Kατάρευση των δεκαετών ομολόγων στην Ιαπωνία!

Συπληρώνεται σε λίγο μιά δεκαετία από τότε που άρχισαν οι τράπεζες και τα προβλήματα τους να απειλούν την παγκόσμια οικονομία, αν υπολογίσουμε πως οι ψίθυροι ξεκίνησαν αρκετά πριν την παρολίγο μοιραία κατάληξη με την έκρηξη στην αγορά των ενυπόθηκων ομολόγων στις Η.Π.Α. το 2008.
Η λύση που επιλέχθηκε από την FED με την συναίνεση της υπο ομηρίας τότε αμερικάνικης κυβέρνησης και που υιοθετήθηκε μετέπειτα και από τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο – χωρίς να ξεχνάμε ότι είχε προηγηθεί η ίδια μέθοδος αρκετά χρόνια πριν στην Ιαπωνία το 1998 – ήταν η τόνωση της οικονομίας μέσω αγοράς ομολόγων ώστε να ισχυροποιηθούν οι εμπορικές τράπεζες μεταφέροντας τα τοξικά στοιχεία από τους ισολογισμούς τους στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες στην κυριολεξία με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν την ποσότητα του χρήματος στο σύστημα ώστε να εξισοροπούν τυχόν πληθωριστικές ή υφεσιακές πιέσεις. Περισσότερο από δέκα τρισεκατομμύρια δολλάρια διοχετεύτηκαν με αυτόν τον τρόπο από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, μια και τα στοιχεία μας δείχνουν πως το 2007 το μέγεθος του ισολογισμού τους ή της πόσοτητας χρήματος που κυκλοφορούσε στην αγορά ήταν περίπου 6.5 τρισεκατομμύρια. Μιά μέθοδος που αν την σκεφτεί κανείς στην μεγάλη εικόνα, είναι απόλυτα επικερδής σαν διαπραγμάτευση φυσικά αφού γιά παράδειγμα η FED, η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. πλήρωνε 0.25% -τότε, σήμερα 0.50%- τόκο γιά τις καταθέσεις που της έκαναν οι εμπορικές αλλά τα πάγια στοιχεία που αγόρασε από τις αγορές απέδιδαν πάνω από 2%, ενώ θεωρητικά αποδίδει την διαφορά του κέρδους στο αμερικάνικο ΥΠΟΙΚ, παρακρατώντας την προμήθειά της.
Είχαμε κάποια πρόοδο στην οικονομία αυτά τα τελευταία δέκα χρόνια; Πιστεύουμε πως είναι ευανάγνωστο στον καθένα μας ότι, όχι μόνο δεν υπήρξε καμμία αλλά η ζωή σε δισεκατομύρια ανθρώπους έγινε χειρότερη και όχι καλύτερη όπως θα όφειλε, μιά και στο κάτω κάτω χρήματα φορολογούμενων πολιτών χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται γι αυτόν τον σκοπό της στήριξης της οικονομίας. Υπήρξε μήπως θωράκιση του συστήματος γιά να μην ξαναβρεθούμε σε παρόμοια θέση στο μέλλον; Tουναντίον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πιό εύθραστο από ποτέ και με εξαίρεση την – υπό κάποιες προοπτικές εξυγίανση – του τραπεζικού συστήματος στις Η.Π.Α. μετά την χρεωκοπία της Lehman Brothers, η Ευρώπη -με συνυπεύθυνους τους Έλληνες πολιτικούς που εκτόξευσαν και διαχειρίστηκαν το χρέος της χώρας- έριχνε επί χρόνια την μιά κατηγορία μετά την άλλη στους “τεμπέληδες” Έλληνες, άσχετα αν τα ίδια τα στοιχεία του ΟΟΣΑ τους έδειχναν ως τους πιό εργατικούς στην Ευρωζώνη.
