Mιά νέα τάξη πραγμάτων
Mιά από τις περισσότερο πετυχημένες αφηγήσεις της προπαγάνδας των ΜΜΕ, ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ήταν ο συνεχόμενος εμβολιασμός της πολιτικής αφήγησης με αριστερών και δεξιών καταβολών διαστρεβλώσεις, όταν ακόμη και η ίδια η κατεύθυνση που πηγάζει από τα αντίστοιχα ρεύματα είχε αρχίσει ήδη να δείχνει ότι ξεφεύγει αρκετά από την ίδια την πηγή της ιδεολογίας τους. Η προσπάθεια των ελιτ είχε ξεκάθαρο στόχο. Να κρατήσουν τον διπολικό περιορισμό των πολιτών ανάμεσα σε δύο κυρίαρχα κόμματα, ώστε να μπορούν να κατευθύνουν ευκολότερα τα απαραίτητα μέτρα προς την μεγάλη απάτη της παγκοσμιοποίησης. Αυτής, του δήθεν ελεύθερου εμπορίου και της εργασίας, με απόλυτη νίκη την μείωση του εργατικού κόστους και την κατακόρυφη άνοδο των κερδών στον ισολογισμό των παγκόσμιων εταιριών τους.
Μαζί όμως με την ανηλεή διεθνοποίηση των ανύπαρκτων ουσιαστικά θεσμικών κανόνων του άναρχου καπιταλισμού που έφερε η τεράστια, ανώμαλη άνθιση της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας του χρήματος και του χρέους από το 1990 και μετά, άρχισε και η γέννηση πολλών μικρότερων πόλων, τόσο προς τα αριστερά όσο και προς τα δεξιά εκατέρωθεν των κυρίαρχων κομμάτων. Πριμοδοτημένοι από την εξάπλωση των ηλεκτρονικών, εναλλακτικών media μετά το τέλος το προηγούμενου αιώνα, οι πολίτες μπορούσαν πιά να αντλήσουν περισσότερες πληροφορίες γιά τα τεκταινόμενα σε κάθε γωνιά της οικουμένης, να επικοινωνήσουν, να συγκρίνουν και να ανταλλάξουν απόψεις. Στην ουσία να κοιτάξουν γιά πρώτη φορά λίγο περισσότερο μακριά από τον ορίζοντα που τους επέτρεπε το κατεστημένο. Το πολιτικό στίγμα, οριζόμενο από τις οικογενειακές καταβολές, την γλώσσα, την κουλτούρα, και το θρήσκευμα ή την έλλειψή του, άρχισε να παλινδρομεί όχι πιά ανάμεσα στους δύο κατ’ εξοχήν ορισμένους και προβεβλημένους από τα ΜΜΕ πόλους, αλλά ανάμεσα και σε αυτούς, τους αρκετά μικρότερους αλλά με ανοδικές τάσεις, που μπορούσαν να δώσουν έστω το άλλοθι σε κάποιους πως δεν ανήκαν στις συνταγές των ελίτ.
Όσο κι αν είναι πρωτοφανής η εκλογή του κου Trump στην ηγεσία των Η.Π.Α., υπήρχαν αρκετά δείγματα γιά να ήταν τουλάχιστον κάποιος ανοικτός στο ενδεχόμενό της. Η αποφραγματοποίση των δύο κυρίαρχων ιδεολογιών της δύσης, του σοσιαλισμού και της ελεύθερης οικονομίας του καπιταλισμού, ενεργοποιημένη από την έκρηξη των κοινωνικών διαδραστικών media, έδωσε σε όλους την δυνατότητα να γίνουν εν δυνάμει “προπονητές” στον αγώνα και “κριτές” στο ρεάλιτυ παιχνίδι. Να αρθρώσουν λόγο. Να παίξουν έναν διαφορετικό ρόλο γιά πρώτη φορά. Έφτασε η στιγμή που το κοινωνικό σύνολο ξέφυγε στον μέσο όρο του από τις προσδιορισμένες συντενταγμένες και μπορεί πλέον να πειραματιστεί με διαφορετικές διεξόδους, στον αιώνιο αγώνα της εύρεσης του κοινωνικοπολιτικού στίγματος του ατόμου.
