποιο άλλο. Προβάλλοντας ίσως την δική μας ανάγκη επιτακτικά, περιμένουμε και κάποιες φορές μάλιστα απαιτούμε, να αλλάξουν τα πράγματα προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε, επιμένοντας μάταια να μην συμπεριλαμβάνουμε τον εαυτό μας σε αυτή την διαδικασία της αλλαγής. H κλίση της γνώμη μας όμως κι ακόμη χειρότερα η προκατάληψή μας, η οποία περιβάλλει συνήθως με απατηλή βεβαιόβητα την πεποίθησή μας, είναι πιθανό να είναι λανθασμένη, τόσο προς την κατεύθυνση κάποιες φορές, όσο μάλλον και προς τον χρόνο της αλλαγής.

Ένα από τα καλά που έχουν κερδίσει όσοι έχουν ασχοληθεί με τις διαπραγματεύσεις ή και το εμπόριο, είναι να κρατούν πάντα το μυαλό τους ανοιχτό και να αλλάζουν το στίγμα τους στον χάρτη όταν παρουσιάζονται γεγονότα ικανά να ανατρέψουν τις αρχικές τους θέσεις. Ένα, από τα χρήσιμα γνωμικά άλλωστε, πληρωμένο ακριβά από όσους δεν το ενστερνίστηκαν έγκαιρα, είναι πως οι κορυφές των τιμών στα πάγια περιουσιακά στοιχεία, όπως και τα χαμηλά τους αντίστοιχα, είναι περισσότερο διαδικασίες καταγραφής παρά βίαια γεγονότα. Όχι ότι δεν υπάρχουν τα τελευταία, τα οποία συνήθως μπορεί να είναι και οι αιχμές της αλλαγής κατεύθυνσης, αλλά δεν είναι ικανά από μόνα τους να επιδράσουν καταλυτικά αν δεν έχει προηγηθεί ολόκληρη η διαδικασία. Η οποία, δεν είναι τίποτα άλλο από μια εξαπάτηση των περισσοτέρων προς κέρδος των λίγων που αντέχουν την πίεση, εκλογικεύουν τις συμπεριφορές των συμμετεχόντων και δεν χάνουν από τα μάτια τους τον μακροπρόθεσμο στόχο, προσαρμόζοντας πάντα την πορεία τους σε κάθε παραμικρή αλλαγή του ανέμου.

Η μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμο είναι μια διαδικασία η οποία έχει αρχίσει δέκα χρόνια τώρα, μετά την κρίση ενυπόθηκων δανείων στις Η.Π.Α. το 2008 που λίγο έλλειψε να στείλει την ανθρωπότητα στον μεσαίωνα, διασπέρνοντας τις ζημιές της εκτός της χώρας που την προκάλεσε σε όλη την οικουμένη και κυρίως προς τα χαμηλότερα στρώματα πάνω στα οποία κοινωνικοποιήθηκαν οι ζημιές των τραπεζών κι ευρύτερα της οικονομίας, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δεν έχει φανεί ακόμη. Η ποσοτική χαλάρωση QE μαζί με τα υπόλοιπα προγράμματα που εφάρμοσαν οι κεντρικές τράπεζες, πίσω από δυσνόητα ονόματα κι ακρωνύμια, δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα σωσίβιο προς τις εμπορικές τράπεζες,, τους συστημικούς βιομηχανικούς κολοσσούς και τις χιλιάδες επίσης εταιρίες ζόμπι που έλαβαν θηριώδη ποσά δανεισμού με μηδαμινά επιτόκια. Ήταν, το μόνο μέτρο που έκριναν ικανό για να διατηρήσει το αιώνιο σύστημα υποστήριξης της διανομής των fiat νομισμάτων μέσω των κρατικών ομολόγων, σε αυτή την προαιώνια κατάρα του χρέους.

Όπως δείξαμε όμως και συνοπτικά μέσω παραπομπών στην έκθεσή μας του περυσινού Ιανουαρίου, το παγκόσμιο εμπόριο βρίσκεται στην διαδικασία καταγραφής των υψηλών τιμών του και ο προστατευτισμός έχει αρχίσει την αντίστροφη διαδικασία της ανόδου με ολοένα περισσότερες νομολογίες να κατατίθενται συνεχώς. Στο παραπάνω διάγραμμα μπορείτε να δείτε τον όγκο του του παγκόσμιου εμπορίου ως προς το παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν από το 1872 ως τις μέρες μας, ο οποίος διέσπασε την ανοδική γραμμή τάσης που ξεκινά από τα χαμηλά της δεκαετίας του 1950, μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο. Δεν βρίσκουμε ικανές διαφορές με την αντίστοιχη διαδικασία της δεκαετίας του 1930. Σε καθεστώς προστατευτισμού ανδρώθηκε η Κίνα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση οι ταρίφες της οποίας ξεπερνούν συνολικά τις 12,000 και εφαρμόζονται σχεδόν σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται.

Επίσης, αν δεν υπήρχε η τούρμπο έκδοση του οικονομικού κορποκαπιταλισμού, που πυροδότησε τόσες φούσκες ως τώρα κυρίως επί προεδρίας του κου Clinton στη δεκαετία του ’90 με την κατάργηση της νομολογίας Glass Steagall, είναι σίγουρο ότι η φάση της υπερπαγκοσμιοποίησης θα είχε τελειώσει αρκετά νωρίτερα. Μια ακόμη επιβεβαίωση βρίσκεται στο διάγραμμα που ακολουθεί με τους προγνωστικούς δείκτες του ΟΟΣΑ, οι οποίοι αναστράφηκαν προς τα κάτω πέρυσι σε χαμηλότερο σημείο από αυτό του 2013, ενώ διέσπασαν ήδη και τον πάτο του 2016.

Μέσα σε ένα καυτό Δεκέμβριο, όπου έχουμε τη σύσκεψη του ΟΠΕΚ, το ταβάνι του αμερικάνικου χρέους στις 7 του μήνα, την σύσκεψη της FED στις 16 και τις ψηφοφορίες για το Brexit στο βρετανικό κοινοβούλιο μεταξύ άλλων, η ιδανική αρχή δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την συνεύρεση της ομάδας των G20 στην Αργεντινή το πρώτο σαββατοκύριακο του μήνα.