Τα θεσμικά όργανα απλώς κατάφεραν να “πείσουν” τα επί πληρωμή μέσω διαφημίσεων ΜΜΕ και τους ανυπόληπτους δημοσιογράφους πως, μια μικρή χώρα με οικονομικό μέγεθος κάτω της μισής ποσοστιαίας μονάδας, απειλούσε επί επτά χρόνια την παγκόσμια οικονομία! Γιά να φτάσουμε μετά το εγληματικό PSI – μέσω του οποίου υποδουλώθηκε ίσως γιά πάντα η Ελλάδα- να βγεί επιτέλους στον αέρα η πραγματική εικόνα του τραπεζικού προβλήματος της Ευρώπης, με την Ιταλία, γιά την ώρα, να βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα με την Monte dei Paschi, την Unicredit και τις υπόλοιπες ετοιμόροπες και ουσιαστικά αφερέγγυες τράπεζές της. Θυσιάστηκαν και ληστεύτηκαν οι λαοί της Ελλάδας, της Κύπρου, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, έφτασε να παλεύει πιά για την επιβίωση πάνω από το μισό της μεσαίας αστικής τάξης σε αυτές τις χώρες γιά να χρειαστούν κι άλλα εικονικά επίσης stress tests, αφού τα προηγούμενα είχαν περάσει με άριστα όλες τις προβληματικές τράπεζες.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς να βρεί αρκετές από τις τράπεζες τις περιφέρειας στα νέα stress tests που δημοσιεύτηκαν την εβδομάδα που μας πέρασε. Όμως όχι. Στις δέκα περισσότερο προβληματικές τράπεζες κάτω από πιθανές μελλοντικές αντίξοες οικονομικές συνθήκες στο γράφημα που ακολουθεί βρίσκονται γερμανικές, όπως η Commerzbank και η LBBW και ολλανδικές όπως BNG και η ABN AMRO. Μετά το PSI λοιπόν, που μετέφερε τις ενδεχόμενες ζημιές των ελληνικών ομολόγων από τις εμπορικές τράπεζες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας στους πολίτες τους και τους κρατικούς ισολογισμούς, συνεχίζουν να υπάρχουν τεράστιες τράπεζες που είναι απειλή απέναντι στους ίδιους τους πολίτες που πλήρωσαν τις ζημιές τους!
[+] click charts to enlarge
Κι επειδή – γιά την ώρα ξανά – βρίσκονται μόνο οι χρεωκοπημένες ιταλικές τράπεζες στο προσκήνιο των ΜΜΕ, ας δούμε στο γράφημα του Bloomberg την μηδαμινή απόδοση της Commerzbank, αντιπαραβάλλοντας την τιμή της με αυτήν της Monte dei Paschi, ορίζοντας ως αφετηρία τον Δεκέμβριο του 2007 με την ένδειξη 100. Θεωρούμε σίγουρο πως, την ώρα που στο σύνολό τους οι γερμανοί πολίτες θα αντιληφθούν την απάτη εναντίον τους γιά κρυφή διάσωση των εμπορικών τραπεζών της χώρας τους, τα πλήθη που απαιτούν την αποχώρηση της καγκελαρίου κας Merkel από την ηγεσία θα είναι πολλαπλάσια από αυτά που βλέπουμε τώρα στους δρόμους της Γερμανίας εξ αιτίας της μετανεστευτικής κρίσης.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως, εκτός από τα έντονα αρνητικά συναισθήματα των λαών της Ελλάδας, της Κύπρου και της Μ.Βρετανίας που καταγράφονται με έρευνα αγοράς από την Ευρωπαική Επιτροπή, μόλις έφτασε το όριο του 50% και η ίδια άποψη και των γερμανών πολιτών.
Οι μόνοι που θεωρητικά μπορούν να ελπίζουν σε κάποιο καλύτερο, μακροπρόθεσμο μέλλον είναι οι κάτοικοι της Μ.Βρετανίας, όταν το Brexit γίνει πραγματικότητα γιά να μπορούν και κάποιοι άστοχοι σχολιαστές να το κατηγορούν γιά τα χειρότερα του αναμενόμενου οικονομικά στοιχεία της χώρας που μόλις ανακοινώθηκαν, πράγμα βέβαια που κάνουν ήδη χωρίς να έχει επικληθεί κάν το άρθρο 50 και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ.
Ο διοικητής της τράπεζας της Αγγλίας, κος Carney, έσπευσε να περικόψει το βασικό επιτόκιο της τράπεζας στο 0.25%, να ανακοινώσει αγορές εταιρικών ομολόγων ως 10 δισεκατομύρια λίρες, ενώ διατήρησε το πρόγραμμα ποσοστικής χαλάρωσης QE στα 435 δισεκατομύρια, αλλά επίσης τοποθετήθηκε ενάντια στην μέθοδο των αρνητικών επιτοκίων που χρησιμοποιούν ήδη αρκετές κεντρικές τράπεζες όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα.
