Κομβικό διάστημα για ομόλογα, μετοχές και πολύτιμα μέταλλα

Αν κάτι μπορεί να χαρακτηρίσει την χρονιά που πέρασε σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο, είναι σίγουρα η μεγάλη πτώση των ομολόγων σε όλο τον κόσμο στην διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου και κυρίως των αμερικάνικων που είναι η μεγαλύτερη αγορά του κόσμου. Από την μια η προσπάθεια της Κίνας να λύσει το αίνιγμα που λέγεται “τρίλλημα” και να υποστηρίξει το γιουάν, διαδικασία που την οδήγησε σε τεράστιες πωλήσεις αμερικανικών ομολόγων κι από την άλλη η υπεραπόδοση των μετοχών, ειδικά μετά τις αμερικανικές εκλογές, αφού πολλά χρηματιστήρια συμπεριλαμβανομένων και των αμερικάνικων κατέγραψαν νέα υψηλά. Ο λόγος; Η κυρίαρχη αφήγηση λέει πως είναι η υπεραισιοδοξία των επενδυτών ότι η πολιτική του εισερχόμενου προέδρου κου Trump, με τα τεράστια έργα υποδομής που έχει ως πλάνο, αξίας ανάμεσα σε $1 και $3 τρισεκατομύρια, θα δώσουν την πολυπόθητη ανάκαμψη στην οικονομία. Αυτήν, που τόσο η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα, η FED, όσο και η ευρωπαϊκή ECB με την ιαπωνική BOJ κυρίως, απέτυχαν οικτρά να φέρουν:
“Σε αυτή την αποτυχία τους όμως, δεν υπάρχει καμμία ιστορική αναφορά. Ποτέ πριν δεν έχει δοκιμαστεί η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων ώστε να προσφέρει κάποιου είδους παραδρομή. Καταλαβαίνουμε πως είναι δύσκολο να το πιστέψει κάποιος, αρκεί όμως να παρακολουθεί λίγο της δηλώσεις τους, για να καταλάβει πως ακόμη και οι ίδιοι οι κεντρικοί τραπεζίτες, αυτή η πανίσχυρη ομάδα που ορίζει τις τύχες όλων μας, δεν έχει την παραμικρή ιδέα για το τι συμβαίνει. Το ότι προσπαθεί να το αντιμετωπίσει τυπώνοντας ασταμάτητα λογιστικά χρήματα τρισεκατομυρίων χρέους, είναι ίσως η ολοφάνερη απόδειξη γι αυτό, μια και η οικονομία έχει σταματήσει να αντιδρά στις ενέσεις αρκετά χρόνια τώρα. Η αδυσώπητη λιτότητα ενάντια στους ανθρώπους της εργατικής και μεσαίας αστικής τάξης, έβαλε για τα καλά τις προϋποθέσεις για τις μεγαλύτερες κοινωνικές αναταράξεις που έχουμε ζήσει πολλές γενιές τώρα. Το κοινωνικό συμβόλαιο με τις ελίτ, τίθεται υπό διαπραγμάτευση κι αυτό είναι κάτι τόσο εκρηκτικό από τη φύση του που δεν πρόκειται να συμβεί, δυστυχώς, με ειρηνικό τρόπο.”