Αυτό βέβαια, ως μία τεράστια, κομβική καμπή της πορείας της κοινωνίας και μιάς πυρηνικής έκρηξης στην δομή της, διακατέχεται από τον βαθμό του απρόβλεπτου. Όπως ακριβώς κάθε κρίσιμη επιλογή. Όπως κι αυτή του κου Trump. Ενός επιχειρηματία της αγοράς ακινήτων, που κατάφερε την κατάλληλη στιγμή να διαβάσει την οργή, την ανασφάλεια και την κούραση των φηφοφόρων που δημιούργησε η φτωχοποίηση της αστικής τάξης και ο σχεδόν εξαφανισμός της εργατικής. Η οργή που πυροδότησε η αποτυχημένη προσπάθεια τους τα προηγούμενα χρόνια να προειδοποιήσουν τους, υψηλότερα των κομμάτων ιστάμενους, πως κάτι δεν πάει καλά, ήταν αυτή την φορά καθοριστική.
Ο κος Trump είναι το σύμπτωμα. Δεν είναι η αιτία. Αν κάποιος είναι ουσιαστικά υπεύθυνος γι αυτό που ξεκίνησε με το δικό μας “ΟΧΙ”, συνεχίστηκε με το Brexit και νομιμοποιήθηκε στις αμερικάνικες εκλογές, είναι το ίδιο το κατεστημένο, η απροκάλυπτα δυσώδης δράση των θεσμών του και η βουλημική του διάθεσή γιά άκρατο πλουτισμό. Οι υποψίες μας γιά κάτι τέτοιο είχαν εκφραστεί από τις αρχές Ιουλίου:
“…Ίσως τελικά να υπάρχει μια κοινή συνισταμένη ανάμεσα στο Brexit και στο φαινόμενο του υποψήφιου του ρεμπουμπλικάνων κου Trump ή του δημοκρατικού κου Sanders – που συνθηκολόγησε τελικά με την κα Clinton, ενώ είχε δηλώσει ακριβώς το αντίθετο – μέχρι τη κα Le Pen και την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη. Αυτή η κοινή ενέργεια αντίθεσης στο status quo, κατά την ταπεινή μας άποψη και πάλι είναι η έκφραση οργής των πολιτών, η οποία θα μεγενθύνεται όσο κυλά ο χρόνος χωρίς ουσιαστικές λύσεις και θα μεταδίδεται από το ένα κράτος στο επόμενο με τους νόμους των συγκοινωνούντων δοχείων. Όπως γνωρίζουμε, η οργή μπορεί να είναι ένας προκαταρκτικός δείκτης του προβλήματος, η έντασή της όμως αν δεν απομονωθεί, είναι ο χειρότερος σύμβουλος στην διαχείριση του οποιουδήποτε θέματος”.
Ο κος Trump κέρδισε, όπως φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί, γιατί απευθύνηκε πετυχημένα σε όλες τις περιοχές που πλήγησαν από την αφαίμαξη των πόρων της εργατικής και της αστικής τάξης. Στα ενδότερα της χώρας και μακριά από τις τεράστιες αμερικάνικες μητροπόλεις. Στις κοινότητες που οι έρευνες πρόθεσης ψήφου, απέτυχαν γιά μιά ακόμη φορά μετά την δική μας και της Μ.Βρετανίας, όπως είχαμε υποθέσει ότι μπορεί να συμβεί, επισημαίνοντας “…βέβαια, οι δημοσκοπήσεις όπως είδαμε στην περίπτωση του δικού μας “όχι” και στο Brexit, κάθε άλλο παρά έπεσαν μέσα…” στο σημείωμά μας γιά την δεύτερη απαλλαγή από το FBI γιά το σκάνδαλο των email του προσωπικού server της κας Clinton”.
Η διαρροή των περίφημων email και ειδικά οι αποκαλύψεις του Wikileaks στέρησαν από την κα Clinton αρκετούς από τους ψηφοφόρους του δημοκρατικού κόμματος που στήριζαν τον δεύτερο των υποψηφίων, τον κο Bernie Sanders, που ήταν ο κατάλληλος κατά την γνώμη μας γιά να απασφαλίσει την δυναμική του κου Trump. Της ακύρωσαν επίσης την ρητορική γιά την δαιμονοποίηση της Ρωσίας, μετά την αποκάλυψη του Julian Assange πως, η τελευταία δεν ήταν η πηγή των διαρροών. Ρητορική που ήταν και η κυρίαρχή της, σχετικά με την ομολογημένη, υπέρ του πολέμου, θέση της. Περισσότεροι άνθρωποι όμως κατάλαβαν πιά πως, η επιμονή της γιά no fly zone στην Συρία, θα συνέχιζε την άλωση που ξεκίνησε με το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Σουδάν, την Λιβύη, και την Υεμένη, θα κόστιζε χιλιάδες ζωές και θα πυροδοτούσε τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ενάντια στην Ρωσία. Η ψήφος στον κο Trump, ήταν ψήφος ελπίδας γιά την διατήρηση της ειρήνης, ενάντια στο ενδεχόμενο της πυρηνικής καταστροφής.
