07.10 2018

Ιστορική διάσπαση των επιτοκίων σε νέα υψηλά

Όσο και να ψάξουμε στην νεώτερη ιστορία της ανθρωπότητας τον προηγούμενο αιώνα, δεν θα βρούμε περισσότερο προφητική δήλωση από αυτήν του προέδρου τότε των Η.Π.Α. κου Dwight D. Eisenhower, σχετικά με την επαγρύπνηση που πρέπει να επιδεικνύουν όλοι οι ιθύνοντες απέναντι στο στρατιωτικό σύμπλεγμα με την βιομηχανία. Στο λόγο της αποχώρησής του από την προεδρία της χώρας, μετά από οκτώ χρόνια το 1961, ο φημισμένος στρατηγός που οδήγησε τις δυνάμεις των συμμάχων στην κρίσιμη εισβολή της Β.Αφρικής και στην αιματοβαμμένη απόβαση των δυτικών δυνάμεων στην Νορμανδία που έδωσε τη νίκη στους συμμάχους ενάντια στους Γερμανούς, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο ακόμη και τον κο Churchill, φανέρωσε σε όλους τον φόβο που ένοιωσε όταν κοίταξε το τέρας στα μάτια.

Ο άνθρωπος που σταμάτησε την μανία του μακαρθισμού,, ίσως δεν θα περίμενε ποτέ ότι, εξήντα και πλέον περίπου χρόνια μετά από τότε, η ρωσοφοβία θα επέστρεφε δυνατότερη από ποτέ μεταφορφωμένη σε μια μαζική υστερία προπαγάνδας των νεοσυντηρητικών γερακιών που προσανατολίζονται μέσω αυτής σε ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο για να επιβάλλουν εκ νέου την πληγωμένη ηγεσία τους στην οικουμένη, με αντίπαλους πιά όχι μόνο παραδοσιακά τους ρώσους και αλλά και τους κινέζους. Μόνο κάποιος που έζησε τη φρίκη του πολέμου θα μπορούσε να προειδοποιήσει με τέτοια ακρίβεια την ανθρωπότητα για να αποφευχθεί το μοιραίο.

Φυσικά, η επιβολή της προπαγάνδας έχει πια μεταφερθεί από τα κυρίαρχα μέσα εκείνης της εποχής, το ραδιόφωνο αρχικά και μετά την τηλεόραση, στα ψηφιακά ΜΜΕ και σε αυτά της κοινωνικής δικτύωσης που κυριαρχούν στην καθημερινότητα των πολιτών, οι οποίοι πασχίζουν να ανακαλύψουν εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης, μακριά από την λαίλαπα των fake news. Κι όμως, όπως φανερώνει το γράφημα που ακολουθεί, σχεδόν παραπάνω από το μισό των αμερικάνων πολιτών-και φανταζόμαστε κι όλων των υπολοίπων του πλανήτη-πληροφορείται τα τεκταινόμενα από τα social media με το παράδοξο να κυριαρχεί. Σχεδόν τα δύο τρίτα εξ αυτών παραδέχονται εκ προοιμίου ότι δεν εμπιστεύονται τις ειδήσεις που μεταδίδονται, σε αυτή την μελλούμενη κρίση ταυτότητας του ατόμου, μέσα από τον θάνατο της αλήθειας.

Πως άραγε θα μπορούσε να γιγαντωθεί ένα αντιπολεμικό κίνημα, ανάλογο με εκείνο της δεκαετίας του ’60, όταν ο διχασμός και η διαίρεση αναδεικνύουν την πόλωση, τρέφουν την δημαγωγία και την ανεβάζουν στα ύψη, όπως δείξαμε με γράφημα στην έκθεσή μας του Απριλίου; Δυστυχώς, τις αντίστοιχες υποψίες μας πως, ακολουθούμε ένα παρόμοιο μονοπάτι με αυτό της δεκαετίας του 1930 που οδήγησε στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, επιβεβαίωσε ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές του κόσμου, φανατικός λάτρης της ιστορίας και υπέρμαχος της ασφάλειας του χρυσού και των πολύτιμων μετάλλων, ο κος Ray Dalio, θέτοντας επίσης το κυριαρχικό ερώτημα σχετικά με την μελλοντική παραμονή του δολαρίου ως επίσημου αποθεματικού νομίσματος, στην πρόσφατη συνέντευξή του στο πρακτορείο Bloomberg.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλωσης που κυριαρχεί στις Η.Π.Α. δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από την μαζική υστερία που επικρατεί τον τελευταίο μήνα σχετικά με την υποψηφιότητα του κου Brett Kavanaugh για το ανώτατο δικαστήριο της χώρας. Αναρωτιόμαστε αν συμβαίνει αυτό με την εκλογή ενός δικαστή, είναι ποτέ δυνατόν να αποδεχτεί όποιο από τα δύο κόμματα τα αποτελέσματα των επικείμενων εκλογών του Νοεμβρίου, χωρίς να κατηγορήσει το άλλο για δολιοφθορά ή να εμφανιστεί πάλι η Ρωσία ως υπαίτια μόχλευσης του αποτελέσματος;

Aπό τις αναφορές μας στο πετροδολάριο και στις διμερείς εμπορικές σχέσεις κυρίως των χωρών των BRICS που τελούνται σε μεγάλο μέρος πιά στα τοπικά τους νομίσματα, έχουμε επίσης επισημάνει την απειλή του δολαρίου, καθώς και, αρκετά πριν, την πορεία προς την καταστροφή των αναπτυσσόμενων αγορών. Οι τελευταίες, έχουν δανειστεί δυσθεώρατα ποσά στο αποθεματικό νόμισμα, δίνοντάς μας ένα πρώτο δείγμα από την μελλούμενη κατρακύλα τους το προηγούμενο τρίμηνο κυρίως στην Τουρκία και την Αργεντινή, με τις υπόλοιπες να ακολουθούν ταχύτατα, όπως η Ν. Αφρική και σύντομα η Ινδία, ειδικά μετά την υπογραφή προμήθειας στρατιωτικού υλικού αξίας $5 δις με την Ρωσία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου τριμήνου από το ΔΝΤ, στο γράφημα που ακολουθεί, το δολάριο κατέγραψε μια μικρή πτώση παραμένοντας όμως στο 62.5% στα επίσημα διαθέσιμα συναλλαγματικά αποθέματα των χωρών του κόσμου, με το ευρώ στην δεύτερη θέση, ανεβασμένο ελάχιστα στο 20.26%.

Όσο και να θέλουμε δεν μπορούμε να φανταστούμε αυτή τη στιγμή άλλο από τα υπάρχοντα νομίσματα, το οποίο να μπορούσε να παίξει τον ρόλο του επόμενου επίσημου αποθεματικού νομίσματος, γιατί κανένα δεν διαθέτει την τεράστια ρευστότητα που απαιτείται για ένα τέτοιο σκοπό. Επίσης, καμμιά από τις υπάρχουσες οικονομίες, εκτός των Η.Π.Α., δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει σε καθεστώς μόνιμου ελλείματος, συνθήκη αναγκαία για την εξαγωγή του νομίσματος στον υπόλοιπο κόσμο, που, όπως είπαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, ο κος Trump έχει βαλθεί να ανατρέψει.