Ο εμπορικός πόλεμος του κου Trump, κυρίως απέναντι στην Κίνα, αλλά σε δεύτερο βαθμό εναντίων όλων ανεξαιρέτως, είναι το νούμερο ένα κομμάτι της ατζέντας που περιμένουν οι ταλαιπωρημένες τον τελευταίο καιρό χρηματογορές να ανιχνεύσουν στο κοινό ανακοινωθέν. Θα βρεθεί πεδίο διαπραγμάτευσης με την Κίνα ή μήπως οι πιέσεις θα θέσουν τον Οργανισμό Παγκοσμίου Εμπορίου στο περιθώριο, με τους αμερικάνους να έχουν ήδη δηλώσει πως πρέπει οπωσδήποτε να ανασχηματιστεί ο τελευταίος σε αυτή τη σύνοδο που έχει σλόγκαν την δίκαιη κι ανεμπόδιστη ανάπτυξη; Eνώ οι πιθανότητες συνολικής λύσης είναι ελάχιστες, δεν αποκλείεται να κηρυχθεί ένα συγκεκριμένο διάστημα ειρήνης, όπου θα επανεξεταστούν οι θέσεις των δύο μεγάλων δυνάμεων. Είναι άλλωστε προσφιλής τακτική του κου Trump και των συνεργατών του, αφού το ίδιο έκαναν και στο Μεξικό με τον Καναδά.

Θα υπάρξει περιθώριο εξεύρεσης λύσης με την Ευρώπη ή θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο κι εδώ οι δασμοί των αμερικανών, όπως απειλούν να κάνουν με την Κίνα, αφού τον τελευταίο μήνα ο υπουργός εμπορίου των Η.Π.Α. έχει επαναφέρει σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις την απειλή για την ευρωπαϊκή-βλέπε γερμανική-αυτοκινητοβιομηχανία; Θα πείσει η κα May την βρετανική βουλή να αποδεχτεί το τελεσίγραφο, όπως κατάντησε, η συμφωνία για το Brexit; Θα παραμείνει σταθερός στην πορεία των διαρθρώσεων ο πρόεδρος ο κος Macron ή θα λυγίσει υπό την πίεση των “κίτρινων γιλέκων” που έχουν μετατρέψει το κέντρο του Παρισιού σε εμπόλεμη ζώνη;

Ας ξεκινήσουμε από τον τελευταίο. Αυτόν τον νεαρό τραπεζίτη των Rothchild που βάλθηκε να μετατρέψει σε μια νύχτα την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ομοσπονδία, φτάνοντας να δηλώσει-με τη σύμφωνη γνώμη της κας Merkel- στον εορτασμό μάλιστα των 100 χρόνων από το τέλος του Α παγκοσμίου πολέμου πως, “έφτασε η ώρα να αποκτήσει η Ευρώπη τον δικό της στρατό για να οχυρωθεί απέναντι στη Ρωσία, την Κίνα και τις Η.Π.Α.”! Το bromance με τον πρόεδρο κο Trump μάλλον τελείωσε αυτόματα εκείνη τη στιγμή, με τον τελευταίο να κατονομάζει ως μεγάλη προσβολή αυτή τη δήλωση, στην μνήμη των δεκάδων χιλιάδων αμερικανών που έδωσαν τη ζωή τους για να απελευθερώσουν τη Γαλλία και την Ευρώπη από τους γερμανούς και τον πρόεδρο Putin να μην χάνει την ευκαιρία και να σχολιάζει θετικά μια τέτοια εξέλιξη για τη γηραιά ήπειρο. Δίχως να αμφιβάλουμε λεπτό για την ουσιαστική βοήθεια των αμερικανών στην απευλευθέρωση από τους Ναζί, έχουμε να προσθέσουμε πως, το ΝΑΤΟ έχει βρεθεί δυό δεκαετίες τώρα χωρίς ουσιαστικό σκοπό, από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης την πτώση του τείχους του Βερολίνου και το τέλος του ψυχρού πολέμου.

Αν το πρόβλημα των αμερικανών ήταν αληθινά η οικονομική συμμετοχή των ευρωπαίων, θα ήταν πράγματι χαράς ευαγγέλια γι αυτούς η δημιουργία του ευρωπαϊκού στρατού, αφού έτσι θα απαλάσσονταν οι αμερικάνοι από το έξτρα έξοδο να υπερασπίζουν την Ευρώπη. Δεν είναι προφανώς όμως αυτός ο σκοπός. Είναι να παραμένει η Ευρώπη όχημα των Η.Π.Α. ως προμετωπίδα προς τη Ρωσία και να μην καταλήξει στα χέρια της για “προστασία”, ούτε προφανώς να ανοίξει ακόμη περισσότερο η αγορά της προς τις υπερμεγέθεις επενδύσεις της Κίνας στη στρατηγική του νέου δρόμου του μεταξιού, αλλά να παραμείνει ελεγχόμενη από τους αμερικανούς και ειδικά μάλιστα σε ότι έχει να κάνει με την αγορά της ενέργειας.

Δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα πως μπορεί στα αλήθεια να πραγματοποιηθεί ο ευρωπαϊκός στρατός, από την ώρα που επί δεκαετίες, όλες αυτές οι περιφερειακές δυνάμεις βρίσκονται υπό αμερικανική ηγεσία, με το μεγαλύτερο κομμάτι του εξοπλισμού τους να προέρχεται από τις Η.Π.Α.. Με μια, ουσιαστικά ακόμη, κατεχόμενη από τους αμερικανούς Γερμανία και με τη Μ.Βρετανία, που έχει τον ισχυρότερο στρατό, να βρίσκεται με το ένα πόδι έξω από την ένωση. Πιστεύουμε ότι ο κος Macron γνωρίζει καλύτερα σαφώς από μας, ειδικά από τη στιγμή που υπογράμμισε τον ηρωϊσμό του στρατηγού Pétain που συνεργάστηκε ως κυβέρνηση κατοχής με τους Ναζί στον Β παγκόσμιο πόλεμο και παρέδωσε σε όλους ένα μάθημα για τη διαφορά του εθνικισμού από τον πατριωτισμό…

Αυτό που ξέρουμε εμείς είναι πως, είχαμε από την αρχή τις υποψίες μας για την αστραπιαία ενθρόνισή του στην κεντρική πολιτική σκηνή της Γαλλίας οι οποίες επιβεβαιώθηκαν από το διάγραμμα που προηγήθηκε παραπάνω, με το ποσοστό αποδοχής του μέσα σε χρόνο ρεκόρ να έχει χάσει περίπου 50% (πορτοκαλί γραμμή) , ακολουθώντας κατά γράμμα την πορεία του προκατόχου του, κου Hollande (κόκκινη γραμμή).