Ο κος Trump πέτυχε το απόλυτο κατακτώντας και την βουλή. Αυτή την στιγμή κρατά στα χέρια του το μέλλον και των δύο κυρίαρχων κομμάτων. Αν εκτελέσει την προεκλογική του δέσμευση να ορίσει ειδικό εισαγγελέα γιά την υπόθεση της κας Clinton, πολύ δύσκολα το ήδη πληγμένο από την δημοσιοποιημένη διαφθορά δημοκρατικό κόμμα θα μπορέσει να διατηρηθεί ενωμένο στο μέλλον. Όσον αφορά στους ρεμπουμπλικάνους, χωρίς την επίσημη στήριξη των οποίων κέρδισε, θεωρούμε πως θα προχωρήσει σε μιά νέα συμφωνία μαζί τους. Μπορεί αυτή να αφορά στην απόλυτη έγκριση των μελλοντικών του σχεδίων ή ακόμη και την εγκατάλειψη του κόμματος εκ μέρους του και γιατί όχι την ίδρυση του δικού του πολιτικού φορέα, αφού στην ουσία ως ανεξάρτητος εξελέγη. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει εύκολα πως, τόσο μεγάλες αποφάσεις και συμφωνίες, το μόνο που θα κάνουν είναι να αυξήσουν τις πιθανότητες γιά μελλοντικές, εσωτερικές και εξωτερικές γεωπολιτικές εντάσεις. Μετά την δηλωμένη χρόνια θέση της πολιτείας του Tέξας γιά απόσχιση, κανένας δεν πρέπει να παίρνει ελαφρά μιά τέτοια πορεία που έκανε πρόσφατα και την πολιτεία της Καλιφόρνια να αρχίσει να ζητά το ίδιο.
Είχαμε αναφέρει στις προηγούμενες εκθέσεις μας ότι οι Η.Π.Α. θα έμπαιναν σε μιά νέα τροχιά διάλυσης, ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα. Η πόλωση με τα σκάνδαλα της κας Clinton από την μιά και οι ακραιφνείς επιθέσεις σε οτιδήποτε θεσμικό του κου Trump από την άλλη, φανέρωναν τον κίνδυνο διατάραξης της κοινωνικής συνοχής και το πιθανό ξέσπασμα αναταραχών. Οι χθεσινές και προχθεσινές διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις αλλά κυρίως στο Portland, απέδειξαν πως ακόμη και οι Η.Π.Α. μπαίνουν σε μιά νέα τροχιά. Σημαίες που καίγονται, ζημιές σε εμπορικά καταστήματα, αυτοκίνητα και υποδομές, δεν είναι μιά συνήθης εικόνα που μεταδίδουν τα αμερικανικά media. Οι δημοκρατικοί, προσπαθώντας να ρίξουν το φταίξιμο σε όλους τους υπόλοιπους, στο FBI και κυρίως στον υπεμεγέθους χαρακτήρα του κου Trump, καλά θα κάνουν να εξετάσουν την δόλια στρατηγική τους, τις επιλογές τους και κυρίως τα αριθμητικά δεδομένα που δείχνουν στο παραπάνω γράφημα πως, οι ψηφοφόροι τους δεν πήγαν καν να ψηφίσουν, φτάνοντας την διαφορά προσέλευσης με το 2008 στα δέκα περίπου εκατομμύρια.