Προφανώς λειτουργώντας είτε προσχηματικά σαν επιχειρηματίας, είτε σαν κάποιος που δεν αντιλαμβάνεται ούτε καν τους βασικούς κανόνες της οικονομίας, πράγμα που είναι αδύνατον να ισχύει σε τόσο μεγάλο βαθμό. Η γνώμη μας, την οποία θα αναλύσουμε σύντομα, είναι πως, το επόμενο επίσημο αποθεματικό νόμισμα θα αποτελείται από ένα “καλάθι” νομισμάτων, στο πρότυπο του εσωτερικού νομίσματος του ΔΝΤ, του SDR, και θα είναι σε ψηφιακή μορφή. Για να γίνει αυτό όμως και να συνομολογήσουν όλες οι μεγάλες δυνάμεις, θα πρέπει να υπάρξει πρώτα μια μεγάλη κρίση που όμοιά της έχουμε να δούμε από την εποχή του Bretton Woods Τι θα μπορούσε να προκαλέσει μια τέτοια κρίση, αν όχι η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως το γνωρίζουμε ως τώρα; Ποιά θα ήταν η μοιραία αιχμή αυτής της κατάρρευσης;

Στην διπλή έκθεση που δημοσιεύσαμε τον Φεβρουάριο, με τίτλο “Το κόστος του χρήματος και η εμπιστοσύνη των πολιτών”, αναλύσαμε το σενάριο που βλέπαμε ως περισσότερο πιθανό από το καλοκαίρι του 2016, όταν μετά το κραχ των ιαπωνικών ομολόγων επισημάναμε πως υπάρχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να τελείωσε η, επί τρείς και πλέον δεκαετίες, ανοδική αγορά των ομολόγων, προειδοποιώντας για τους επερχόμενους κινδύνους που μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο. Στο δεύτερο κομμάτι της, το οποίο για μια ακόμη φορά σας συνιστούμε να διαβάσετε, αν δεν το έχετε κάνει ως τώρα, αναφέραμε:

“Όπως δείξαμε ως τώρα, στο πρώτο μέρος της χωρισμένης σε δύο κομμάτια μηνιαίας μας έκθεσης, όσο το παγκόσμιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται σε φρενήρεις ρυθμούς, άλλo τόσο θα συνεχίσει η “δημιουργική λογιστική” στους κρατικούς ισολογισμούς να κρύβει κάτω από το χαλί τα ολοένα αυξανόμενα κόστη της δημοσιονομικής πολιτικής, υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία των κρατικών ομολόγων. Μετά από σχεδόν μια δεκαετία, κατά την οποία οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο υπήρξαν οι μεγαλύτεροι αγοραστές τους, όχι για να ανακάμψει η οικονομία, όπως σκόπιμα διαδίδουν, αλλά για να προασπίσουν τις επιβαρυμένες από αυτά χρεοκοπημένες τράπεζες και πρωτίστως για να στηρίξουν την αγορά των ομολόγων πάνω στα οποία βασίζεται η έκδοση, αλλά και η αξιοπιστία προπαντός, των fiat νομισμάτων, όπως το δολάριο, το ευρώ, το γιέν κι όλα τα υπόλοιπα.

Επομένως, στον τωρινό ανοδικό κύκλο των επιτοκίων που ξεκίνησε η FED, η ιδιωτική αμερικανική κεντρική τράπεζα, και πού σύντομα θα ακολουθήσουν η ιαπωνική BOJ, η ευρωπαϊκή ECB και η βρετανική BOE, μεταξύ άλλων, τα ομόλογα θα αρχίσουν να εισπράττουν την πίεση των πωλητών, οι οποίοι γνωρίζουν πως, αποχωρώντας οι κεντρικές τράπεζες από την ποσοτική χαλάρωση QE θα πρέπει να βρεθούν ιδιώτες αγοραστές για να στηρίξουν την αγορά. Αν θεωρείτε ότι κάτι τέτοιο θα είναι εύκολο, σας πληροφορούμε ότι θα αποβεί ακατόρθωτο μακροπρόθεσμα. Οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να επηρεάζουν, ή να χειραγωγούν στην κυριολεξία, τα μικρής διάρκειας ομόλογα και τις αποδόσεις τους με τις αποφάσεις τους, είναι όμως παντελώς ανίσχυρες στα μεγάλης διάρκειας, αφού ακόμη και φουσκωμένοι οι ισολογισμοί τους φτάνουν στα $17 τρισεκατομμύρια, ενώ η συνολική αγορά τους ξεπερνάει τα $100 τρισεκατομμύρια. Ποσό, που πολλαπλασιάζεται στην νιοστή αν σκεφτούμε ότι χρησιμοποιούνται σαν εχέγγυο για δραστηριότητες trading, δανείων για κατοικίες ή επιχειρήσεις και παράγωγα για ενδοτραπεζικές διαπραγματεύσεις. Όπως επισημάναμε στην δεύτερη μας έκθεση της προηγούμενης χρονιάς, η οποία περιέχει και την παραπομπή στον Ιούλιο του 2016, όταν δηλώσαμε ότι μάλλον τα ομόλογα κατέγραψαν τα ιστορικά υψηλά τους:

“Η απόδοση του αμερικάνικου δεκαετούς που θεωρείται κλειδί για την παγκόσμια οικονομία, μετά από συνεχή, αντίστοιχη πτώση 34 χρόνων -αφού κινείται ακριβώς αντίθετα από την τιμή του ομολόγου- έφτασε σε ένα κομβικό σημείο. Έχοντας διασπάσει την βασική γραμμή της καθοδικής τάσης (διακεκομμένη), βρήκε αντίσταση στην πάνω γραμμή του τριγωνικού σχηματισμού που ξεκινά από το 2011, την εποχή που τα πολύτιμα μέταλλα άρχισαν την καθοδική τους πορεία. Ειδικά, την χρονιά που μόλις τελείωσε, ο πενταετής ρυθμός της αλλαγής της ένδειξης, που καταγράφεται στο κάτω πάνελ, είναι ο υψηλότερος που είχαμε ποτέ. Μια ματιά στις ενδείξεις από το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης το 2008 ως σήμερα, δείχνει πως οι ταλαντεύσεις από τα υψηλά στα χαμηλά του πενταετούς μέσου όρου αλλαγής, δεν έχουν καμμία σχέση με την ήπια μορφή του γραφήματος στις προηγούμενες δεκαετίες. Αν κάτι οριοθετεί μια κατάσταση που πρόκειται να μεταστραφεί, αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον εκνευρισμό και την μεταβλητότητα που αρχίζει να αυξάνεται σταδιακά.

Οι βασιλιάδες των ομολόγων διαφωνούν ως προς το επίπεδο των αποδόσεων που θα σημάνει το τέλος της φούσκας τους, αλλά συμφωνούν στο ότι η εποχή αυτή έφτασε. Ο “απερχόμενος” κος Bill Gross θέτει την αρχή του τέλους αν η απόδοση σπάσει το επίπεδο του 2.6%, από το 2.38 που έκλεισε την Παρασκευή όπως μπορείτε να δείτε στο διάγραμμα που ακολουθεί, ενώ ο “επερχόμενος” κος Gundlach βάζει τον πήχη στο 3%.

Από το καλοκαίρι του 2016, που είχαμε επισημάνει με άξονα την κατάρρευση των ιαπωνικών ομολόγων, την προηγούμενη κομβική αλλαγή της πιθανής, ξαφνικής ανόδου των επιτοκίων, καθώς και του libor, βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια αντίστοιχη. Η άποψή μας συμφωνεί με αυτήν των “απερχόμενων” ή “επερχόμενων” βασιλιάδων του εμπορίου της πίστωσης. Πιστεύουμε στην PMG ότι, τα ομόλογα κατέγραψαν τα ιστορικά υψηλά τους κι αν δεν καταφέρουν φέτος να τα διασπάσουν ανοδικά, οι πιθανότητες να τα δούμε σε πτωτική αγορά για τα δύο τουλάχιστον επόμενα χρόνια είναι πάρα πολύ μεγάλες. Ειδικά για το 30ετές, το οποίο σταμάτησε στην πλάγια γραμμής στήριξης που είχαμε σημάνει, θα πούμε πως μια ενδεχόμενη αποτυχία του να κλείσει ένα τρίμηνο πάνω από τα 160, θα ενισχύσει αυτό το σενάριο της πτώσης που θα αλλάξει για το μέλλον την ζωή όπως την γνωρίζουμε.”