Είναι η αποτυχία αυτών των βαλτών από το σύστημα ανθρώπων αυτή που εκτρέφει την άνοδο της ακροδεξιάς. Σε λιγώτερο από δύο χρόνια, ο πρόεδρος Macron βρέθηκε από το ζενίθ στο ναδίρ, όχι μόνο απογοητεύοντας όλους τους κεντρώους που τον ψήφισαν, αλλά δικαιώνοντας όλους όσους φοβούνταν πως, μια τέτοια πιθανότατη πορεία, θα έριχνε κι άλλο λάδι στη φωτιά της ακροδεξιάς, όπως πράγματι δείχνει να συμβαίνει στο γράφημα που ακολουθεί, κάτι για το οποίο επίσης σας είχαμε ενημερώσει σαν πιθανότητα. Οι επόμενες ευρωεκλογές τον Μάϊο του 2019, θα είναι σίγουρα ένα ακόμη καρφί στο φέρετρο της ενωμένης Ευρώπης, με την Γαλλία να πιστοποιεί την διεθνή τάση σε μια τραγική απομίμηση της κατάστασης στην Γερμανία με το AFD.

Η αναταραχή που θα επικρατήσει στην Ευρώπη το νέο χρόνο, επικρατεί ήδη στην διαδικασία του Brexit για την αποχώρηση της Μ.Βρετανίας από την ΕΕ. Αποχώρηση στα λόγια βέβαια, γιατί αυτή η συμφωνία της κας May δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που ψήφισαν οι βρετανοί πολίτες. Τα ερωτήματα που είχαμε θέσει στην έκθεσή μας για το Brexit ήταν πολλά και κάποια από αυτά αποδείχθηκαν ουσιώδη, δικαιολογώντας κατά τη γνώμη μας την λέξη “καραμπόλα” στο τίτλο της.

Υπάρχουν τρία σενάρια για το Brexit, καθόλα αρνητικά για την πορεία της βρετανικής λίρας, αλλά όχι απαραίτητα αρνητικά όλα στην οικονομία της χώρας, όπως διαδίδεται συνεχώς. Το πρώτο είναι η έγκριση της συμφωνίας της κας May με την ΕΕ από την βουλή, το οποίο έχει και τις λιγότερες πιθανότητες. Το δεύτερο είναι, αποχώρηση χωρίς καμμιά συμφωνία, το λεγόμενο Hard Brexit, που αφήνει μόνο τρείς μήνες προετοιμασίας και για τις δύο πλευρές. Η λέξη χάος είναι ανίσχυρη να περιγράψει τι θα συμβεί σε αυτό το σενάριο. Το τρίτο περιλαμβάνει μια δεύτερη ψηφοφορία των πολιτών για το αν θέλουν Brexit ή όχι, κι έχει τον πρώην πρωθυπουργό κο Blair ως βασικό υποκινητή του, πράγμα που φανταζόμαστε χτυπάει καμπανάκια σε όλους όσους έχουν παρακολουθήσει την πορεία του και την ουσιαστική συμμετοχή του στους πολέμους που κυρήχθηκαν ενάντια στην “τρομοκρατία”.

Πιστεύουμε πως, αν αυτό γίνει πραγματικότητα η πόλωση που θα υπάρχει στο Ηνωμένο Βασίλειο θα ρίξει την χώρα στα τάρταρα για τα καλά. Οι απαντήσεις των ψηφοφόρων στο γράφημα που ακολουθεί, αποτυπώνουν την ανυπαρξία συναίνεσης και κατανόησης σε όποια κατάσταση επικρατήσει, αφού ταυτόγχρονα υποστηρίζουν πως, η συμφωνία της κας May είναι καλύτερη από το Hard Brexit, το να μείνουν οι βρετανοί στην ΕΕ είναι καλύτερο από τη συμφωνία αποχώρησης της πρωθυπουργού και τέλος το Hard Brexit είναι καλύτερο από το να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ!

Είναι απορίας άξιον πως δέχεται η κα May- η οποία να θυμίσουμε ψήφισε να παραμείνει η χώρα στην ΕΕ-αυτή τη θολή και ακαθόριστη συμφωνία που ναι μεν επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών στο πρότυπο της Νορβηγίας, αλλά δεν ξεκαθαρίζει τι θα γίνει με το σύνορο της Β. Ιρλανδίας στο μέλλον. Αν δεν είναι εκβιασμός αυτό εκ μέρους της ΕΕ, για να ανάψει μελλοντικά ξανά ο πόλεμος που ματοκύλισε χιλιάδες ανθρώπους, δεν ξέρουμε τι άλλο μπορεί να είναι. Εκτός αν υπολογίζει σε εκλογές κι αφήσει τη βόμβα να σκάσει στους εργατικούς του κου Corbyn, πιστεύοντας ότι έκανε ότι καλύτερο για τη χώρα της.

Νομίζουμε ότι στην περίπτωση του Hard Brexit, η βρετανική λίρα θα σπάσει το 1.20 σε σχέση με το δολάριο, θέτοντας μακροπρόθεσμo στόχο αρχικά τα 1.14 και μετέπειτα το χαμηλό του 1985 στα 1.05! Ένα κλείσιμο στο τέλος του μήνα κάτω από τα 1.25 θα δώσει αρκετές πιθανότητες σε ένα τέτοιο σενάριο και μόνο ένα αντίστροφα πάνω από τα 1.35 αρχικά και μετά τα 1.40, πράγμα που θεωρούμε πολύ δύσκολο, θα προσφέρει μελλοντικά μια σταθεροποίηση τόσο στο νόμισμα όσο και στην πολιτική και στην κοινωνικά έκρυθμη κατάσταση της χώρας. Το γεγονός ότι η Μ.Βρετανία θα πρέπει να λαμβάνει έγκριση από τις Βρυξέλλες κι από όλα ξεχωριστά τα μέλη της ΕΕ για κάθε πιθανή εμπορική συμφωνία που θέλει να αναπτύξει, είτε με τις Η.Π.Α., την Κίνα αλλά και όποιον άλλο εταίρο, σύμφωνα με τη συνθήκη αποχώρησης, πιστεύουμε πως προδιαγράφει με μεγάλη ακαιρεότητα το τι θα συμβεί στην περίπτωση που ψηφιστεί αυτή η συμφωνία. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα παραμείνει ενωμένο για πολύ μετά…