Ένα ακόμη στοιχείο που έπαιξε κατά την γνώμη μας καθοριστικό ρόλο, ήταν ότι κος Trump ήταν ένα πολύ γνωστό πρόσωπο, λόγω της δημοσιότητας που κυνηγούσε με κάθε τρόπο και κυρίως λόγω της μεγάλης τηλεοπτικής του έκθεσης ως παρουσιαστής του ρεάλιτυ “The Apprentice”. Γιά δεκατέσσερις συνεχείς κύκλους, έμπαινε με κάθε επεισόδιο σε εκατομύρια αμερικάνικα σαλόνια, σε ώρες μεγάλης τηλεθέασης. Όταν μιλάμε γιά μια χώρα μεγαλύτερη των 300 εκατομυρίων ανθρώπων, κυριολεκτικά εξαρτημένη από το τηλεκοντρόλ της, οφείλουμε να σκεφτούμε και τις δυσκολίες διείσδυσης που θα είχε ένας ανεξάρτητος υποψήφιος που παρουσιάστηκε αντίπαλος του κατεστημένου, όσο κι αν γιά το τελευταίο διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας. Χωρίς τις εκαντάδες τηλεοπτικές ώρες ζωντανά στον αέρα, δεν υπήχε καμία περίπτωση να είχε γίνει το όνομα και το πρόσωπο του πασίγνωστο ακόμη και στην παραμικρή γωνιά της χώρας και να ανταγωνιστεί την οικογένεια Clinton.
Ήταν προσχεδιασμένο κάτι τέτοιο ως προστάδιο γιά να τον οδηγήσει σε μελλοντική υποψηφιότητα; Όχι μόνο πιστεύουμε πως μπορεί να ήταν, αλλά πως ακόμη και τα δεδομένα της τηλεθέασης της σειράς ανά πολιτεία, εθνικότητα, ηλικία και μόρφωση, έπαιξαν τεράστιο ρόλο στον σχεδιασμό της προεκλογικής καμπάνιας του. Αν η εφεύρεση του ραδιοφώνου πριμοδότησε τον Roosevelt, της τηλεόρασης τον JF Kennedy, ήταν η τελευταία σε συνδυασμό με την έκρηξη των sociall media, που ευεργέτησε τον άνθρωπο που θα ηγηθεί των Η.Π.Α. στο χρονικό διάστημα της επόμενης τετραετίας που η οικονομία, παγκόσμια, θα δοκιμαστεί ως ποτέ τις τελευταίες δεκαετίες. Στις 19 Δεκεμβρίου, με την παράδοση των ψήφων από τους πολιτειακούς εκλέκτορες, χωρίς κανένα περίεργο και ύπτοπτο ενδεχόμενο αλλαγής τους την τελευταία στιγμή, θα ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση γιά τις πιό μεγάλες αλλαγές που έχει ζήσει η οικουμένη γιά πολλές γενιές τώρα. Το μόνο που θα πρέπει να προσέξει ο επερχόμενος πρόεδρος είναι να μην γεμίσει την κυβερνητική του ομάδα με τους λομπίστες που έλεγε ότι θα εξαφανίσει. Κάτι τέτοιο, θα οδηγήσει σε σίγουρο χάος την υπερδύναμη γιατί η οργή και ο διχασμός των πολιτών θα πολλαπλασιαστούν.
Μετά την μεγάλη κρίση του 2008, που απείλησε να γυρίσει όλους μας στον μεσαίωνα, το status quo έκανε οτιδήποτε χρειαζόταν γιά να σώσει τον εαυτό του, τις μεγάλες τράπεζες, τις ασφαλιστικές και τις εταιρίες κολοσσούς που διαθέτει, ξεκινώντας την μεγάλη ληστεία από το 99% προς την μονάδα που κατευθύνει τα πάντα, όπως αναφέραμε γιά μιά ακόμη φορά την πρώτη βδομάδα του Αυγούστου:
“Η λύση που επιλέχθηκε από την FED με την συναίνεση της υπο ομηρίας τότε αμερικάνικης κυβέρνησης και που υιοθετήθηκε μετέπειτα και από τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο – χωρίς να ξεχνάμε ότι είχε προηγηθεί η ίδια μέθοδος αρκετά χρόνια πριν στην Ιαπωνία το 1998 – ήταν η τόνωση της οικονομίας μέσω αγοράς ομολόγων ώστε να ισχυροποιηθούν οι εμπορικές τράπεζες μεταφέροντας τα τοξικά στοιχεία από τους ισολογισμούς τους στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες στην κυριολεξία με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν την ποσότητα του χρήματος στο σύστημα ώστε να εξισοροπούν τυχόν πληθωριστικές ή υφεσιακές πιέσεις.