Eπόμενο ήταν οι traders να αντιδράσουν ακαριαία πουλώντας την λίρα ενάντια στο δολλάριο όπως φαίνεται στο διάγραμμα που ακολουθεί, η οποία από την ώρα που έσπασε το καθοδικό κανάλι με το αποτέλεσμα του δημοψιφήσματος, θεωρούμε πολύ δύσκολο να υπάρξουν μεγάλες πιθανότητες ανατίμησής της στο κοντινό μέλλον. Αντίθετα, ένα κλείσιμο της τιμής χαμηλότερα από την κάτω γραμμή (κόκκινη) που ορίζει την σφηνοειδή σημαία (bearish flag) μπορεί να οδηγήσει την λίρα αρχικά προς την περιοχή του 1.24-1.25, σε μεσοπρόθεσμο διάστημα στο 1.20 και σε μακροπρόθεσμο της επόμενης τριετίας ακόμη και στην περιοχή του 0.85 ανά δολλάριο.
BRITISH POUND/US DOLLAR, W, SPOT PRICE
Aπό το δημοψήφισμα ως σήμερα, η απόδοση του βρετανικού δεκαετούς ομολόγου έπεσε από το 1.40% στο ιστορικό ρεκόρ του 0.65%, όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα της τράπεζας της Αγγλίας που καταγράφει τα βρετανικά επιτόκια από το 1694 ως σήμερα . Αυτό όμως που οφείλει να μας προϊδεάσει γι αυτό που έρχεται μελλοντικά, δεν είναι το δεκαετές της Βρετανίας, όσο το αντίστοιχο της Ιαπωνίας το οποίο στην κυριολεξία κατάρευσε στέλνοντας την απόδοση του κατά 92% υψηλότερα μέσα σε μιά εβδομάδα κι όπως μπορείτε να δείτε στο διάγραμμα που ακολουθεί ετοιμάζεται να διαπεράσει ανοδικά αυτό της Γερμανίας, σημάδι που μας δείχνει πιθανή εκροή κεφαλαίων από το ευρώ προς ιαπωνικό γιέν.
COMPARISON CHART: 10 YEAR RATES US, UK, GER, JAPAN
Είναι μήπως το τέλος της μακρόχρονης ανοδικής αγοράς των γιαπωνέζικων ομολόγων κι όχι μόνο; Κανείς δεν μπορεί να το πεί με σιγουριά αυτή τη στιγμή, όσο κι αν είχαμε αναφέρει πως προβλέπαμε πτώση των ομολόγων κι επόμενα άνοδο των επιτοκίων. Το σίγουρο είναι πως οι traders εκτίμησαν πως το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα νέας τόνωσης της χώρας από το δίδυμο του πρωθυπουργού κου Abe και του κεντρικού τραπεζίτη κου Kuroda, δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε δημόσια έργα ανάπτυξης και λιγότερο σε άμεση αγορά ομολόγων, αφού η BOJ έχει φτάσει να κατέχει το πρωτοφανές ρεκόρ του 30% όλων των ομολόγων της χώρας. Eίναι νωρίς ακόμη γιά να ξέρουμε, αλλά αν ο μήνας κλείσει περίπου έτσι, ο σχηματισμός (evening star) που βρίσκεται στην χαμηλή γραμμή του καθοδικού καναλιού είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους προς πιθανή αλλαγή τάσης. H δε διαδρομή ως την πιθανή αντίσταση (κόκκινη γραμμή, RES) είναι ακόμη περίπου 100% παραπάνω από την απόδοση του -0.085% που έκλεισε η εβδομάδα.
JAPAN 10 YEAR RATES, M
Για τελείως διαφορετικό λόγο όμως ανέβηκαν οι πιθανότητες πάλι γιά ενδεχόμενη αύξηση των βασικών επιτοκίων από την FED προς το τέλος του 2016. Η ανακοίνωση του αμερικανικού δείκτη ανεργίας NFP την Παρασκευή, που έδειξε πως προστέθηκαν 255 χιλιάδες άνθρωποι στο εργατικό δυναμικό της χώρας τον προηγούμενο μήνα – αφήνοντας έξω από την μέτρηση όσους πιά έχουν απογοητευτεί και δεν ψάχνουν γιά εργασία – αριθμός αισθητά καλύτερος από τις 165 χιλιάδες που προέβλεπαν οι εκτιμήσεις.