Στο επικαιροποιημένο διάγραμμα μας για την απόδοση του αμερικανικού δεκαετούς, μπορείτε να δείτε την εξέλιξη της απόδοσης, σε σχέση με την πρώτη φορά που το παρουσιάσαμε τον Ιανουάριο του 2017, η οποία ξεπέρασε το 2.80% και μπήκε στην περιοχή αντίστασης που βρίσκεται ως το 3%. Θα παρατηρήσετε ότι μέσα σε αυτήν την καθοδική πορεία των 37 χρόνων από το 1987 που μόλις διασπάστηκε ανοδικά, κάθε φορά που ο δείκτης ανέβαινε στην καθοδική γραμμή τάσης (κόκκινη) είχαμε ή κάποιο καταστροφικό γεγονός ή διόρθωση στα χρηματιστήρια και πολλές φορές κραχ. Δεν θα έπρεπε λοιπόν κανείς ούτε να βρεθεί με το στόμα ανοικτό αυτή τη φορά, ούτε να συμμετέχει στο καζίνο χωρίς αντιστάθμιση, πόσο μάλλον δε να έχει ποντάρει αντίθετα με την πιθανή έκρηξη της μεταβλητότητας, όπως έκανε μεγάλο κομμάτι των συμμετεχόντων.

Συνεχίζοντας, στην ίδια αυτή έκθεση, παρουσιάσαμε και το διάγραμμα του αμερικάνικου τριακονταετούς ομολόγου, με την συνέχεια του κειμένου:

“Αν κάποιος θεωρεί υπερβολική την προηγούμενη πρόταση, αρκεί απλώς να σκεφτεί πως τα νομίσματα των κρατών, αλλά και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα του χρέους, βασίζονται στην πυραμίδα – ή “αεροπλανάκι”, για κάποιους – που χτίζεται πάνω στα ομόλογά τους, αφού τοποθετούνται ως εχέγγυα για όλες τις υπόλοιπες διαπραγματεύσεις και συναλλαγές του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Άρα, οποιαδήποτε μορφής αδυναμία τους να σταθεροποιηθούν μπροστά σε ενδεχόμενο κραχ, θα θέσει ακαριαία τα αντίστοιχα νομίσματα σε κρίση αξιοπιστίας. Μεγαλύτερης και γενικότερης από κάθε άλλη φορά ως προς το μέγεθος των πολιτών, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο πια την ασυδοσία των τραπεζών και την διαφθορά των πολιτικών, που έφεραν ως αποτέλεσμα την κοινωνική διανομή των ζημιών τους στους φορολογούμενους.

Ένα μηναίο κλείσιμο κάτω από τα 151 στο προηγούμενο διάγραμμα μας, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες για μεγαλύτερη πτώση των τριακονταετών ομολόγων, κατά 6%-8% τουλάχιστον κι αντιστρόφως ανάλογη άνοδο των αποδόσεων τους. Σενάριο που προφανώς θα αυξήσει την δυναμική του δολαρίου, σαν την πρώτη επιλογή καταφυγίου ασφαλείας της μάζας, λόγω της επίσημης, παγκόσμιας αποθεματικής του ιδιότητας, καθώς και της τεράστιας ρευστότητάς του.

Στο επίσης, επικαιροποιημένοδιάγραμμα μας, του τριακονταετούς αμερικάνικου ομολόγου , οι περιοχές που είχαμε αναφέρει παραβιάστηκαν, με αποτέλεσμα να διασπαστεί καθοδικά η στήριξη (κόκκινη γραμμή) που δίνει στον πιθανό σχηματισμό κορυφής στόχο πρόβλεψη στην περιοχή των 125, με πιθανή, πρόσκαιρη, αντίδραση στην ανοδική γραμμή στήριξης (μπλε) του καναλιού, περίπου στα 142 με 140.”

Φανταζόμαστε ότι αντιλαμβάνεστε τις συνέπειες που μπορεί να έχει για το χρηματοπιστωτικό σύστημα το επίσημο τέλος της ανοδικής αγοράς των ομολόγων και η επερχόμενη κάθετη άνοδος των επιτοκίων, τα οποία θα εκτινάξουν όχι μόνο όσες αγορές παγίων είναι διασυνδεμένες μαζί τους-στην πραγματικότητα όλες, όπως είδαμε να συμβαίνει τις τελευταίες δεκαπέντε μέρες με μια θάλασσα από κόκκινο στους δείκτες, στα spreads και τα νομίσματα-αλλά και τα κοινωνικά ταμεία παροχών και συντάξεων.

Στο ανανεωμένο ως χθες διάγραμμά μας για το τριακονταετές αμερικάνικο ομόλογο που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε πως, έφτασε στην περιοχή των 140 που είχαμε αναφέρει πριν μήνες, ενώ ο στόχος πρόβλεψη του σχηματισμού (κόκκινη σήμανση, head and shoulders) παραμένει για την περιοχή των 125, ίσως μετά από μια πρόσκαιρη ανοδική αντίδραση γιατί βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπερπουλημένο. Αν δεν υπάρξει καν αυτή η ανοδική αντίδραση ανακούφισης που περιμένουμε, το σενάριο που περιγράψαμε στην παραπάνω παραπομπή θα εξελιχθεί με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα. Ποιοί θα είναι όμως οι καταλύτες για κάτι τέτοιο, εκτός από την αναθεώρηση της πρόβλεψης από το αμερικάνικο CBO, που ενώ τον Απρίλιο έλεγε ότι το έλλειμα της χώρας θα φτάσει το $1 τρισεκατομμύριο το 2020, μόλις δήλωσε ότι θα φτάσει αυτό το ποσό στο τέλος της χρονιάς;

T BOND FUTURES, M, CBOT

O πρώτος καταλύτης, τον οποίο αγνοεί το μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων στις αγορές καζίνο είναι πως, ως τις 15 Σεπτεμβρίου και με βάση τον νέο φορολογικό νόμο της κυβέρνησης Trump, τα εταιρικά ταμεία συνταξιοδότησης είχαν απαλλαγές στις επενδύσεις τους σε αμερικανικά ομόλογα! Προφανώς εκμεταλλεύτηκαν αυτό το παράθυρο ευκαιρίας, φέρνοντας μπροστά τις προϋπολογισμένες αγορές τους γι αυτό και είδαμε το κράχ και την βίαιη πτώση τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Η αποστολή εξετελέσθη επιτυχώς! Το ρίσκο της μεγαλύτερης χρηματοπιστωτικής φούσκας όλων των εποχών μεταφέρθηκε στους εργαζόμενους και τις μελλοντικές τους συντάξεις!

Δεν είναι όμως μόνο αυτοί που υπέγραψαν την επερχόμενη τους καταδίκη. Στο διάγραμμα που ακολουθεί θα δείτε ότι οι διεθνείς αγοραστές (κόκκινη) μειώνουν σταδιακά τα τελευταία δύο χρόνια τις αγορές αμερικάνικων ομολόγων, όπως έκανε και η Ρωσία πρόσφατα πουλώντας το μεγαλύτερο κομμάτι από αυτά που κατείχε στα διαθέσιμά της. Η τοπική, αμερικανική κοινωνία ανεβάζει τις αγορές της (μπλέ), ακριβώς την ώρα που η FED (μαύρη), η ιδιωτική κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α., πουλά αυτά που είχε αγοράσει για να τονώσει δήθεν την οικονομία μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης QE.