Περισσότερο από δέκα τρισεκατομμύρια δολλάρια διοχετεύτηκαν με αυτόν τον τρόπο από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, μια και τα στοιχεία μας δείχνουν πως το 2007 το μέγεθος του ισολογισμού τους ή της πόσοτητας χρήματος που κυκλοφορούσε στην αγορά ήταν περίπου 6.5 τρισεκατομμύρια. Μιά μέθοδος που αν την σκεφτεί κανείς στην μεγάλη εικόνα, είναι απόλυτα επικερδής σαν διαπραγμάτευση φυσικά αφού γιά παράδειγμα η FED, η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. πλήρωνε 0.25% -τότε, σήμερα 0.50%- τόκο γιά τις καταθέσεις που της έκαναν οι εμπορικές αλλά τα πάγια στοιχεία που αγόρασε από τις αγορές απέδιδαν πάνω από 2%, ενώ θεωρητικά αποδίδει την διαφορά του κέρδους στο αμερικάνικο ΥΠΟΙΚ, παρακρατώντας την προμήθειά της.
Είχαμε κάποια πρόοδο στην οικονομία αυτά τα τελευταία δέκα χρόνια; Πιστεύουμε πως είναι ευανάγνωστο στον καθένα μας ότι, όχι μόνο δεν υπήρξε καμμία αλλά η ζωή σε δισεκατομύρια ανθρώπους έγινε χειρότερη και όχι καλύτερη όπως θα όφειλε, μιά και στο κάτω κάτω χρήματα φορολογούμενων πολιτών χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται γι αυτόν τον σκοπό της στήριξης της οικονομίας. Υπήρξε μήπως θωράκιση του συστήματος γιά να μην ξαναβρεθούμε σε παρόμοια θέση στο μέλλον; Tουναντίον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πιό εύθραστο από ποτέ και με εξαίρεση την – υπό κάποιες προοπτικές εξυγίανση – του τραπεζικού συστήματος στις Η.Π.Α. μετά την χρεωκοπία της Lehman Brothers”.
Δεν νομίζουμε λοιπόν, πως η κλοπή θα περνούσε απαρατήρητη γιά πάντα. Το κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στους καθημερινούς ανθρώπους και τους υπεύθυνους του κεντρικού σχεδιασμού της ζωής όλων μας, έφτασε στο όριο που μπορεί να σπάσει. Όπως μπορεί να σπάσει και η κληρονομιά του απερχόμενου προέδρου κου Obama. Το μεγαλήποβολο σχέδιο του γιά την ασφάλεια και την περίθαλψη, το περίφημο Obamacare, που αύξησε κατά δεκάδες τοις εκατό το κόστος στους πολίτες, είναι μάλλον σίγουρο πως θα καταλήξει σε μιά σμίκρυνση του αρχικού. Το ίδιο και οι διαπλανητικές συμφωνίες που προωθούσε μανιωδώς τόσα χρόνια, όπως η ΤΤΙP, η ΤTP αλλά και η NAFTA, γιά τις οποίες ο νέος πρόεδρος είπε πως θα τις διαπραγματευτεί εξ αρχής. Όπως ακόμη και το ίδιο το ΝΑΤΟ, βλέποντας πως περισσότερο από το 80% του κόστους λειτουργίας του το πληρώνουν οι Η.Π.Α και όχι οι υπόλοιπες μεγάλες και μικρές δυνάμεις που συμμετέχουν.
Μπορούν να γίνουν πραγματικότητα όλα αυτά; Πολύ δύσκολο και μάλιστα μέσα σε μια τετραετία, όπου όλοι οι υπόλοιποι αντίπαλοί του θα ψάχνουν τρόπους γιά να προσβάλουν την θητεία του και να τον καθαιρέσουν. Ειδικά στην περίπτωση που προχωρήσει το σχέδιό του με την καταγγελία κατά της κας Clinton. Σε μιά τέτοια εκδοχή, δεν θα ήταν απίθανο να της αποδώσει χάρη ο κος Obama, στην ύστατη προσπάθεια να σώσει το κόμμα του -ίσως και τον εαυτό του μετά από συμφωνία με τον κο Trump- από μελλοντικές, δικαστικές περιπέτειες. Αυτή θα είναι άλλωστε και η μεγάλεια προσπάθεια όλων των συμμετεχόντων στην αμερικανική πολιτική τα τελευταία είκοσι χρόνια. Να ξεφύγουν από το παρελθόν τους. Οι δηλωμένες θέσεις του νέου προέδρου γιά προστατευτισμό, εμπορικές ταρίφες προς την Κίνα και το Μεξικό, συμφιλίωση με την Ρωσία και μείωση της πολεμικής μηχανής των Η.Π.Α. διεθνώς, είναι σχεδόν διαμετρικά αντίθετες από αυτές που ακολούθησε ο κος Obama. Ίσως γι αυτό, αρνήθηκε ως συμβολισμό ο τελευταίος και την παραδοσιακή φωτογράφηση που είναι πάγιο έθιμο ανάμεσα στα ζευγάρια των απερχόμενων και των νέων κατοίκων του Λευκού Οίκου, επιτρέποντας μόνο αυτήν των πρώτων κυριών.