Στο τριμηνιαίο διάγραμμά μας που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε ότι η λίρα σε σχέση με το δολάριο απορρίφθηκε στην ζώνη αντίστασης (κόκκινο πλαίσιο) κι επιστρέφει στη ζώνη στήριξης που δοκίμασε στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς. Ή θα σπάσει την καθοδική σφήνα ανοδικά (γαλάζιες πλάγιες γραμμές, falling wedge) κι όλα θα κυλήσουν ομαλά, κατά το δυνατόν για τη χώρα, ή βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχηματισμός head and shoulders (κόκκινα γράμματα HSS), η πρόβλεψη στόχος του οποίου είναι η περιοχή των 0.700 σε σχέση με το δολάριο! Γι αυτό λέμε πως υπάρχει περίπτωση να μην παραμείνει ενωμένο το βασίλειο. Καμμιά χώρα και καμμιά οικονομία δεν μπορεί να αντέξει μακροπρόθεσμα μια υποτίμηση του νομίσματός της κατά 50% παραμένοντας ειρηνική και κυρίαρχη, πόσω μάλλον μια με το ιστορικό της Β. Ιρλανδίας.

Συνιστούμε στους λιγοστούς φίλους που βλέπουμε από τα analytics του site μας ότι μας διαβάζουν από τη Μ.Βρετανία και μένουν εκεί, να αγοράσουν πολύτιμα μέταλλα πριν είναι πάρα πολύ αργά. Η παρούσα φτωχοποίηση κατά 20% και πλέον των οικογενειών και ο κάθετα αυξανόμενος αριθμός των αστέγων από τις πρώην μικρομεσαίες οικογένειες, είναι σημάδι που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψιν!

BRITISH POUND / U.S. DOLLAR, 3M, SPOT

Περνώντας στο επόμενο, κύριο, ερώτημα της σημερινής μας έκθεσης, σχετικά με τον εμπορικό πόλεμο των Η.Π.Α. με την Κίνα, θα δούμε μέσω παραπομπών κάποια σημεία που θίξαμε σε παλαιότερα σημειώματά μας, σε σχέση με τη γεωπολιτική κατάσταση αλλά κυρίως με την ενέργεια και το πετρέλαιο. Από τον Ιούνιο της περυσινής χρονιάς, το πρώτο:

“Αν η Συρία όμως είναι το μυστικό για την απεξάρτηση της Ευρώπης από την ρωσική ενέργεια ή την εξάρτησή της από σουνιτικά, αμερικάνικης επιρροής συμφέροντα, όπως δείχνει ο χάρτης -παρακάμπτοντας τον κόμβο της Ουκρανίας- ο πορθμός του Hormuz στο Ιράν και τα στενά Malacca στην Ινδονησία είναι η βασική δίοδος για την μεταφορά ενέργειας στην ανατολή. Όπως θα δείτε στον χάρτη από το 40% ως το 55% των καυσίμων σε υγροποιημένη μορφή περνάνε από αυτά τα δύο σημεία, ενώ η Νότια θάλασσα της Κίνας αναδεικνύεται στο επόμενο στρατηγικό σημείο τριβής μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, όπως έχουμε αναφέρει.

Η απάντηση, βρίσκεται και πάλι στην ενέργεια και την νέα τεχνολογία, η οποία, όπως ανακοίνωσαν οι Κινέζοι, θα τους επιτρέψει από το 2025 και μετά να εμπορευματοποιήσουν σχεδόν δεκαπλάσιες ποσότητες φυσικού αερίου από αυτές που βρίσκονται σε ασβεστολιθικά πετρώματα, οι οποίες βρίσκονται κάτω από το στρώμα του βυθού, συγκεντρωμένες και καλυμμένες από στρώματα υγροποιημένου μεθανίου. Αν όμως υπάρχει μια φορά κίνδυνος με την μέθοδο του fracking να δηλητηριαστεί ο υδροφόρος ορίζοντας, τα κοιτάσματα της Νότιας Θάλασσας είναι ακόμη πιο επικίνδυνα, αφού υπάρχει κίνδυνος να ανατιναχτούν οι θύλακες του μεθανίου, όπως έγινε χιλιάδες χρόνια πριν στον Αρκτικό ωκεανό και να διαχυθεί στην ατμόσφαιρα προξενώντας εκατονταπλάσιες ζημιές από αυτές του διοξειδίου του άνθρακα.”

Κι από τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, το δεύτερο:

“Το προκείμενο ήταν, και θα παραμείνει, το φρενάρισμα με οποιοδήποτε τρόπο της ανόδου της Κίνας στην πρώτη θέση της παγκόσμιας αγοράς, οπότε είναι τακτικά απαραίτητο οποιοδήποτε εμπόδιο στον OBOR, το νέο εμπορικό δρόμο του μεταξιού της Κίνας που περνά κι από το λιμάνι του Πειραιά –κι είναι απόλυτα συνδεδεμένος με το SDR– και προπαντός στέρηση κάθε πιθανής πηγής επιπλέον ενέργειας και εμπορευμάτων που θα χρειαστεί η ανατέλλουσα, μελλοντική εμπορική υπερδύναμη για να πετύχει τον σκοπό της.