Το αποτέλεσμα ήταν να κινηθεί αστραπιαία ανοδικά το δολλάριο που βρήκε στήριξη στην περιοχή που είχαμε αναφέρει στην προηγούμενη εβδομαδιαία έκθεσή μας παρόλο που ο όγκος συναλλαγών της ημέρας ήταν αρκετά χαμηλότερος, ίσως λόγω των διακοπών του Αυγούστου. Η κύρια αντίστασή του δολλαρίου βρίσκεται ανάμεσα στην ζώνη από τα 96.60 ως τα 97.60 και μιά πιθανή ανοδική διάσπασή της θα δημιουργήσει μεγάλη πίεση τόσο προς τα υπόλοιπα νομίσματα όσο και προς τα πολύτιμα μέταλλα.
DOLLAR FUTURES, D, ICEUSA
Καθοδικά έκλεισαν την εβδομάδα τα πολύτιμα μέταλλα με τον χρυσό στα $1,344 μειωμένο κατά μία περίπου ποσοστιαία μονάδα και το ασήμι στα $19.81 να χάνει περίπου 3% από την αξία του ανά ουγγιά αντίστοιχα, απώλειες που καταγράφηκαν κυρίως την Παρασκευή με την ανακοίνωση του δείκτη ανεργίας που προαναφέραμε και την ανοδική αντίδραση του δολλαρίου.
GOLD FUTURES, W, COMEX
Τόσο ο χρυσός, όσο και το ασήμι έκαναν μιά δεύτερη ανεπιτυχή προσπάθεια προς τις ζώνες αντίστασης από τις οποίες είχαν απορριφθεί την προηγούμενη εβδομάδα, με τον πρώτο να παραμένει μέσα στην ζώνη πιθανής στήριξης (μπλέ πλαίσιο) και το δεύτερο να απέχει ακόμη αρκετά από την αντίστοιχη δική του που βρίσκεται λίγο υψηλότερα από τα $18. Ένα πιθανό εβδομαδιαίο κλείσιμο κάτω από τα $19.20 θα θέσει την τιμή σε καθοδική πορεία σπάζοντας το προηγούμενο χαμηλό της, καθώς και θα ακυρώσει τον ημερήσιο ανοδικό κύκλο (30 -45 ημέρες) που βρίσκονται αυτή τη στιγμή τα πολύτιμα μέταλλα, αφήνοντας μας να περιμένουμε την διόρθωση προς τα χαμηλό σημείο του μεσοπρόθεσμου ανοδικού, επίσης, κύκλου (3-5 μήνες).
SILVER FUTURES, W, COMEX
Το πιό σημαντικό όμως διάγραμμα στην σημερινή μας έκθεση – γιά να επιστρέψουμε στην σημαντικότατη γιά την οικονομία αλλά και όλους εμάς τους πολίτες συζήτηση γιά τα ομόλογα και τα επιτόκια – είναι αυτό που ακολουθεί κι αποτυπώνει την κίνηση των προθεσμιακών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης των Eurodollars (μπλέ γραμμή), τα οποία όπως θα δείτε κινούνται ακριβώς αντίθετα με τα βασικά επιτόκια της FED (κόκκινη).
Τα συμβόλαια αυτά δεν έχουν σχέση με την ισοτιμία του ευρώ με το δολλάριο, αν και η ονομασία τους ίσως να μπερδεύει κάποιους αρχικά. Πρόκειται στην ουσία γιά την ποσότητα των δολλαρίων που κρατούνται από τις τράπεζες εκτός Η.Π.Α. κι είναι ίσως η μεγαλύτερη σε ρευστότητα αγορά που υπάρχει μαζί με την αγορά συναλλάγματος και τα ομόλογα. Γιά να πάρετε μιά ιδέα γιά το μέγεθός της, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2012 στο αμερικάνικο χρηματιστήριο Comex, διαπραγματεύτηκαν περίπου 44 εκατομύρια συμβόλαια χρυσού, 135 εκατομύρια γιά το πετρέλαιο και 425 εκατομύρια συμβόλαια γιά τα Eurodollars! Σε απόλυτα νούμερα, η αγορά συμβολαίων γιά τον χρυσό είναι περίπου $75 δισεκατομύρια, του πετρελαίου γύρω στα $150 δις, ενώ των Eurodollars φτάνει τα $17 τρισεκατομύρια, ένα τρομακτικό μέγεθος που η παραμικρή αλλαγή του μπορεί να προκαλέσει πραγματικό σεισμό σε οτιδήποτε συνθέτει την παγκόσμια οικονομία!