Πέρα από όλα τα παραπάνω, τα οποία λες και δεν είναι αρκετά, ο κος Trump έχει δηλώσει επίσης πως, τα επιτόκια της FED έχουν παραμείνει αδικαιολόγητα χαμηλά γιά πάρα πολλά χρόνια απειλώντας την οικονομία, δήλωση που ίσως ευθύνεται γιά το μεγαλύτερο μέρος των ψήφων του. Η αποταμίευση έπεσε στο ναδίρ, οι συνταξιούχοι που βασίζονταν στις οικονομίες τους τις είδαν να παραμένουν σταθερές, ενώ όλα τα υπόλοιπα κόστη της ζωής τους αυξάνονταν γεωμετρικά. Η περίφημη ποσοτική χαλάρωση QE, όπως και στην Ευρώπη του κου Draghi, έκανε ασύγκριτα χειρότερη την ζωή των καθημερινών ανθρώπων. Κι εκεί ακριβώς πάτησε γερά και σαγήνευσε τους ψηφοφόρους ο κος Trump, υποσχόμενος ένα από τα πιό βασικά δικαιώματα, αυτό της εργασίας σε όλες τις βιομηχανικές περιοχές που αλλοτριώθηκαν από την ανεργία.
Το μονεταριστικό πείραμα τόνωσης της οικονομίας απέτυχε παταγωδώς. Ή μάλλον πέτυχε τον σκοπό της μεταφοράς του πλούτου προς τα ανώτερα στρώματα, που ήταν και κύριος λόγος της ύπαρξής του. Η στροφή του κου Trump σε μεγαλήβολα σχέδια υποδομής, αξίας μεγαλύτερης του $1 τρις, παίρνει ένα μεγάλο κομμάτι ρευστότητας από τις τράπεζες που εθίστηκαν στο φτηνό χρήμα και το διοχετεύει ευρύτερα στην οικονομία μέσω κατασκευών. Μέτρο πληθωριστικό, όπως και όλες οι υπόλοιπες θέσεις του που αναφέραμε, που δείχνει ξεκάθαρα πως ο ισολογισμός των κεντρικών τραπεζών, που φαίνεται αθροιστικά στο διάγραμμα που ακολουθεί, έφτασε στο όριό του. Το νέο χρήμα γιά τις υποδομές θα παραχθεί φυσικά ως χρέος και πάλι, μέσω των αποτυχημένων επίσης μέτρων που δοκίμασε η Ιαπωνία, στην πρώτη των δύο χαμένων δεκαετιών της κι ετοιμάζεται πάλι να επαναλάβει.
Περισσότερο από $1 τρις χάθηκαν από την αγορά των ομολόγων την εβδομάδα που μας πέρασε. Αυτό που περιμένουμε με ενδιαφέρον είναι πως θα καταφέρει η FED να αυξήσει τα βασικά της επιτόκια γιά να αντιμετωπίσει τις πρόσφατες πληθωριστικές μετά την άνοδο των επιτοκίων, την οποία είχαμε επισημάνει στα μέσα Ιουνίου, γράφοντας:
“Μην παραξενευτείτε λοιπόν αν δείτε τόσο σύντομα όσο η επόμενη βδομάδα να αρχίσουν να πέφτουν λίγο τα ομόλογα και να ανεβαίνουν οι αποδόσεις τους που κινούνται ανάποδα προς την τιμή τους”.