Ενώ είναι πράγματι απλό, δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι, πνιγμένοι ίσως από την διαβολική απληστία, αδυνατούν να σκεφτούν λογικά κι εκεί ακριβώς, σε αυτή την δαιμονική τεχνική της εξαπάτησης, βασίζεται ο μηχανισμός των αγορών και των χρηματιστηρίων που έχουν φτιαχτεί για να μεταφέρουν τις ζημιές του 95% των συμμετεχόντων στο 5% που θησαυρίζει στην πλάτη των πολλών. Την ώρα που σπάει η μητέρα όλων των φουσκών, στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται ξεκάθαρα στην πρώτη γραμμή η μανία των αμερικανικών νοικοκυριών προς τα ομόλογα, ενώ στην τελευταία η κεντρική τους τράπεζα που έχει πουλήσει μέσα στο 2018 ως τώρα $186 δισεκατομμύρια από αυτά!

Ας δούμε ποιές ήταν οι σκέψεις μας γι αυτό το θέμα στην έκθεση μας του Μαρτίου, ώστε να καταλάβετε επακριβώς πως θα βρεθούν και πάλι οι φορολογούμενοι να βγάλουν το φίδι από την τρύπα όταν σκάσει η επόμενη φούσκα όπως το 2008:

“Υπάρχει περίπτωση τα ξένα κράτη, στην αντεπίθεση τους απέναντι έστω στο πρόγευμα του εμπορικού πολέμου, να μειώσουν τις αγορές αμερικανικών ομολόγων ή να πουλήσουν μέρος από αυτά κατέχουν, μια και αυτά είναι το μέσο μέσω του οποίου ανακυκλώνουν το πλεονασματικά δολάρια τους απέναντι στο μόνιμο έλλειμμα των Η.Π.Α.; Κανείς δεν ξέρει, αν και η λογική λέει πως, όταν η Κίνα και η Ιαπωνία κατέχουν πάνω από $1 τρις αμερικανικών ομολόγων θα είναι σε βάρος τους αν οι μαζικές πωλήσεις τους ρίξουν την αξία των αμερικανικών ομολόγων. Αν όμως μιλάμε για την περίπτωση έκδοσης, επιπλέον των $8 τρισεκατομμυρίων φρέσκου αμερικάνικου χρέους μέσα στην επόμενη δεκαετία, θα χρειαστούν “γερά χέρια” να σηκώσουν αυτό το επικίνδυνο βάρος.

Πόσο από αυτό μπορούν να σηκώσουν επενδυτές και ιδιωτικά θεσμικά ιδρύματα, ειδικά στην περίπτωση που τα επιτόκια συνεχίζουν να ανεβαίνουν ρίχνοντας την αξία των ομολόγων, από την ώρα που θα μειωθούν έστω οι ποσότητες που αγοράζουν τα ξένα κράτη; Όταν λέμε ότι θα κληθούν και πάλι οι αμερικάνοι φορολογούμενοι μέσω της FED, να σώσουν την κατάσταση μέσα σε μια βαθιά διχασμένη αμερικανική κοινωνία, ίσως θα πρέπει να κρατήσετε αυτή την σκέψη μας σε καλή θέση. Όπως η ΕΚΤ κρατάει την Ευρώπη στα χέρια της αυτή τη στιγμή, το ίδιο κάνει η BOJ για την Ιαπωνία και η BOE για την Μ.Βρετανία. Μόνο που η FED, κρατούσε στα δικά της όλη την οικουμένη, ως τώρα, λόγω του δολαρίου. Μένει να δούμε αν αντέξει να ξανακρατήσει όλο τον κόσμο στα χέρια της. Εμείς πάντως, έχουμε ποντάρει πως δεν θα τα καταφέρει…”

Δεν βρίσκεται όμως μόνο η αμερικανική οικονομία υπό την απειλή της κατακόρυφης ανόδου των επιτοκίων. Ίσα ίσα, όπως θα δούμε παρακάτω είναι η μόνη που διατηρεί έναν σχεδόν φρενήρη ρυθμό ανάπτυξης. Μπολιασμένη όχι μόνο από τα $4 τρισεκατομμύρια που διέθεσε στις αγορές η FED για την αγορά των ομολόγων και των στεγαστικών δανείων-άσχετα αν δεν έφτασαν ποτέ στην πραγματική οικονομία αλλά παρέμειναν στους τοκοφόρους λογαριασμούς των τραπεζών στην κεντρική-αλλά κυρίως από τις απαλλαγές στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο του κου Trump, τον επαναπατρισμό κεφαλαίων από τις αμερικάνικες εταιρίες και τις σχεδόν ενός τρισεκατομμυρίου αξίας εξαγγελίες του σε δομικά έργα υποδομής της χώρας.

Το διάγραμμα του Bloomberg που ακολουθεί, αποτυπώνει τον παγκόσμιο δείχτη απόδοσης των δεκαετών ομολόγων, ο οποίος βρίσκεται χαμηλότερα από τον αντίστοιχο των Η.Π.Α., στο 2.20%. Σε μια ξεκάθαρη ανοδική πορεία, πλησιάζει ήδη το υψηλό του 2013, από το οποίο πιθανότατα θα οπισθοχωρήσει προς την περιοχή του 2.00%-2.10%, πριν ξεκινήσει την επόμενη επίθεση του προς το υψηλό του 2011 στο 3.15%, της χρονιάς που κλονίστηκε η παγκόσμια οικονομία με άξονα την Ευρώπη και την χώρα μας, πριν αυτή καταλήξει άδοξα δεμένη χεροπόδαρα σαν επίσημη αποικία της Γερμανίας. H ανακοίνωση ότι οι ελληνικές αρχές ξεκινούν μελέτη με την συμβολή της Γερμανίας για άνοιγμα περιφερειακών τραπεζών ανά τη χώρα μας, μαρτυρά ακριβώς αυτό.

Μια απλή ματιά στο επόμενο διάγραμμα της Marcrotechnicals, με τους βιομηχανικούς μεταποιητικούς δείχτες (PMI) των τεσσάρων μεγαλύτερων χωρών, αρκεί για να διαπιστώσει κανείς εύκολα πως, οι Η.Π.Α. (μαύρη γραμμή) για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, ανεβάζουν την απόδοσή τους την ώρα που οι επόμενες τρεις οικονομίες, της Ευρώπης (γαλάζια), της Κίνας (κόκκινη) και της Ιαπωνίας (διακκεκομένη) καταγράφουν πολύμηνα ρεκόρ πτώσης προς την περιοχή με την ένδειξη 50, η οποία διαχωρίζει την ανάπτυξη από την ύφεση.

Όπως όλοι έχουμε πια καταλάβει, η πορεία του δολαρίου σαν αποθεματικού νομίσματος είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την αγορά του πετρελαίου και της ενέργειας, η οποία με τη σειρά της υποστηρίζεται από το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα, γιατί έτσι ανακυκλώνονται μέσω της αγοράς των ομολόγων τα έσοδα των πετρελαιοπαραγωγών χωρών σε αμερικανικά ομόλογα, δίνοντας το προβάδισμα στην επεκτατική πολιτική και την πολεμική μηχανή των Η.Π.Α τα τελευταία πενήντα χρόνια. Ξεπερνώντας για την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, γιατί δεν την έχουμε διασταυρώσει, την είδηση από το στόμα του ρώσου υπουργού οικονομικών ότι από εδώ και πέρα τα συμβόλαια πετρελαίου της χώρας δεν θα εκκαθαρίζονται μέσω δολαρίου, αλλά σε ρούβλια, ευρώ και γιουάν, πάμε σε έναν άλλο ρώσο αξιωματούχο.