COMPARISON CHART: BONDS, TIP, GOLD, YEN, Monthly
[+] click images to enlarge
Στο παραπάνω διάγραμμα, βλέπουμε πως τα στοιχεία που αποτελούν – δυστυχώς για τους λιγότερο πληροφορημένους- μαζί με τα πολύτιμα μέταλλα τα καταφύγια ασφαλείας, όπως είναι τα ομόλογα (μαύρη γραμμή), τα προστατευμένα για πληθωρισμό ομόλογα (κόκκινη), ο χρυσός (κίτρινη) και το ιαπωνικό γιεν (γαλάζια), δείχνουν να αναστρέφουν την για μήνες πτωτική πορεία τους. Κατέγραψαν λοιπόν επιτέλους τα ομόλογα τα χαμηλά τους και πρόκειται να ανέβουν από εδώ και πέρα οι τιμές τους, ώστε να υποχωρήσουν οι αποδόσεις τους που ανέβηκαν στα ύψη σε χρόνο μηδέν;
Βρισκόμαστε σε ένα πολύ κρίσιμο διάστημα τόσο γι αυτά όσο και για τις μετοχές, αλλά κυρίως για τα πολύτιμα μέταλλα, που είναι και το μόνο σημείο που μας ενδιαφέρει σε αυτήν την ανάλυση. Απ’ ότι φαίνεται έχει φτάσει η πρώτη σημαντική στιγμή που τα τεράστια επενδυτικά χαρτοφυλάκια θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν την στρατηγική τους ανάλογα με το αν τα ομόλογα έπιασαν τα ιστορικά υψηλά τους μετά από 34 χρόνια ανόδου, ή εκτιμούν πως αυτή η εκπληκτική φούσκα θα συνεχίσει να διογκώνεται στο μέλλον.
Πρώτα απ’ όλα, η αναλογία των τιμών των μετοχών προς το EBITDA, όπως δείχνει το διάγραμμα του Tim Backshall που ακολουθεί, βρίσκεται αντίστοιχα υψηλά όπως το 1999, πριν το σκάσιμο της φούσκας και το κραχ που είχε προκαλέσει η άκρατη αισιοδοξία των επενδυτών και η απληστία των κερδοσκόπων ως προς τις εταιρίες που “κάτι είχαν να κάνουν” με το internet…
Κατά δεύτερο λόγο, φαίνεται από το διάγραμμα της Sundial Research που ακολουθεί πως, το “έξυπνο χρήμα” των κερδοσκόπων (γαλάζια γραμμή) δεν συμμετέχει στο τελευταίο ανοδικό ράλλυ, μετά την νίκη του κου Trump, αφήνοντας τους “χαζούς” επενδυτές (κόκκινη) να πιστεύουν ότι ο ρεάλιτυ σταρ νεοεισερχόμενος πρόεδρος κρατάει κάποια μαγική μπαγκέτα και μ’ένα άγγιγμα θα φτιάξει όλα όσα προεκλογικά υποσχέθηκε, διαβάζοντας πανέξυπνα το αίσθημα της απογοητευμένης κι οργισμένης εργατικής τάξης. Αν παρατηρήσετε λίγο προσεκτικά το διάγραμμα, θα δείτε πως το “έξυπνο χρήμα” δεν μπαίνει ποτέ στα ευφορικά υψηλά με τους διθυραμβικούς υπότιτλους των διαβρωμένων ΜΜΕ που τα ακολουθούν, αλλά αγοράζει πάντα τα χαμηλά του δείκτη S&P500 που απεικονίζεται στο πάνω πάνελ. Να είστε σίγουροι ότι το ίδιο θα κάνει και τώρα, μετά την διόρθωση που επίκειται στους χρηματιστηριακούς δείκτες.
Η απόδοση του αμερικάνικου δεκαετούς που θεωρείται κλειδί για την παγκόσμια οικονομία, μετά από συνεχή, αντίστοιχη πτώση 34 χρόνων -αφού κινείται ακριβώς αντίθετα από την τιμή του ομολόγου- έφτασε σε ένα κομβικό σημείο. Έχοντας διασπάσει την βασική γραμμή της καθοδικής τάσης (διακεκομένη), βρήκε αντίσταση στην πάνω γραμμή του τριγωνικού σχηματισμού που ξεκινά από το 2011, την εποχή που τα πολύτιμα μέταλλα άρχισαν την καθοδική τους πορεία. Ειδικά, την χρονιά που μόλις τελείωσε, ο πενταετής ρυθμός της αλλαγής της ένδειξης, που καταγράφεται στο κάτω πάνελ, είναι ο υψηλότερος που είχαμε ποτέ. Μια ματιά στις ενδείξεις από το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης το 2008 ως σήμερα, δείχνει πως οι ταλαντεύσεις από τα υψηλά στα χαμηλά του πενταετούς μέσου όρου αλλαγής, δεν έχουν καμμία σχέση με την ήπια μορφή του γραφήματος στις προηγούμενες δεκαετίες. Αν κάτι οριοθετεί μια κατάσταση που πρόκειται να μεταστραφεί, αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον εκνευρισμό και την μεταβλητότητα που αρχίζει να αυξάνεται σταδιακά.