Μήπως έφτασαν τα ομόλογα στον πρόσκαιρο έστω πάτο τους; Έχουμε αρκετές ενδείξεις γιά να συμβεί κάτι τέτοιο μέσα στον Νοέμβριο, αν δεν έχει συμβεί ήδη και σίγουρα θα ξέρουμε περισσότερα με το κλείσιμο της επόμενης βδομάδας, αλλά και στο τέλος του μήνα.
Η αγορά τιμολογεί τον πληθωρισμό σε βάθος πενταετίας περίπου στο 2% αυτή τη στιγμή, όπως βλέπετε στο διάγραμμα που ακολουθεί. Στο όριο στόχο δηλαδή που έχει ορίσει η FED, ως ένα από τα μέτρα που θα της επιτρέψουν να ανεβάσει τα βασικά της επιτόκια στην σύσκεψη του Δεκεμβρίου. Κάτι τέτοιο φυσικά θα ήταν καταστροφικό γιά όλες τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου και ειδικά γιά όσες, όπως η Ευρώπη και η Ιαπωνία, λειτουργούν με αρνητικά επιτόκια, αφού θα ανεβάσει την αξία του δολλαρίου έναντι όλων των υπόλοιπων νομισμάτων. Τα τρισεκατομύρια δάνεια που είναι δοσμένα με ρήτρα δολλαρίου σε όλες τις αναπτυσόμενες χώρες, θα μπορέσουν πιά να πληρωθούν πολύ δυσκολότερα, αν όχι ποτέ. Οι χρηματαγορές των μετοχών είναι σίγουρο πως θα αντιδράσουν έντονα αρνητικά σε κάτι τέτοιο, μιά και μεγάλο κομμάτι της ανόδου τους ως τώρα, βασίστηκε σε επαναγορές των μετοχών από τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών σε μιά ξεδιάντροπη προσπάθεια να κοροϊδέψουν τους μετόχους τους και το απληροφόρητο κατά βάση επενδυτικό κοινό.
[+] click images to enlarge
Πριν περάσουμε να δούμε την εικόνα των πολύτιμων μετάλλων, ρίξτε μιά σύντομη ματιά στις πιθανότητες, σύμφωνα με το διάγραμμα του Bloomberg, που έχει η Ιταλία να βγεί από την Ευρωζώνη. Πέρασαν κι αυτές του Grexit! Το δημοψήφισμα του κου Renzi τον Δεκέμβριο, θα είναι η επόμενη στάση της αντίδρασης ενάντια στο κατεστημένο κι ίσως μιά από τις τελευταίες μεγάλες συγκρούσεις που θα φέρει το κοινό νόμισμα ένα βήμα πιό κοντά στο τέλος του.
Έντονα αρνητικά έκλεισαν την βδομάδα τα πολύτιμα μέταλλα. Οι ελπίδες των πολλών με την ανακοίνωση της νίκης του κου Trump εξανεμίστηκαν εντυπωσιακά, αν και ποτέ δεν καταλάβαμε την άποψη των οικονομικών ΜΜΕ, πως δήθεν η εκλογή του θα ήταν ενάντια στο δολλάριο και υπέρ του χρυσού και του ασημιού.
Ο χρυσός έκλεισε στα $1,224.3 και το ασήμι στα $17.38, ανά ουγγιά αντίστοιχα, βυθιζόμενα αμφότερα κατά έξι περίπου ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με τις τιμές της προηγούμενης βδομάδας. Φαίνεται πως ο χρυσός σταμάτησε ακριβώς στην κάτω περιοχή της στήριξης (μπλέ πλαίσιο) κι ίσως αρχίσει να πλησιάζει την επόμενη περιοχή ανάμεσα στα $1,180 με $1,150 . Αυτήν είχαμε στοχεύσει ως πιθανή γιά όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν πολύτιμα μέταλλα σε φυσική μορφή γιά μακθροπόθεσμη επένδυση. Ενδιάμεσα, αναμεταξύ των $1,200 με τα $1,215 υπάρχουν τρείς διαφορετικές, ισχυρές άμυνες στο ημερήσιο χρονοδιάγραμμα, που ίσως κρατήσουν την πτώση προς την ζώνη που αναφέραμε στο άμεσο διάστημα. Θα διαπιστώσουμε τις προβλέψεις γιά ένα τέτοιο σενάριο με το κλείσιμο της επόμενης εβδομάδας, κρίνοντας το μέγεθος της αντίδρασης των αγοραστών, ακόμη και σε ενδοσυνεδριακό επίπεδο.