Ο κος Korishechenko, πρώην αντιπρόεδρος τη κεντρικής τράπεζας της χώρας, σε συνέντευξή του στους Financial Times, σχετικά με την προσπάθεια της Ρωσίας να απεμπλακεί από την ζώνη του δολαρίου, επισημοποίησε ως γεγονός ακόμη μια “θεωρία συνομωσίας”, δηλώνοντας: “Δεν μπορείς να πείς έτσι εύκολα, εντάξει, ας αφήσουμε στην άκρη το δολάριο κι ας αρχίσουμε να πουλάμε το πετρέλαιό μας σε ευρώ. Η Λιβύη το προσπάθησε κι απέτυχε. Το Ιράκ, το ίδιο. Ο ρόλος του δολαρίου στην αγορά της ενέργειας δεν πρόκεται να αλλάξει σύντομα”

Ο δεύτερος καταλύτης λοιπόν για την αγορά των ομολόγων, συνδέεται άμεσα με το δολάριο και την αγορά της ενέργειας. Από την έκθεσή μας τον Απρίλιο:

“Όπως είπαμε και στο δεύτερο κομμάτι της έκθεσης του Φεβρουαρίου, η προσπάθεια της Ρωσίας και την Κίνας να απεξαρτήσουν τις οικονομίες τους από το δολάριο έχει αποδειχτεί πολλαπλά και με την έναρξη της λειτουργίας του προθεσμιακού συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης από την Κίνα για την τιμολόγηση πετρελαίου σε γιουάν και την άμεση μετατροπή του σε χρυσό που μόλις ξεκίνησε παίρνοντας μερίδιο 6% των futures του πετρελαίου. Το κινέζικο νόμισμα κάνει το επόμενο, σοβαρότερο, βήμα του για να κερδίσει παγκόσμια αξιοπιστία. Είναι αστείο να συζητάμε τα περί της ανάδειξής του ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα όταν καλύπτει μόλις το 2% των διεθνών διαθεσίμων και το 4% της αγοράς του Forex, αλλά σίγουρα είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, σε μια οικονομία που θα πρέπει σύντομα να απελευθερωθεί και να αφήσει το γιουάν σε ελεύθερη διαπραγμάτευση, λύνοντας το πρόβλημα με τους ελέγχους κεφαλαίου που επιβάλλει και τον γόρδιο δεσμό με το τρίλημμα που την ταλανίζει.”

Από το 6% που αναφέραμε τότε, η αγορά των προθεσμιακών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σε γιουάν στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, έφτασε στο τέλος Αυγούστου αισίως το 14% του παγκόσμιου όγκου διαπραγμάτευσης του πετρελαίου, όπως δείχνει και το παραπάνω γράφημα της Gavekal Data. Τα συμβόλαια αργού WTI στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έπεσαν στο 57% από το 70% που έκλεισαν τον Μάρτιο. Όλη η ρητορική των Η.Π.Α. λοιπόν σχετικά με την βάπτιση της Κίνας σε αναθεωρητική δύναμη, όπως παλαιότερα η Σοβιετική Ένωση, άρα εχθρού, που τιμωρείται με κυρώσεις κι επιπλέον δασμούς και ταρίφες, δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο από το σταμάτημα του νέου δρόμου του μεταξιού (OBOR) και το μελλοντικό μέτωπο στην θάλασσα της Νότιας Κίνας, που όπως έχουμε αναφέρει είναι πάμπλουτη περιοχή σε υδατάνθρακες.

Φτάνει η ώρα που Οι Η.Π.Α. θα πρέπει να διαλέξουν. Ή θα ενώσουν τις δυνάμεις τους με την Ευρώπη απέναντι στην Κίνα ή θα επιβάλλουν το ακριβότερο υγρό αέριό τους, από αυτό της Ρωσίας, χάνοντας την από σύμμαχο στην εμπορική πολιτική. Όταν ο κος Junker αναρωτιέται μεγαλόφωνα στην ομιλία του για την κατάσταση της ένωσης “γιατί δηλαδή δεν μπορεί η Ευρώπη να πληρώνει με ευρώ τις αγορές ενέργειας που χρειάζεται, αλλά πρέπει με δολλάριο” και λίγο καιρό μετά υπογραμμίζει ο πρόεδρος Putin ότι οι ρώσοι επεξεργάζονται σχέδιο για να αποφύγουν τις αμερικανικές κυρώσεις και να πωλούν το πετρέλαιό τους σε ευρώ, θα πρέπει να βάζουμε έναν υπενθυμιστικό αστερίσκο και να παρακολουθούμε την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης, όσο ελάχιστες πιθανότητες να φαίνεται ότι έχει τώρα. Το γεγονός ότι οι αμερικανοί αφήνουν την κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2 να εξελιχθεί για την ώρα, επιβεβαιώνει ακριβώς αυτό το σενάριο εργασίας, αλλά και υποψιάζει για ενδεχόμενη αναζωπύρωση του μετώπου της Ουκρανίας πριν το τελείωμα του εναλλακτικού αγωγού που δεν θα διαπερνά το έδαφός της.

Μπορεί όμως η Ευρώπη να διαπραγματευτεί επάξια; Όλα εξαρτώνται από την πολιτική κατάσταση στην Γερμανία, από το αν θα παραμείνει στην εξουσία η καγκελάριος Merkel και το πως θα εξελιχθεί τους επόμενους μήνες η κατάσταση στην Ιταλία. Όπως είχαμε επισημάνει ότι μπορεί να συμβεί, τα ποσοστά της καταβαραθρώνονται, οι συγκρούσεις στους δρόμους ανάμεσα στους πολίτες σχετικά το μεταναστευτικό πολλαπλασιάζονται και το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα AFD έφτασε στην δεύτερη θέση προτίμησης ψήφου που αποτυπώνεται στο παρακάτω γράφημα της Welt.

Αναρωτόμενοι αν η Ευρώπη μπορεί να διαπραγματευτεί επάξια, με την κατάσταση στην Γερμανία, την Ιταλία, όπως θα δούμε για μια ακόμη φορά παρακάτω, και την Ισπανία να κρέμεται σε μια κλωστή, ρίξτε μια ματιά στο ξεφούσκωμα της πολυδιαφημισμένης ανάκαμψης στο διάγραμμα με τους βιομηχανικούς μεταποιητικούς δείκτες και πάλι από την Macrotechnicals, των τεσσάρων μεγάλων xωρών της Ευρωζώνης, πριν δούμε την θέση που αναπτύσουν σχετικά με την διατήρηση της συμφωνίας με το Ιράν. Θα παρατηρήσετε ότι στο δεξί πάνελ του διαγράμματος που καταγράφεται η ορμή (momentum) του δείκτη, η ένδειξη έχει περάσει ήδη στο αρνητικό επίπεδο, σημάδι που προμηνύει ότι και οι ίδιοι οι δείκτες θα πέσουν πιθανά σύντομα κάτω από το όριο των πενήνητα μονάδων που διαχωρίζει την ανάπτυξη από την ύφεση.

Η ανακοίνωση της κας Mogherini με μόνο τον κο Rouhani στο πλευρό της και όχι κάποιον από τους ευρωπαίους ηγέτες, περί δημιουργίας ειδικού οχήματος πληρωμών κι εκκαθάρισης, ανάλογου του συστήματος SWIFT, για την διατήρηση των εμπορικών δεσμών της γηραιάς ηπείρου με το Ιράν, ομολογούμε ότι μας έπιασε στα πράσα. Ας δούμε τι αναφέραμε σχετικά στην έκθεσή μας του Μαΐου:

“Με την αθέτηση της υπογραφής τους στην συμφωνία JCPOA, για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που επιτεύχθηκε μετά από συζητήσεις δέκα και πλέον χρόνων, οι Η.Π.Α. απέδειξαν ότι η αξιοπιστία τους είναι δευτερεύουσας σημασίας μπροστά στο ανά εποχή συμφέρον τους. Με τις νέες κυρώσεις απέναντι στο Ιράν και με την Ευρώπη ως τη δυνητικά μεγάλη χαμένη, όπως δείχνει το γράφημα είναι απορίας άξιο πως μπορούν ακόμη και την ύστατη ώρα οι ευρωπαίοι ηγέτες να δηλώνουν ότι θα υποστηρίξουν την συμφωνία με το Ιράν για να φτάσει η κα Merkel να τελειώσει την pax americana υπογραμμίζοντας για δεύτερη φορά πως, “η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται πια στην προστασία των Η.Π.Α”.