Οι βασιλιάδες των ομολόγων διαφωνούν ως προς το επίπεδο των αποδόσεων που θα σημάνει το τέλος της φούσκας τους, αλλά συμφωνούν στο ότι η εποχή αυτή έφτασε. Ο “απερχόμενος” κος Bill Gross θέτει την αρχή του τέλους αν η απόδοση σπάσει το επίπεδο του 2.6%, από το 2.38 που έκλεισε την Παρασκευή όπως μπορείτε να δείτε στο διάγραμμα που ακολουθεί, ενώ ο “επερχόμενος” κος Gundlach βάζει τον πήχυ στο 3%.
Πως είναι τοποθετημένα όμως αυτή την στιγμή τα στρατόπεδα των κερδοσκόπων; Για τέταρτη φορά αυτή την δεκαετία, το “έξυπνο χρήμα”, οι commercials – ή hedgers όπως ονομάζονται στο διάγραμμα της Sundial Research που ακολουθεί- ποντάρουν υπέρ της ανάκαμψης των τιμών των ομολόγων και της πτώσης των αποδόσεών τους. Μετά το 2010, με το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης, το 2012 με την γενικότερη ευρωπαϊκή και το 2014 που αποκαλύφθηκε επιτέλους πως ήταν οι ετοιμόρροπες τράπεζες η αιτία, οι δεσμεύσεις του “έξυπνου χρήματος” στα προθεσμιακά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αμερικάνικου δεκαετούς ομολόγου, έχουν φτάσει ψηλότερα από ποτέ. Αν για κάτι φημίζεται το “έξυπνο χρήμα”, εκτός από το να ληστεύει τους πάντες και να καταδυναστεύει λαούς ολόκληρους -όπως έκανε η Goldman Sachs με τα πασίγνωστα swaps για την είσοδο της χώρας μας στην ΟΝΕ- είναι τα μεγάλα ποσοστά επιτυχίας του στις κομβικές στιγμές των αγορών.
Από το καλοκαίρι, που είχαμε επισημάνει με άξονα την κατάρρευση των ιαπωνικών ομολόγων, την προηγούμενη κομβική αλλαγή της πιθανής, ξαφνικής ανόδου των επιτοκίων, καθώς και του libor, βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια αντίστοιχη. Η άποψή μας συμφωνεί με αυτήν των “απερχόμενων” ή “επερχόμενων” βασιλιάδων του εμπορίου της πίστωσης. Πιστεύουμε στην PMG ότι, τα ομόλογα κατέγραψαν τα ιστορικά υψηλά τους κι αν δεν καταφέρουν φέτος να τα διασπάσουν ανοδικά, οι πιθανότητες να τα δούμε σε πτωτική αγορά γιά τα δύο τουλάχιστον επόμενα χρόνια είναι πάρα πολύ μεγάλες. Ειδικά για το 30ετές, το οποίο σταμάτησε στην πλάγια γραμμής στήριξης που είχαμε σημάνει, θα πούμε πως μια ενδεχόμενη αποτυχία του να κλείσει ένα τρίμηνο πάνω από τα 160, θα ενισχύσει αυτό το σενάριο της πτώσης που θα αλλάξει για το μέλλον την ζωή όπως την γνωρίζουμε.