GOLD FUTURES, W, COMEX
Το ασήμι, όπως είπαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, διαπέρασε ανοδικά το ανοδικό κανάλι, αλλά οι πωλητές μέσα στην περιοχή της προσφοράς (κόκκινο πλαίσιο) ήταν περισσότερο δυνατοί, αναγκάζοντάς την τιμή να οπισθογυρίσει βίαια. Κι αυτό, όπως ο χρυσός και το δολλάριο που θα δούμε αμέσως μετά, τύπωσε ένα εντυπωσιακό κερί ανατροπής (outside reversal) αυξάνοντας τις πιθανότητες γιά μεγαλύτερη πτώση. Θα γνωρίζουμε περισσότερα γιά το ακόλουθο, βραχυπρόθεσμο διάστημα, όταν και αν φτάσει στην ζώνη στήριξης (μπλέ) που έχουμε ορίσει από την αρχή της χρονιάς.
SILVER FUTURES, W, COMEX
Κι όπως έχουμε πεί δεκάδες φορές ως τώρα, η πορεία των πολύτιμων μετάλλων εξαρτάται κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό από το δολλάριο, ειδικά σε φάσεις όπως η τωρινή που ο συσχετισμός μεταξύ τους είναι αρνητικός. Το σημείο κλειδί γιά το αποθεματικό νόμισμα, είναι η πάνω περιοχή της ζώνης αντίστασης (κόκκινο πλαίσιο). Ένα κλείσιμο την επόμενη βδομάδα πάνω από τα 99.3-99.9 θα επιτρέψει στο δολλάριο να χτυπήσει τα υψηλά των 100.5 που κατέγραψε τον Μάρτιο και τον Νοέμβριο του 2015. To δημοψήφισμα στην Ιταλία μπορεί να είναι ο καταλύτης που το δολλάριο θα σπάσει τα υψηλά του και το ευρώ θα οδηγηθεί στην ισοτιμία μαζί του. Οφείλουμε εδώ να επισημάνουμε πως οι κύκλοι που παρακολουθούμε στην PMG γιά τα περισσότερα πάγια περιουσιακά στοιχεία, εμφανίζουν αρκετές πιθανότητες να μην συμβεί τώρα η διάσπαση των υψηλών του δολλαρίου, αλλά το επόμενο τρίμηνο και να έχουμε ακόμη μιά κίνηση προς τα κάτω, μέσα στην περιοχή της συπείρωσής του (γκρί τετράγωνο).
DOLLAR FUTURES, W, COMEX
Γιά το τέλος της σημερινής, μακροσκελούς και πάλι, έκθεσής μας, ένας πίνακας που απεικονίζει όλα τα γεγονότα που είναι ικανά να αλλάξουν και πάλι τις ισορροπίες όπως τις γνωρίζουμε συθέμελα. Ιταλία, όπως ήδη είπαμε παραπάνω, Αυστρία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, είναι οι επόμενες στάσεις, μιάς διαδρομής που ξεκίνησε στην χώρα μας, άσχετα αν η κυβέρνηση δεν άκουσε τον λαό, ως όφειλε κι όπως υποσχέθηκε. Τα επόμενα τρία χρόνια τουλάχιστον, θα δοκιμάσουν τις ψυχές των ανθρώπων όσο δεν τις δοκίμασαν όλες οι δεκαετίες μαζί μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Κι αυτό θα γινόταν ανεξάρτητα από τον κο Trump. H αρχή της απαγόρευσης χαρτονομισμάτων έγινε ήδη στην Ινδία. Η μετάβαση γιά τις κοινωνίες χωρίς μετρητά, αλλά μόνο με ψηφιακά χρήματα, έχει ξεκινήσει…
Υγιαίνετε!
*Η Precious Metals Greece δεν αποτελεί χρηματιστηριακή, επενδυτική ή άλλου τύπου συμβουλευτική εταιρεία και σε καμία περίπτωση δεν παρέχει επενδυτικές, οικονομικές ή άλλου τύπου συμβουλές ούτε δημιουργείται με τη χρήση της Ιστοσελίδας οποιασδήποτε μορφής σχέση εντολής. Η Precious Metals Greece σας συνιστά να ζητήσετε συμβουλευτικές υπηρεσίες από ανεξάρτητο οικονομικό σύμβουλο.