Πως ακριβώς δηλαδή θα συνεχίσουν να συνεργάζονται ευρωπαϊκές εταιρίες ή τράπεζες με το Ιράν, γνωρίζοντας πως θα αποτελούν στόχο των αμερικανών για να υποστούν τεράστιες κυρώσεις και πρόστιμα; Μήπως να θυμίσουμε τα $9 δισεκατομμύρια που αναγκάστηκε να πληρώσει στο αμερικανικό κράτος η BNP Paribas επειδή παραβίασε τις κυρώσεις των Η.Π.Α ενάντια στο Ιράν; Με ποιόν ακριβώς τρόπο θα παρακάμψουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, χωρίς να αποκοπούν με την σειρά τους από το SWIFT και την πρόσβαση σε δολάρια, όπως οι ιρανικές εταιρίες;

Μήπως είναι τυχαίο ότι η απόφαση του κου Trump ανακοινώθηκε λίγο μετά την δήλωση του Ιράν ότι θα γυρίσει τα νομισματικά του διαθέσιμα και τις πωλήσεις του πετρελαίου από δολάρια σε ευρώ; Εκτός κι αν η ΕΕ φαντασιώνεται μια αντίστοιχη πλεκτάνη με αυτήν του τούρκου τραπεζίτη Hakan Atilla και του εμπόρου χρυσού Reza Zarrab, οι οποίοι επι πέντε χρόνια ξέπλεναν χρήματα του περιβάλλοντος Erdogan με εξαγωγές χρυσού προς το Ιράν παρακάπτοντας τις κυρώσεις, υπόθεση για την οποία παραμένουν στο έλεος της αμερικανικής δικαιοσύνης μέχρι οι Η.Π.Α. να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τις καταθέσεις τους ενάντια στον πρόεδρο της Τουρκίας…

O ιρανός ηγέτης, κος Hassan Rouhani, δήλωσε πως θα τιμήσει την συμφωνία αν την υποστηρίξουν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, αμέσως μετά την ανάρτηση στο twitter του αμερικανικού πρεσβευτή στο Βερολίνο, κου Richard Grenell ότι οι γερμανικές εταιρίες πρέπει να μειώσουν αμέσως τις συναλλαγές τους με το Ιράν. Πως ακριβώς πιστεύει κα Mogherini ότι η ΕΕ θα καταφέρει να ξεπεράσει την απαγόρευση των αμερικανών για εκκαθάριση δολαρίων των εταιριών και των τραπεζών που θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με το Ιράν ενώ έχουν συμφέροντα στις Η.Π.Α.; Οι αμερικανοί έδωσαν ένα παράθυρο από 90 ως 180 μέρες σε όλες τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο Ιραν για να σταματήσουν τις δράσεις τους και να αποχωρήσουν, ενώ από ο ΥΠΟΙΚ, κος Mnutsin, ανέφερε ότι “αυτή τη φορά οι κυρώσεις απέναντι στο Ιραν θα ανέβουν στο μεγαλύτερο, δυνατό επίπεδο”.

Πιστεύουν άραγε οι αρχές της ΕΕ ότι είναι τόσο δυνατές που θα πείσουν την Total, την Airbus, τη Siemens και τη Renault για παράδειγμα, να αψηφήσουν το αμερικάνικο διάταγμα ρισκάροντας την ίδια την επιβίωσή τους; Η μήπως τα στελέχη των εταιριών και τα διοικητικά συμβούλια θα αψηφήσουν τους μετόχους, οδηγώντας τους σε βέβαιες ζημιές; Με τις κυρώσεις να σταματούν οποιαδήποτε συναλλαγή σε δολάρια μετά τον Αύγουστο κι ειδικά μετά τον Νοέμβριο οποιαδήποτε συναλλαγή τρίτων χωρών με την κεντρική τράπεζα του Ιράν, δεν υπάρχει καμία περίπτωση οι ευρωπαϊκές εταιρίες να παραμείνουν εκεί, προς όφελος της Ρωσίας και της Κίνας που θα πάρουν την θέση τους. Κι όλα αυτά σε μια στιγμή που η αφήγηση της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας ξεφουσκώνει, όπως θα δείτε στο διάγραμμα της Citi, που συγκρίνει τον δείχτη των οικονομικών εκπλήξεων της (γαλάζια γραμμή) με την δυναμική των δεδομένων της ευρωπαϊκής οικονομίας (μπλέ) να μπαίνουν σε τροχιά για τα χαμηλά του 2012.”

Παρά την ελπιδοφόρα προσπάθεα, αφού συσπειρώνει σε κοινό αγώνα με την Ρωσία και την Κίνα, και θα απελευθερώσει την διπολική εξάρτηση της Γερμανίας από την ενέργεια των ρώσων και των αμερικάνων κρατώντας την εξαγωγική μηχανή της δυνατή στην Ευρώπη, όπως δείχνει το παραπάνω γράφημα, συνεχίζουμε να διατηρούμε την θέση μας. Δίνουμε ελάχιστες πιθανότητες τα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων μεγάλων εταιριών που συναλλάσονται επίσης με τις Η.Π.Α. και τις τράπεζές τους να εκμεταλλευτούν ένα τέτοιο σχήμα που θα παρακάμπτει τις αμερικανικές κυρώσεις από την 1η Νοεμβρίου και μετά. Όπως έχει ήδη δείξει η αμερικανική υπερδύναμη, δεν θα διστάσει να απευθύνει τις κυρώσεις και σε προσωπικό επίπεδο ενάντια στα υψηλόβαθμα εταιρικά στελέχη, όπως έχει κάνει με ρώσους αξιωματούχους κι επιχειρηματίες.

Η αποχώρηση των Η.Π.Α. από το προαιρετικό πρωτόκολλο της συμφωνίας της Βιέννης του 1961 μετά την καταγγελία στο διεθνές ποινικό δικαστήριο από την Παλαιστίνη για την μεταφορά της πρωτεύουσας του Ισραήλ στα Ιεροσόλυμα, αλλά και σχετικά με το άνοιγμα πιστώσεων για πρώτες ύλες και εξαρτήματα της πολιτικής αεροπορίας του Ιράν, όπως και εισαγωγές φαρμάκων ενάντια στις κυρώσεις των Η.Π.Α., δείχνει ξεκάθαρα ότι οι τελευταίες ακολουθούν την περισσότερο ακραία επιθετική πολιτική που έχουμε δει τις τελευταίες δεκαετίες, προετοιμάζοντας τα μέτωπα στην Ουκρανία και το Ιράν, τόσο ενάντια στους ρώσους αλλά και τους κινέζους.

Επιπρόσθετα, με τις σχεδόν χρεοκοπημένες ισπανικές τράπεζες, όπως δείξαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας και τις ιταλικές να παραπαίουν έχοντας χάσει ήδη 30% από την χρηματιστηριακή τους αξία από τον Μάϊο ως σήμερα, όπως δείχνει το διάγραμμα που ακολουθεί, θεωρούμε πως η Ευρώπη αδυνατεί να πετύχει ένα τόσο υψηλό στόχο και να απεμπλακεί από το σύστημα SWIFT. Ίσως, κάποιες μικρομεσαίες εταιρίες, μη εισηγμένες, με μηδαμινή παρουσία στις Η.Π.Α. να το κάνουν, πιθανά προστατευμένες από κάποιο ασφαλιστικό σχήμα κάτω από ευρωπαϊκή ομπρέλλα, αλλά ως εκεί μπορούμε να δούμε για την ώρα μέχρι να αλλάξουν τα δεδομένα.