Αν κάποιος θεωρεί υπερβολική την προηγούμενη πρόταση, αρκεί απλώς να σκεφτεί πως τα νομίσματα των κρατών, αλλά και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα του χρέους, βασίζονται στην πυραμίδα – ή “αεροπλανάκι”, για κάποιους – που χτίζεται πάνω στα ομόλογά τους, αφού τοποθετούνται ως εχέγγυα για όλες τις υπόλοιπες διαπραγματεύσεις και συναλλαγές του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Άρα, οποιαδήποτε μορφής αδυναμία τους να σταθεροποιηθούν μπροστά σε ενδεχόμενο κραχ, θα θέσει ακαριαία τα αντίστοιχα νομίσματα σε κρίση αξιοπιστίας. Μεγαλύτερης και γενικότερης από κάθε άλλη φορά ως προς το μέγεθος των πολιτών, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο πια την ασυδοσία των τραπεζών και την διαφθορά των πολιτικών, που έφεραν ως αποτέλεσμα την κοινωνική διανομή των ζημιών τους στους φορολογούμενους.
Ένα μηναίο κλείσιμο κάτω από τα 151 στο προηγούμενο διάγραμμα μας, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες για μεγαλύτερη πτώση των τριακονταετών ομολόγων, κατά 6%-8% τουλάχιστον κι αντιστρόφως ανάλογη άνοδο των αποδόσεών τους. Σενάριο που προφανώς θα αυξήσει την δυναμική του δολλαρίου, σαν την πρώτη επιλογή καταφυγίου ασφαλείας της μάζας, λόγω της επίσημης, παγκόσμιας αποθεματικής του ιδιότητας, καθώς και της τεράστιας ρευστότητάς του.
Χρειαζόταν πιστεύουμε η εισαγωγή που κάναμε σε αυτήν την εβδομαδιαία μας έκθεση, γύρω από το κομβικό σημείο που βρίσκονται οι αγορές με κύριο άξονα τα ομόλογα, για να φτάσουμε σε αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο στην PMG, που δεν είναι άλλο από το δολλάριο, γιατί από τις κινήσεις του επηρεάζονται τα πολύτιμα μέταλλα, αφού τιμολογούνται σε αυτό.
Στο εβδομαδιαίο του διάγραμμα που ακολουθεί, φαίνεται πως έφτασε το σημείο να τεστάρει την διάσπαση της διετούς συσπείρωσης, που περικλείεται από τον σχηματισμό του παραλληλόγραμου, αφού πρώτα έφτασε τον στόχο του πρώτου τριγώνου (μπλε γραμμή). Οι υπόλοιποι στόχοι, όπως αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, είναι:
“Η δεύτερη πρόβλεψη που δίνει ο μεγαλύτερος τριγωνικός σχηματισμός (γκρι) είναι τα 106, ενώ ακριβώς λίγο υψηλότερα από τα 108 βρίσκεται ο στόχος της πλάγιας κίνησης από το 2014 (παραλληλόγραμο). Όλα αυτά ευνόητα σημαίνουν, πως το ευρώ μάλλον θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία προς την ισοτιμία 1:1 με το δολλάριο και αυτήν την χρονιά, πράγμα που θα καταλάβουμε καλύτερα στην περίπτωση που δεν μπορέσει να διασπάσει ανοδικά την περιοχή του 1.07, την πρώτη ουσιαστική αντίσταση που έχει πάνω από τα 1.05 περίπου που βρίσκεται τώρα. Βραχυπρόθεσμα, αν το δολλάριο διασπάσει τα 102.6, ίσως να κάνει ακόμη μια προσπάθεια προς τα υψηλά του 103.80, ενώ η στήριξή του βρίσκεται στα 100.8 και το στρογγυλό νούμερο του 100″.