Η πρόσφατη απόφαση για ενδυνάμωση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, μετά από δεκαπέντε και πλέον χρόνια αποτυχημένης δράσης, δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή την στρατηγική, δεδομένων των πλούσιων πόρων του υπεδάφους της χώρας, ούτε προφανώς αυτά που μέλλει να συμβούν στην Κύπρο και την χώρα μας, όταν αποδειχθούν τα σενάρια ύπαρξης τεράστιων ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου. Εννοείται, πως πρώτα, θα πρέπει να καταφέρουμε να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ της χώρας, μια και φαίνεται πως είναι τόσο δύσκολο αφού απέτυχαν διαδοχικά όλες οι κυβερνήσεις της Ελλάδας τις τελευταίες δύο δεκαετίες…”

Όπως είδατε στο παραπάνω διάγραμμα του Bloomberg με τα στοιχεία του ΔΝΤ, η Κίνα έχει ξεπεράσει σε εθνικό ακάθάριστο προϊόν τις Η.Π.Α. εδώ και δύο χρόνια σε όρους αγοραστικής δύναμης, ενώ η πρόβλεψη για την ανάπτυξή της την επόμενη πενταετία είναι μεγαλύτερη από αυτή των αμερικάνων. Θεωρούμε πως οι πιθανότητες να ενδώσει η Κίνα στην πίεση των Η.Π.Α. μέσω των ταριφών είναι πραγματικά ελάχιστες, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν μας τη δήλωση του πρέδρου Xi για προετοιμασία πολέμου, όπως αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας μαζί με αυτήν του αμερικανού στρατηγού κου Ben Hodges, ο οποίος έκανε ξεκάθαρο ότι οι Η.Π.Α. δεν μπορούν με τις παρούσες συνθήκες να υπερασπίσουν την Ευρώπη αν μπούν ταυτόγχρονα σε πόλεμο με την Κίνα και τη Ρωσία.

Στο ίδιο μήκος κύματος η χθεσινή δήλωση του κου Pei Changhong, μέλους του ανώτατου πολιτικού συμβουλίου των κινέζων που είπε πως, “ η Κίνα δεν είναι ούτε Σοβιετική Ένωση, ούτε Ιαπωνία για να συμφωνήσει σε ένα νέο Plaza Accord υποτίμησης του δολαρίου. Ο εμπορικός πόλεμος με τις Η.Π.Α. θα κρατήσει αρκετά χρόνια και καλύτερα να προετοιμαστούμε γι αυτό. Η στρατηγική καταπίεσης της ανόδου μας μέσω των αμερικανικών ταριφών θα αποτύχει”.

Παράλληλα, η Κίνα μείωσε κι άλλο τις αγορές αμερικανικών ομολόγων, ρίχοντας συνολικά το απόθεμά της στα $1.15 τρισεκατομμύρια, προφανές αντίχτυπο των ταριφών, αφού το οποιοδήποτε εμπορικό της κέρδος από τις εξαγωγές μειώνεται κι έτσι δεν ανακυκλώνεται σε αμερικάνικο χρέος. Η είδηση όμως που ανεβάζει τις πιθανότητες της αποδολαριοποίησης μέσω της αγοράς ενέργειας που αναφέραμε στην έκθεσή μας του Οκτωβρίου, είναι η πρόσφατη συμφωνία αγοράς πετρελαίου από την Σαουδική Αραβία σε ποσό που ρίχνει τη συμφωνία της Κίνας με τη Ρωσία σε δεύτερη θέση. Αν-με κεφαλαία γράμματα- η συμφωνία αυτή έγινε σε γιουάν μετατρέψιμο σε χρυσό στο χρηματιστήριο της Σαγκάης για τους Σαουδάραβες και όχι σε δολάριο, πρόκεται για το μεγαλύτερο χτύπημα στο πετροδολάριο που έγινε ποτέ από την εγκαθίδρυσή του στα μέσα της δεκαετίας του ’70.

Ο κος Trump κάνει οτιδήποτε δυνατό, χρησιμοποιώντας ακόμη και τον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter να ρίξει την τιμή του πετρελαίου. Όχι για κανένα αγαθό σκοπό βέβαια, άσχετα αν οι πολίτες όλου του κόσμου-μαζί τους κι εμείς-βγάζουν στεναγμούς ανακούφισης εν μέσω του χειμώνα. Ο λόγος είναι να μειώσει τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία της χώρας του, ώστε να αναγκάσει την FED να μην προχωρήσει στις τρείς παραπάνω αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας που είναι δρομολογημένες σαν σενάριο για την επόμενη χρονιά, εκτός από αυτήν αυτού του μήνα που είναι ήδη προτιμολογημένη από τις αγορές. Έτσι, στην περίπτωση που γονατίσει η αμερικανική οικονομία από υπερθέρμανση κι από το χρέος που αυξάνεται εκθετικά όπως έχουμε δείξει, το ρίσκο δεν θα το καρπωθεί ο αμερικάνος πρόεδρος αλλά η FED.

Ο πρόεδρος της τελευταίας όμως, κος Jay Powell, στην ομιλία του μες την βδομάδα που πέρασε, εμφανίστηκε διστακτικός για το μέλλον κι ανέφερε πολλές πιέσεις και κινδύνους στην παγκόσμια οικονομία, φορώντας το καπέλο που θέλει τη FED να είναι ο τελευταίος προστάτης τόσο της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και των υπόλοιπων κεντρικών τραπεζών, λόγω του αποθεματικού νομίσματος. Η γνώμη μας είναι πως, ο κος Trump θα ακολουθήσει την προσφιλή τακτική του που αναφέραμε παραπάνω και θα δώσει ένα χρονικό παράθυρο για να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις με τη Κίνα.

Άλλωστε, εκτός της ενέργειας και του γεωπολιτικού χάρτη που αναφέραμε, οι αμερικανοί θέλουν πάσει θυσία να διεισδύσουν στην κινεζική αγορά, ανοίγοντας ένα παράθυρο στην στρατηγική της Κίνας “Made in China 2025″, διεκδικώντας από την τελευταία χώρο στις κοινοπραξίες της τοπικής αγοράς της και μειώνοντας τις απαιτήσεις των κινέζων για παραχώρηση της πνευματικής ιδιοκτησίας στις αμερικάνικες που δραστηριοποιούνται εκεί. Για την ώρα, όπως θα δείτε και στο διάγραμμα του Bloomberg που ακολουθεί, ως το τέλος Νοεμβρίου, το έσοδο από τις ταρίφες που επιβάλλει η Κίνα είναι εξαπλάσιο αυτού που εισπράτουν οι αμερικανοί, με μάλιστα παραβολική αύξηση μέσα στην χρονιά που πέρασε, εν μέσω εμπορικού πολέμου.