Πριν περάσουμε στο κομμάτι της τεχνικής ανάλυσης στην έκθεσή μας, για να δούμε τα διαγράμματα του τριμήνου που έκλεισε, μια τελευταία υπόθεση εργασίας, σχετικά με την Ιταλία, πέρα από αυτά που έχουμε αναφέρει τον Ιούνιο.

Το spread των ιταλικών ομολόγων με τα γερμανικά ξεπέρασε τις 300 μονάδες βάσης την προηγούμενη βδομάδα, όπως είχαμε επισημάνει ότι υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί. Αξίζει εδώ να θυμηθούμε ότι, όταν η Ισπανία ζήτησε ευρωπαϊκή βοήθεια με bail out το 2012 πριν καταρρεύσει, το spread της ήταν στις 540 μονάδες βάσεις. Στις 15 του μήνα, οι ιταλικές αρχές καταθέτουν επίσημα το μπάτζετ τους στις Βρυξέλλες, ενώ στο τέλος του μήνα θα το περάσουν από το κοινοβούλιο τους, ως προϋπόθεση για να εγκριθεί μέχρι το τέλος Δεκμβρίου από την ΕΕ.

Με βάση το σύνταγμα της χώρας, ο πρόεδρος Mattarella μπορεί να ζητήσει και πάλι να μειώσει ο κυβερνητικός συνασπισμός το προϋπολογισμένο έλλειμα του 2.4%, μέσω του νόμου που προβλέπει ότι αν δεν υπάρχει εξτρεμιστική πιστωτική κρίση δεν επιτρέπεται η Ιταλία να παρεκλίνει από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, φέρνοντας και πάλι το δίδυμο Salvini και Di Maio, που βλέπουν τα ποσοστά δημοφιλία τους να ξεπερνούν το 50%, σε δύσκολη θέση. Ημερομηνία κλειδί είναι το τέλος Νοεμβρίου, όταν οι αμαρτωλές αδελφές S&P και Moodys θα ανακοινώσουν τον επενδυτικό βαθμό των ιταλικών ομολόγων με τα οποία είναι γεμάτοι οι ισολογισμοί των ιταλικών τραπεζών, αφού κρατούν χρέος ύψους $381 δισεκατομμυρίων ευρώ, όπως θα δείτε στο γράφημα που ακολουθεί. Εύλογα, η παραμικρή άνοδος των ιταλικών επιτοκίων θα εξαφανίσει τα κεφαλαιακά διαθέσιμα των τραπεζών, ανάβοντας τη μεγάλη φωτιά.

Η ερώτηση λοιπόν που κανείς δεν μπορεί να απαντήσει τώρα, αλλά οφείλει να προετοιμαστεί κατάλληλα είναι, αν τυχόν αφαιρεθούν επενδυτικές βαθμίδες από την αξιοπιστία των ιταλικών ομολόγων, θα συνεχίσουν αυτά να μπορούν να αγοράζονται ως εχέγγυο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή θα καταλήξουν όπως τα ελληνικά; Την απάντηση εμείς οι Έλληνες την νοιώσαμε στο πετσί μας. Επειδή όμως η Ιταλία είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα, καταλαβαίνετε ότι ένα τέτοιο σενάριο θα προκαλέσει όχι μόνο κραχ στα ιταλικά ομόλογα αλλά σε όλη την Ευρώπη, αφού για παράδειγμα η Γαλλία είναι εκτεθιμένη περίπου $320 δισεκατομμύρια σε ιταλικό χρέος, επακόλουθα σε όλους τους παγκόσμιους χρηματιστηριακούς δείχτες και φυσικά στο κοινό νόμισμα ταφόπλακα που μπορεί η βίαιη πτώση τους να το οδηγήσει μέχρι και στο 1.05 αρχικά απέναντι στο δολάριο.

EURO FX / US DOLLAR, 3M, SPOT

Aφού τελειώσαμε το πρώτο κομμάτι της έκθεσή μας με το ευρώ, ας ξεκινήσουμε με αυτό την ανάλυσή μας, υπενθυμίζοντας σας ότι σήμερα θα δούμε τριμηνιαία διαγράμματα, όπως του ευρώ παραπάνω, του δολλαρίου που ακολουθεί παρακάτω, αλλά και των πολύτιμων μετάλλων.

Στην ίδια περιοχή έκλεισε το μήνα του Σεπτεμβρίου το ευρώ, κατά 4 pip ελάχιστα χαμηλώτερα στα 1.1604 από τα 1.1608 που είχε τελειώσει τον Αύγουστο, επομένως όπως και στο δολάριο, οι ζώνες αντίστασης και στήριξης παραμένουν οι ίδιες με αυτές που αναφέραμε στην προηγούμενη έκθεσή μας.

Στο επίπεδο του τριμήνου, βλέπετε ότι η ανατροπή στην ζώνη αντίστασης (κόκκινο πλαίσιο), όπου τέσταρε την καθοδική διάσπαση του τριγώνου (κόκκινη γραμμή) δεν επιβεβαιώθηκε με τη σιγουριά που θα μας έδινε ένα ακόμη μεγάλο καθοδικό κερί, αφού βρήκε αγοραστές στην δευτερεύουσα ζώνη στήριξης ανάμεσα στο 1.13 και το 1.1350. Αρκετά υψηλότερα δηλαδή από την κύρια ζώνη ζήτησης (μπλέ πλαίσιο), που ξεκινά στα 1.0900 και τελειώνει στο χαμηλό του Ιανουαρίου της προηγούμενης χρονιάς, στα 1.0358.

Θα χρειαστεί ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα 1.1553 για να περαιτέρω πτώση, ενώ αντίστροφα ένα πάνω από τα 1.2080 θα προϊδεάσει για ανοδική αντίδραση. Το ευρώ παραμένει σε πτωτική πορεία σε όλα τα χρονοδιαγράμματα από το ημερήσιο ως το μηνιαίο, κλεισμένο μέσα στον κυρίαρχο σχηματισμό του καθοδικού καναλιού (κόκκινες γραμμές) ενώ η αντίσταση στο συγκεκριμένο διάγραμμα αρχίζει στα 1.2435 (κόκκινο πλαίσιο) με την κύρια να βρίσκεται στα 1.2900, πεδίο που δίνουμε ελάχιστες πιθανότητες για την ώρα να βρεθεί η τιμή σε μεσοπρόθεσμο διάστημα.

US DOLLAR CURRENCY, 3M, INDEX

Kατά 5 pip υψηλότερα έκλεισε το δολάριο το μήνα από τα 95.14 του Αυγούστου. Κι αυτό, όπως και το ευρώ που είδαμε, δεν επιβεβαίωσε περίτρανα την αναστροφή στην ζώνη στήριξης (μπλέ πλαίσιο) ανάμεσα στα 87.40 και τα 92.30, αφού βρήκε ισχυρούς πωλητές στη μεσαία γραμμή του ανοδικού καναλιού (μπλέ πλάγιες γραμμές). Θα χρειαστεί ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα 93.01 για να έχουμε οπισθοχώρηση της τιμής, ενώ αντίθετα ένα πάνω από 96.52 για να έχουμε την επόμενη άνοδο που είναι το σενάριο με τις περισσότερες πιθανότητες μεσοπρόθεσμα.

Εκτός από τις τιμές που αναφέραμε, ένα εβδομαδιαίο κλείσιμο κάτω από τα 94.43 κι έπειτα τα 93.84 θα προϊδεάσει για σύντομη διόρθωση, ενώ ένα πάνω από τα 97.73 για ισχυροποίηση της ανοδικής τάσης. Το δολάριο παραμένει δυνατό σε όλα τα χρονοδιαγράμματα από το ημερήσιο ως το μηνιαίο και η βασική ζώνη αντίστασης στο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που βλέπουμε ξεκινά στα 103.20 (κόκκινο πλαίσιο) και τελειώνει στα 108.40.