Αν υπάρχει λοιπόν ένα στοιχείο που εμφανίζει την πίεση και το stress της πίστωσης που υπάρχει στο τραπεζικό σύστημα, είναι τα Eurodollars τα οποία ακολουθούν επακριβώς το Libor και εμφανίζουν μετά από προσεκτική μελέτη τάσεις πιθανής αλλαγής γιά τα βασικά επιτόκια της FED. Μιά θέση πώλησης σε ένα τέτοιο συμβόλαιο επιτρέπει στον κάτοχό του να δανειστεί σε δολλάρια σε κάποιο μελλοντικό χρόνο μέσα στην επόμενη δεκαετία, ενώ η αντίθετη, αυτής της αγοράς, στον κάτοχο να δανείσει δολλάρια. Η διαφορά της ένδειξης από το 100 ως το 99.13 που είναι τώρα είναι στην ουσία το επιτόκιο του τρίμηνου Libor.
COMPARISON CHART: EURODOLLARS, GOLD, EFFECTIVE FUNDS RATE, M
Στο διάγραμμα, φαίνεται η μπλέ γραμμή των Eurodollars να σπάει καθοδικά το χαμηλό σημείο στήριξης του 2010 (διακεκομένη γραμμή), μιά κίνηση που σε όρους τεχνικής ανάλυσης ταιριάζει απόλυτα να περιγράψει μιά μακρόχρονη διαδικασία κορυφής που ξεκίνησε το 2008. Επόμενο σημείο στήριξης είναι τα υψηλά του 2009 και της περιόδου 2002-4 (χαμηλότερη διακεκομένη γραμμή) και στην περίπτωση που διαπεραστεί καθοδικά – μετά από πιθανή, πρόσκαιρη, ανοδική αντίδραση- και αυτή η περιοχή, να είστε έτοιμοι, όσοι τουλάχιστον τυχαίνει να έχετε δανειστεί χρήματα με όρους Libor, γιά επικείμενες αυξήσεις των δόσεών σας. Στο κάτω πάνελ του διαγράμματος που διαγράφεται η συσχέτιση με τον χρυσό (κίτρινη γραμμή) βλέπουμε πως η σχέση των Eurodollars με τον χρυσό μπήκε στην αρνητική φάση, που σημαίνει πως αν η τιμή τους πέσει, τότε ο χρυσός θα ανέβει.
Όπως γνωρίζουμε, τα πολύτιμα μέταλλα αντικατοπτρίζουν κι ενσωματώνουν στην τιμή τους τις πιθανότητες πίεσης και κινδύνου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Όσο μεγαλύτερες είναι αυτές οι πιθανότητες, αναλογικά μεγαλύτερη είναι και η ανοδική τάση που προκύπτει στην τιμή του χρυσού και του ασημιού. Ένα τυχόν κατακλυσμιαίο γεγονός, όπως της περιόδου του 2008-9, είναι σίγουρο πως θα αυξήσει τις τιμές των πολύτιμων μετάλλων, μετά ίσως από την απαραίτητη ψευδή καθοδική κίνηση που θα πείσει τους περισσότερους πως τα πολύτιμα μέταλλα θα υποχωρήσουν κι αυτά όπως όλα τα υπόλοιπα οικονομικά στοιχεία.
Οι τυχεροί που θα επιβραβευτούν πολλαπλάσια σε μιά τέτοια περίπτωση θα είναι όσοι κρατηθούν γερά στις θέσεις τους και δείξουν τον μικρότερο βαθμό αμφιβολίας στην κατά χιλιάδες χρόνια αποδεδειγμένη ιστορία του χρυσού και του ασημιού να στέκονται επάξια απέναντι σε τέτοιου είδους κρίσεις.
Yγιαίνετε!
* H επόμενη εβδομαδιαία μας έκθεση θα δημοσιευτεί στις 21 Αυγούστου