Μιας και αναφερθήκαμε όμως στην ευχάριστη πτώση της τιμής του πετρελαίου, ας δούμε επικαιροποιημένο το διάγραμμα που είχαμε δημοσιεύσει τον Μάϊο του 2016, ενώ λίγο πριν, τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς, είχαμε επισημάνει πως ¨…η γνώμη μας στην PMG είναι πως η επόμενη ισχυρή στήριξη για το πετρέλαιο βρίσκεται στην ζώνη $25-$28 ανά βαρέλι και όχι στα $30 ανά βαρέλι που χρησιμοποιούν ως επικεφαλίδα τα ΜΜΕ.”, όπως πράγματι συνέβει.

LIGHT CRUDE OIL FUTURES, 3M, NYMEX

Με την Κίνα να μειώνει τις αγορές πετρελαίου από τις Η.Π.Α., αλλά παράλληλα με το δικό της συμβόλαιο διαπραγμάτευσης, όπως δείξαμε, να τις αυξάνει από την Ρωσία, τη Βενεζουέλα και το Ιράν, και μάλιστα σε γιουάν και όχι σε δολάρια, η προσθήκη της γιγάντιας συμφωνίας με την Σ.Αραβία, κάνει την τελευταία χώρα κλειδί για τις εξελίξεις στο μέλλον. Όσο και να θέλουν οι αμερικάνοι να τιμωρήσουν τον διάδοχο πρίγκηπα Mohammad bin Salman για την απάνθρωπη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi, γνωρίζουν πολύ καλά κι εκφράζεται ωμά από τον πρόεδρό τους πως…”είναι πολλά τα λεφτά Άρη”, όπως αναφέραμε στην τελευταία μας έκθεση.

Και μόνο η ανακοίνωση πως η Μόσχα και το Ριάντ συζητούν για τοποθέτηση ρώσικων πυραύλων S400 στη Σαουδική Αραβία είναι αρκετή για να τους κάνει να ξεχάσουν οποιαδήποτε σκέψη τιμωρίας του διάδοχου πρίγκηπα και του καθεστώτος. Αν από κάποιους κινδυνεύει αυτός, είναι από τα μέλη της πολυπληθούς οικογένειάς του μετά την φημολογούμενη αφαίρεση περιουσίας ύψους $1 δισεκατομμυρίου κατά την παλύμηνη φυλάκισή τους σε πολυτελές ξενοδοχείο της χώρας. Η πολυπόθητη σπίθα του πολέμου ανάμεσα στους σιΐτες και τους σουνίτες που προσπαθούν χρόνια να ανάψουν οι αμερικανοί χρειάζεται φαίνεται ακόμη περισσότερο καύσιμο…

Αντίστοιχα, ευτυχώς, το τελευταίο επιχείρημα της ουκρανικής κυβέρνησης, με την διείσδυση χωρίς προηγούμενη άδεια από τους ρώσους, όπως προβλέπει η μεταξύ τους συμφωνία, τριών πολεμικών πλοίων στα στενά του Κερτς, αντιμετωπίστηκε με ψυχραιμία από τους περισσότερους δυτικούς ηγέτες, με μόνο τον κο Trump να δηλώνει ότι μάλλον θα ακυρώσει την συνάντησή του με τον πρόεδρο Putin στα πλαίσια της G20. Φαίνεται πως όλοι οι καταλαβαίνουν ότι προκειμένου να πάει στις επερχόμενες εκλογές ο κος Poroshenko με μονοψήφιο ποσοστό αποδοχής, είναι καλύτερα η κήρυξη στρατιωτικού νόμου για να τις αναβάλλει επ αόριστον.

Πάραυτα, κορυφαίοι ουκρανοί διπλωμάτες πιέζουν το Βερολίνο και τις υπόλοιπες δυτικές χώρες να τιμωρήσουν τη Ρωσία με αύξηση των κυρώσεων και παράταση των υφιστάμενων, με αιχμή την παύση των εργασιών του αγωγού Nord Stream 2, κινήσεις που εύλογα υποδαυλίζονται και από τους αμερικανούς. Δεν είναι τυχαίο φυσικά που οι ρώσοι ξεφορτώνονται τα αμερικάνικα ομόλογα έχοντας φτάσει πια να κατέχουν μόλις $15 δισεκατομμύρια (μπλέ γραμμή) από τα $170 προ δεκαετίας, όπως δείχνει το παραπάνω διάγραμμα, ενώ η κεντρική τους τράπεζα αγοράζει συνεχώς δικά τους (κόκκινη γραμμή) μαζί με μεγάλες ποσότητες φυσικού χρυσού. Όπως, κατά τη γνώμη μας εύστοχα δήλωσε ο πρόεδρος Putin, “δεν απομακρυνόμαστε εμείς από τη ζώνη του δολαρίου, το τελευταίο απομακρύνεται από μας”.

Πριν περάσουμε στο κομμάτι τεχνικής ανάλυσης της έκθεσής μας, μια ματιά στο γενικό ξεπούλημα μετοχών και ομολόγων που είχαμε μέσα στην χρονιά, το οποίο “εξάτμισε” περισσότερα από $5 τρισεκατομμύρια ως τώρα από τις χρηματαγορές με την μεγαλύτερη πτώση από την κρίση του 2008 ως σήμερα. Όπως θα δείτε στο γράφημα που ακολουθεί το 90% των 70 πάγιων περιουσιακών στοιχείων που παρακολουθεί η Deutche Bank, είχαν αρνητικές αποδόσεις το 2018 σε όρους δολλαρίου, κάτι που είχε να συμβεί από το 1901. Ίσως τώρα να φαίνεται περισσότερο εύγλωττος ο τίτλος της πρώτης έκθεσής μας για την χρονιά, “ Η αρχή της βασιλείας του ρίσκου”.

Στα 1.1319 έκλεισε το Νοέμβριο το ευρώ, δηλαδή μόλις κατά ένα pip υψηλότερα από το κλείσιμο του προηγούμενου μήνα, μένοντας έτσι μειωμένο πάλι κατά 5.6% από το κλείσιμο της προηγούμενης χρονιάς στα 1.1994. Λόγω της ανεπαίσθητης μεταβολής της τιμής, όπως και στο δολάριο που θα δούμε πιο κάτω, ισχύουν οι ζώνες αντίστασης και στήριξης που αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας.