Και τα δύο νομίσματα αυτή τη στιγμή περιμένουν κατεύθυνση από πολιτικές κυρίως εξελίξεις. Στην Ευρώπη θα παίξει τεράστιο ρόλο η εξέλιξη με την διαπραγμάτευση ανάμεσα στην ιταλική κυβέρνηση και τις Βρυξέλλες για το μπάτζετ της χώρας, ενώ στις Η.Π.Α. με τις μεσοπρόθεσμες εκλογές του Νοεμβρίου για τους αντιπροσώπους στο κογκρέσσο και την μόνιμη απειλή πιά αποπομπής του προέδρου Trump από τον Λευκό Οίκο για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης και πιθανές, προεκλογικές σχέσεις με την Ρωσία. Σενάρια που προφανώς είναι ακράδαντα υπέρ των πολύτιμων μετάλλων, τα οποία θα εκμεταλλευτούν ακαριαία οποιαδήποτε αδυναμία του, κυρίαρχου αυτή τη στιγμή, δολαρίου.

GOLD FUTURES, 3M, COMEX

Mε μικτό πρόσημο έκλεισαν το μήνα τα πολύτιμα μετάλλα, με τον χρυσό στα $1,196.2 από τα $1,206.7 μειωμένο κατά περίπου μιάμιση μονάδα και το ασήμι ανεβασμένο αντίστροφα περίπου τόσο στα $14.71 από τα $14.55 του Αυγούστου, ανά ουγκιά αντίστοιχα.

Όπως θα παρατηρήσετε στο διάγραμμα, ο χρυσός σε επίπεδο τριμήνου πρώτον δεν έκλεισε κάτω από την ανοδική γραμμή στήριξης που ξεκινά από το 2009 (κόκκινη), όπου είναι η βάση του σχηματισμού (head and shoulders) για τον οποίο σας ενημερώσαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας και δεύτερον έφτασε στην ζώνη ζήτησης (μπλέ πλαίσιο) του συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, με μειωμένο πτωτικό όγκο συναλλαγών σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Ακόμη ένας εσωτερικός μήνας ο Σεπτέμβριος, αφού η τιμή διαπραγματεύτηκε στα όρια του Αυγούστου.

Ενώ έχουμε πάρει σήμα αγοράς από το software της PMG στα μεγάλα χρονοδιαγράμματα, όπως το ετήσιο, ακόμη δεν έχουμε πάρει για το εβδομαδιαίο και θα χρειαστεί η τιμή να κλείσει πάνω από τα $1,210.5 για κάτι τέτοιο. Ένα κάτω από τα $1,184.8 θα δώσει σήμα πτώσης. Επίσης, ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα $1,194.4 θα σημάνει περαιτέρω πτώση, ενώ ένα πάνω από τα $1,326.4 θα θεμελιώσει πως τα χαμηλά του μεσοπρόθεσμου κύκλου καταγράφηκαν επίσημα με το χαμηλό του Αυγούστου.

Οι θέσεις των διαπραγματευτών παραμένουν σε ακραίο επίπεδο και το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχολογία των επενδυτών που σας δείξαμε στην έκθεση του Αυγούστου, συνθήκες δηλαδή στις οποίες ευδοκιμεί η αναστροφή της τάσης, η οποία εκτός από το ημερήσιο επίπεδο που είναι ανοδική, παραμένει πτωτική σε όλα τα υπόλοιπα χρονοδιαγράμματα.

Για να επιβεβαιώσουμε την θεωρία που αναπτύξαμε στον επίλογο της προηγούμενης έκθεσης για την κοινή πορεία του χρυσού και του κινεζικού γιουάν σε σχέση με το δολάριο, δείτε το παρακάτω διάγραμμα που αποτυπώνει τις αναλήψεις σε τόννους από το fund GLD που ακολουθεί την τιμή του χρυσού, για το οποίο σας έχουμε προειδοποιήσει σχετικά, με την ισοτιμία του δολαρίου με το γιουάν (κόκκινη γραμμή).

Όσο το γιουάν πέφτει απέναντι στο δολάριο, τόσο οι αναλήψεις από το fund μεγαλώνουν αφού η τιμή του χρυσού το ακολουθεί κατά κύριο λόγο τις περισσότερες φορές. Νομίζουμε ότι η πρώτη πτώση του γιουάν από τον Ιούνιο ως τον Αύγουστο, κατά περίπου 6%, στην ουσία τιμολόγησε τις ταρίφες του 25% των αμερικάνων απέναντι στην Κίνα για εξαγωγές αξίας $50 δισεκατομμυρίων. Αυτό που μάλλον δεν έχει τιμολογηθεί ακόμη, είναι οι επόμενες κατά το ίδιο ποσοστό στο μεγαλύτερο κομμάτι των εξαγωγών που φτάνουν περίπου στα $200 δισεκατομμύρια. Αν η σκέψη μας είναι σωστή, μάλλον θα δούμε μεγαλύτερη πτώση του γιουάν που θα ξεπεράσει το σημείο κλειδί του εμπορικού πολέμου που βρίσκεται στα 7 γιουάν ανά δολάριο και το ταξίδι του χρυσού σε φυσική μορφή από την Μ.Βρετανία, μέσω της Ελβετίας προς τα θησαυροφυλάκια της Κίνας θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση…

SILVER FUTURES, 3M, COMEX

To ασήμι, αντίθετα από τον χρυσό, διέσπασε καθοδικά την βάση του σχηματισμού που αναφέραμε αντίστοιχα για τον χρυσό και βρίσκεται πιά μέσα στην ζώνη ζήτησης (μπλέ πλαίσιο). Θα χρειαστεί ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα $14.32 για να συνεχιστεί η πτώση, ενώ ένα πάνω από $14.87 θα δώσει σήμα για ανοδικές τιμές κι ένα πάνω από τα $16.26 θα μεταστρέψει την τάση σε ανοδική, θεμελιώνοντας κι εδώ πως τα χαμηλά του Αυγούστου ήταν αυτά του μεσοπρόθεσμου κύκλου. Σε επίπεδο βδομάδας, μεγαλύτερη διόρθωση θα δούμε αν η τιμή κλείσει κάτω από τα $14.13, ενώ ελπίδες για ανάκαμψη αν κλείσει πάνω από τα $14.60.

Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης ένα γράφημα που αποτυπώνει την ζήτηση των καταναλωτών για χρυσό σε φυσική μορφή, απλώς για να υπογραμμίσουμε την σκέψη μας σχετικά με την σχέση του με το κινεζικό γιουάν. Πρώτοι οι κινέζοι, ακολουθούν οι ινδοί και τρίτοι οι αμερικανοί καταναλωτές. Ιστορικά, όποιος κατέχει τον χρυσό, διοικεί, όπως λέει κι ο γνωστός κανόνας. Αν συνεχιστεί αυτή η μακρόχρονη τάση, ας μην προκαλέσει έκπληξη σε κανέναν μας η πτώση της Δύσης και η άνθιση της Ανατολής…

Κι ένα bonus γράφημα για όσους απορούν με το πρόσφατο κραχ του ελληνικού χρηματιστηρίου με επίκεντρο, τι άλλο, τις συστημικές τράπεζες, αφού φαίνεται εύκολα ότι είναι οι πρώτες που υποφέρουν (κόκκινες μπάρες) από έλλειψη κεφαλαίων λόγω της έκθεσης σε περιφερειακά ομόλογα και των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τέτοιου είδους πτώσεις προκαλούνται από μαζικό χτύπημα εντολών αγοράς ή από ξαφνικό margin call πολύ μεγάλων επενδυτών. Ποιός έφυγε, ποιός τον έφυγε, γιατί και τι ξέρει, είναι κάτι που θα καταλάβουμε σύντομα. Όταν καλεστούν και πάλι οι Έλληνες πολίτες και φορολογούμενοι να ανακεφαλαιώσουν τις τράπεζες που έχουν περάσει σε ξένα χέρια…

Υγιαίνετε!