Aπ’ ότι φαίνεται, την επόμενη εβδομάδα θα είμαστε σε καλύτερη θέση να διευρενήσουμε την άμεση πορεία του δολλαρίου και των πολύτιμων μετάλλων. Με ένα ημερήσιο κλείσιμο πάνω από τα 101.80, θα πετύχει αναστροφή, που ίσως να σημάνει πως βρέθηκαν τα χαμηλά του βραχυπρόθεσμου κύκλου του, οπότε θα συνεχίσει ανοδικά για να διασπάσει τα 102.6 που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο. Αντίστροφα, αν πέσει κάτω από τα 100.60, η περιοχή για να σταθεροποιηθεί είναι αυτή ανάμεσα στα 99.50 με την στρογγυλή ένδειξη του 100 και οι πιθανότητες να έχει ξεκινήσει ο καθοδικός μεσοπρόθεσμος κύκλος του αυξάνονται σημαντικά.
Mε περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες ανόδου το καθένα έκλεισαν τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό στα $1,197.3 και το ασήμι στα 16.83 ανά ουγγιά αντίστοιχα.
Στο ημερήσιο χρονοδιάγραμμά τους και τα δύο βρίσκονται ελαφρά υπεραγορασμένα με ανοδική ορμή, ενώ στα μεγαλύτερα χρονοδιαγράμματα, αυτό της εβδομάδας που βλέπουμε, αλλά και του μήνα, τόσο η ορμή όσο και η τάση είναι παγιωμένα καθοδικές, πράγμα που δεν θα αλλάξει εύκολα, αν δεν διασπαστούν ανοδικά οι υψηλότερες ζώνες αντίστασης που έχουμε σημάνει (κόκκινο πλαίσιο).
Όπως αναφέραμε στην προηγούμενη μας έκθεση, οι περιοχές αυτές βρίσκονται ακόμη εν ισχύ, μια και δεν έχουν ακόμη διαπεραστεί.
“Η αντίσταση για τον χρυσό, εκτός από την ζώνη ανάμεσα στα $1,200 – $1,220, είναι στα $1,246 με $1,251 και τα $1,308 λίγο υψηλότερα, ενώ η σημαντικότερη στήριξη βρίσκεται στα $1,115. Όλα αυτά προϋποθέτουν ένα εβδομαδιαίο κλείσιμο πάνω από τα $1,180.
Το ασήμι, για να διεκδικήσει μεγαλύτερη άνοδο στο άμεσο μέλλον, πρέπει να κλείσει αρχικά ανοδικά πάνω από τα $17.75 κι έπειτα τα $19 με $20, όπου βρίσκονται τοποθετημένοι αυτή την στιγμή οι πωλητές με ισχυρό όγκο. Η κύρια στήριξή του είναι η περιοχή γύρω από τις τιμές $15.40 και $14.40.”
Να προσθέσουμε στα θετικά σημεία πως, και τα δύο πολύτιμα μέταλλα έκλεισαν πάνω από τον ημερήσιο μέσο όρο των πενήντα ημερών, για πρώτη φορά μετά από τον Ιούνιο της χρονιάς που μας πέρασε. Το αναφέρουμε απλώς ως θετικό σημείο και όχι ως πανάκεια όπως διαφημίζεται, γιατί βρισκόμαστε σε καθοδική αγορά κι επόμενα ο κινητός μέσος όρος ακολουθεί πτωτική πορεία, αποτελώντας έναν πρώτο στόχο όσων θέλουν να ποντάρουν σε πτώση, ανοίγοντας θέσεις short.
Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, ένα γράφημα του Bloomberg που απεικονίζει την πτώση κατά της 85% της ποσότητας νέου χρυσού που ανακαλύφτηκε την τελευταία δεκαετία. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως, όταν η προσφορά σε οποιοδήποτε αγαθό μικραίνει, τότε αυξάνεται η τιμή του για να συναντήσει την ζήτηση. Αν δε η τελευταία αυξηθεί, όπως πιστεύουμε στην PMG πως θα συμβαίνει τα επόμενα επτά χρόνια, τότε η τιμή του αυξάνεται εκθετικά ως προς την ζήτηση, όσο η προσφορά φθίνει.
Υγιαίνετε!