Αυτό που χειροτέρεψε όμως κατά πολύ την κατάσταση στο κοινό νόμισμα είναι η πτώση της γερμανικής οικονομίας για την οποία σας είχαμε ενημερώσει από τον Ιούλιο, ότι είχε πιθανότητες να συμβεί, γράφοντας:

“Με τα επίσημα στοιχεία του γερμανικού ΥΠΟΙΚ, που θα δείτε στο διάγραμμα να προειδοποιούν για προβλεπόμενη μείωση της πρόβλεψης του ακαθάριστου προϊόντος σε 2% από 2.4% που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός-ποσοστό που κατά τη γνώμη μας θα πέσει στο 1.6% μέχρι να κλείσει η χρονιά.”

Πράγματι, το συμβούλιο των γερμανών οικονομολόγων-που ονομάζονται και “σοφοί”-έκοψε σε αυτό ακριβώς το ποσοστό που αναφέραμε την απόδοση της οικονομίας από το 2.4% που ήταν η τελευταία πρόβλεψή του, ενώ χαμήλωσε την πρόβλεψη για το 2019 σε 1.5% από 1.8%. Ο δείκτης ΙFO, που είναι προγνωστικός, έφτασε στο 102 τον Νοέμβριο από το 102.8 του προηγούμενου μήνα κι όσον αφορά την υπόλοιπη έκθεση καταναλώνεται σε ένα ευχολόγιο για να διατηρήσει το θετικό πρόσημο αναφέροντας παράλληλους κινδύνους όπως το Brexit και τον κίνδυνο με τις ιταλικές τράπεζες. Αποφεύγουν βέβαια οι γερμανοί να αναφέρονται στην Deutche Bank, στην οποία μόλις εισέβαλλε η οικονομική τους αστυνομία με δύναμη 170 ελεγκτών για να διαπιστώσουν ακόμα ένα μεγάλο σκάνδαλο ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η χρηματιστηριακή αξία της DB έχει πέσει στα $19 δις, ενώ τα πρόστιμα που έχει πληρώσει για απάτες από το 2008 ως σήμερα φτάνουν τα $18 δις! Κατά τη γνώμη μας, ο διεθνής τύπος έχει συνηθίσει πιά σε αυτή την ανακυκλούμενη απάτη που είναι αυτή η τράπεζα και δεν δίνει την πρέπουσα σημασία στο επικίνδυνο της στιγμής που κατά τη γνώμη μας είναι το επόμενο δίμηνο σε συνδυασμό με τις ιταλικές τράπεζες που είναι φορτωμένες ιταλικά ομόλογα την ώρα που τα spread ανεβαίνουν. Όταν, ο συνήθως πληρωμένος, τύπος αποφεύγει να αναφερθεί επισταμένα σε κάτι στον κύκλο των ειδήσεών του, είναι η ώρα που πολλές φορές συμβαίνει το μοιραίο, γιατί έτσι πιάνονται στον ύπνο οι λιγώτερο μελετηροί επενδυτές. Οι επισημάνσεις μας για αυτό το κίνδυνο έχουν αρχίσει από αρκετά παλιά και θέλουμε να πιστεύουμε ότι τυχόν αναγνώστες μας θα έχουν αποφύγει την παραμικρή έκθεση στις ευρωπαϊκές τράπεζες.

Στα μέσα του μήνα μάλιστα, ο ίδιος ο κος Nowotny, μέλος του κυβερνητικού συμβουλία της ΕΚΤ αναφέρθηκε στον κίνδυνο των τραπεζών και των ιταλικών ομολόγων, μπροστά στην πιθανότητα να κάνει πράξη η κεντρική τράπεζα και ο κος Draghi τον λόγο τους πως θα σταματήσουν την ποσοτική χαλάρωση QE αυτό το μήνα. Σε μια τέτοια περίπτωση, ευνόητα, να περιμένετε μια τεράστια βουτιά στο κοινό νόμισμα, στα ομόλογα κι ειδικά αυτά της περιφέρειας και στα spread που θα αρχίσουν πάλι να ανεβαίνουν ψηλά, δυστυχώς και για την χώρα μας. Μέσα σε όλα, οι Βρυξέλλες αποφάσισαν να ξεκινήσουν διαδικασία κυρώσεων προς την Ιταλία, προκειμένου να κάμψουν την αντιδραστική κυβέρνησή της, η οποία, για την ώρα, αμύνεται υπερ του λαού της. Το πόσο θα αντέξουν να το κάνουν οι κυβερνητικοί εταίροι κκ Di Maio και Salvini είναι το μεγάλο ερώτημα. Δεν πιστεύουμε ότι το ευρωιερατείο θα τους κάνει τη χάρη να τους αφήσει να πάνε ως τις ευρωεκλογές έτσι, γιατί διακυβεύεται το μέλλον των ακριβοπληρωμένων, μη εκλεγμένων, ορδών εκεί.

EURO FX/ U.S. DOLLAR, M, SPOT

To δολάριο έκλεισε ανοδικά κι αυτό στα 97.27, κατά 15 μόλις pip υψηλότερα από τον προηγούμενο μήνα, αυξημένο κατά 5.5% από το κλείσιμο της προηγούμενης χρονιάς στα 92.12. Κι εδώ, ισχύουν οι ζώνες στήριξης κι αντίστασης που αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας.

Μένει να δούμε μέσα στο μήνα την αντίδραση των αγορών σε μια τραπεζική κρίση στην Ευρώπη και δευτερευόντως την ανάγνωσή τους σε όποιο είναι το αποτέλεσμα του δείπνου ανάμεσα στους προέδρους κκ Trump και Xi στο συνέδριο της G20 αυτό το σαββατοκύριακο στην Αργεντινή. Η ως τώρα πάντως απόδοσή του δολαρίου, δείχνει ότι θα παραμείνει δυνατό και την επόμενη χρονιά, για την οποία θα μιλήσουμε περισσότερο στην επόμενη έκθεσή μας, όπως και για τα πολύτιμα μέταλλα που ακολουθούν, μόλις έχουμε τις τιμές για το κλείσιμο του 2018. Τα μοιρασμένα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών δεν αποτέλεσαν τελικά σημείο αιχμής, με σημείο έκπληξη την ανεβασμένη απόδοση του προέδρου Trump ανάμεσα στους ρεμπουμπλικάνους ψηφοφόρους. Έτσι, μένει μόνο να δούμε τι θα συμβεί με την πολυαναμενόμενη έκθεση του ειδικού εισαγγελέα κου Mueller για την θρυλούμενη σχέση του αμερικανού προέδρου με τους ρώσους.

U.S. DOLLAR FUTURES, M, ICE

Mε μικτή απόδοση κι ελάχιστη επίσης διακύμανση έκλεισαν το μήνα και τα πολύτιμα μέταλλα, κάτι που, όπως και στα παραπάνω νομίσματα, δεν αλλάζει τις περιοχές στήριξης και αντίστασης που αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας.

Στα $1,215 έκλεισε ο χρυσός κατά ένα δολάριο περισσότερο ανά ουγκιά από τον Οκτώβριο και στα $14.28, κατά επτά σεντ χαμηλώτερα το ασήμι.

GOLD FUTURES, M, COMEX

Όπως δείχνουν τώρα τα πράγματα, εξαιρουμένου κάποιου ανοδικού ξεσπάσματος γιατί ο Δεκέμβριος, κι ειδικά οι δύο τελευταίες βδομάδες του, είναι ιστορικά θετικό χρονικό διάστημα για τα πολύτιμα μέταλλα, μάλλον θα έχουμε την ευκαιρία να ψωνίσουμε σε φυσική μορφή νομίσματα και ράβδους από χρυσό και ασήμι μελλοντικά. Το γεγονός ότι προηγείται συνεχώς ο χρυσός του ασημιού και οι τιμές στην αναμεταξύ τους σχέση κάνουν το ένα υψηλό μετά το άλλο, φανερώνει τεράστια πίεση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως άλλωστε και η καμπύλη αποδόσεων ανάμεσα στο διετές και το δεκαετές αμερικάνικο ομόλογο.

Η στιγμή που περιμένουμε και προετοιμαζόμαστε καιρό γι αυτήν, είναι όταν η FED θα σταματήσει τον ανοδικό της κύκλο αύξησης στα βασικά επιτόκια και το πρόγραμμα σύσφιξης του ισολογισμού της που έχει ξεκινήσει και θα αρχίσει πάλι τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης QE. Πιθανά για να προστατέψει κάποια άλλη κεντρική τράπεζα, όπως έκανε με την ΕΚΤ κατά την διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης με αιχμή τρόπον τινά τη χώρα μας αλλά όλοι ξέρουμε πια στο πετσί μας ότι ήταν για να υπερασπίσει τις γερμανικές και τις γαλλικές, κυρίως, τράπεζες. Τότε, ο χρυσός θα αρχίσει να πετάει, κυριολεκτικά, αλλά το ασήμι θα τον προσπεράσει στις αποδόσεις.

SILVER FUTURES, M, COMEX

Δεν είναι προφανώς τυχαία πρόβλεψη του συστήματος ότι στην Βασιλεία 3, ο νομισματικός, επενδυτικός χρυσός, όπως αυτός που προσφέρει η PMG, αναβαθμίστηκε σαν πάγιο στοιχείο στην Tier 1 κατηγορία και προσμετράται κατά 100% της αξίας του στα αποθεματικά των κεντρικών τραπεζών. Ούτε το γεγονός ότι οι συστημικές τράπεζες στην κατηγορία SIFI, πρέπει να πενταπλασιάσουν τα κεφαλαιακά τους αποθέματα σε σχέση με την κρίση προ δεκαετίας. Το σύστημα περιμένει μια μεγάλη τραπεζική “εκκαθάριση” σε επίπεδο χώρας ή χωρών. Το πόσο προετοιμασμένο είναι γι αυτό, κρίνοντας από την κάθε Deutche Bank, οφείλει να το σταθμίσει ο καθένας. Εμείς το έχουμε κάνει αρκετά χρόνια τώρα.

Για το τέλος της σημερινής έκθεσης, ένα διάγραμμα του συναδέλφου και πολύ καλού αναλυτή της Pension Partners, Charlie Bilello, με τις συνολικές, απόλυτες αποδόσεις του χρυσού και των μετοχών του χρηματιστηριακού δείκτη S&P500 για τα τελευταία είκοσι χρόνια. Γιά όσους πιστεύουν ότι μακροπρόθεσμα, οι μετοχές προσφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις. Κάποιες ναι, το κάνουν. Αλλά στις παρούσες συνθήκες προτιμάμε να κρατάμε κάτι στα χέρια μας, το οποίο προσφέρει την ίδια απόδοση με αυτές και όχι να περιμένουμε στην ουρά των τραπεζών, των brokers και των δικαστηρίων για χρόνια για να αποζημιωθούμε-αν αποζημιωθούμε ποτέ-τον κόπο μας και τις οικονομίες μας όταν βαρέσει η καμπάνα.

Από το 2013 ως σήμερα οι κεντρικές τράπεζες έχουν πουλήσει περίπου $130 δισεκατομμύρια αμερικανικά ομόλογα κι έχουν προσθέσει στα θησαυροφυλάκιά τους περίπου $30 δισεκατομμύρια χρυσό σε φυσική μορφή, με το 2018 να είναι η χρονιά με τις μεγαλύτερες αγορές της τελευταίας πενταετίας. Όπως σας έχουμε τονίσει πολλές φορές, κάνουμε ότι κάνουν, όχι ότι λένε. Κάντε κι εσείς το ίδιο. Από μας κι από σας σίγουρα γνωρίζουν καλύτερα τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον…

Σας ευχόμαστε ολόψυχα καλές γιορτές, με υγεία και αγάπη πάνω απ’ όλα, σε σας και τις οικογένειές σας!

Υγιαίνετε!

*Η Precious Metals Greece δεν αποτελεί χρηματιστηριακή, επενδυτική ή άλλου τύπου συμβουλευτική εταιρεία και σε καμία περίπτωση δεν παρέχει επενδυτικές, οικονομικές ή άλλου τύπου συμβουλές ούτε δημιουργείται με τη χρήση της Ιστοσελίδας οποιασδήποτε μορφής σχέση εντολής. Η Precious Metals Greece σας συνιστά να ζητήσετε συμβουλευτικές υπηρεσίες από ανεξάρτητο οικονομικό σύμβουλο.