H προαιώνια κατάρα του χρέους

Έχετε στα αλήθεια ποτέ αναρωτηθεί για ποιο λόγο δεν βρίσκεται μέσα στην σχολική ύλη τίποτα που να αφορά στα αλήθεια το χρήμα, τον τρόπο παραγωγής του ή την διανομή του; Πως εξηγείται άραγε να απουσιάζει παντελώς από την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια βαθμίδα η ουσία αυτού του εμπορεύματος, γιατί περί αυτού πρόκειται, που καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την εξέλιξη της ζωής όλων μας; Γιατί ακόμη και στα εγχειρίδια πανεπιστημιακού επιπέδου, ο πληθωρισμός για παράδειγμα, αναφέρεται απλοϊκά ως αύξηση των τιμών του παραγωγού, αψηφώντας την ποσότητα του χρήματος στην οικονομία και χωρίς ιδιαίτερη ανάλυση των συστατικών του, όπως αυτό της υπερμεγέθυνσης των παγίων, της ακίνητης περιουσίας για παράδειγμα, που είναι πασιφανές ότι ακολουθεί κυκλική ροή, με άπειρες ιστορικές αποδείξεις;
Η απάντηση ενός μικρού παιδιού, δείχνει στην κυριολεξία την άγνοια που επικρατεί συνολικά στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. “Από την τράπεζα, παίρνουμε τα χρήματα” απαντούν, ενώ σύντομα μάλλον θα λένε “από το κινητό”, αφού όταν η καμπάνια κατάργησης των μετρητών τελειώσει με επιτυχία, οι περισσότερες έρευνες συμπεριφοράς καταναλωτών, θα υποδεικνύουν το τηλέφωνό μας, ως προτιμότερο τρόπο για την πραγματοποίηση των συναλλαγών μας.
Εσείς, αλήθεια, γνωρίζετε ότι μόνο το 3% της ποσότητας του χρήματος στην οικονομία αντιστοιχεί σε χαρτονομίσματα και κέρματα που εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες; Το υπόλοιπο, δυσθεώρητο νούμερο της ποσότητας του 97%, παράγεται μέσω δανείων που δίνονται από τις εμπορικές τράπεζες και διακινείται ψηφιακά μέσω δυαδικών αριθμών, με απέραντα αρχεία γεμάτα από σειρές 0 και 1, τα οποία ταξιδεύουν από τον ένα υπολογιστή στον άλλον μέσω του διαδικτύου, ασταμάτητα με αστραπιαία ταχύτητα. Μερικές φορές, χρειάζεται να εστιάσουμε στην απουσία κάποιων πραγμάτων για να αντιληφθούμε πως είναι στημένο το παιχνίδι του συστήματος. Το χρήματα είναι προϊόν του χρέους. Τόσο απλά. Ότι έχει απομείνει στο πορτοφόλι μας ή την πιστωτική μας κάρτα, έχει δημιουργηθεί από μια απλή υπόσχεση αποπληρωμής.
Είναι σίγουρο πως, το μεγαλύτερο κομμάτι του αμερικανών πολιτών, καθώς και όλων των υπολοίπων παγκοσμίως, δεν συνειδητοποιεί τι σημαίνει το παραπάνω διάγραμμα που αποτυπώνει την πορεία του χρέους των Η.Π.Α. από το 1790 ως σήμερα, το οποίο φυσικά δεν πρόκειται ποτέ να πληρωθεί. Δεν μπορεί να βάλει στο μυαλό του φαίνεται ο μέσος άνθρωπος ότι αυξάνονται οι οικονομικές του υποχρεώσεις, δυσκολεύει αφόρητα η επιβίωσή του, καταδικάζεται το μέλλον των παιδιών του, γιατί εξαιρεί τον εαυτό του από την συνθήκη αποπληρωμής. Νομίζει λανθασμένα πως, το κράτος, ως μια άλλη ουτοπικά ανεξάρτητη οντότητα, στην οποία δεν συμπεριλαμβάνεται ο πολίτης ατομικά, είναι υπεύθυνο να ξεχρεώσει τον πακτωλό χρημάτων που έχουν εκδοθεί ως ομόλογα χρέους ή έχουν δημιουργηθεί αυτόματα με την υπόσχεση του καθενός μας ότι θα ξεχρεώσει το δάνειο που πήρε από την τράπεζα.
Ίσως και να πιστεύει κάποιος ότι τα χρήματα που δανείζει η τράπεζα, προέρχονται από τις καταθέσεις των υπολοίπων ανθρώπων, κάτι που ίσχυε τρεις αιώνες πριν, όταν οι πρώτοι ευρωπαίοι τραπεζίτες είδαν ότι οι αποταμιεύσεις των ανθρώπων παρέμεναν στα σεντούκια τους για πάρα πολύ καιρό ανεκμετάλλευτες, με την έννοια ότι δεν παρήγαγαν κανενός είδους υπεραξία. Οι προτεστάντες τραπεζίτες του 17ου αιώνα, αρνήθηκαν ότι η τοκογλυφία είναι αμάρτημα -όπως οι εβραίοι προκάτοχοί τους, για να ακολουθήσουν και οι καθολικοί αργότερα- και παρατήρησαν την αύξηση της ζήτησης για χρήματα. Το χρήμα, δεν γεννούσε χρήμα από μόνο του τότε, όπως έχει μεταμορφωθεί πια η ραχοκοκκαλιά της μοντέρνας οικονομίας, αποσχισμένη αλλά και εκμεταλλευόμενη συνάμα την παραγωγική διαδικασία των εμπορευμάτων ή των υπηρεσιών και του ανθρώπινου κόπου εργασίας.
Από την ώρα όμως που υπάρχει ζήτηση για οτιδήποτε, ισχύει η πού απλή θεωρία που διατύπωσαν πρώτοι, ο φιλόσοφος John Locke και ο δαιμόνιος διαπραγματευτής και σπεκουλαδόρος John Law στις αρχές του 18ου αιώνα -για να διερευνήσει σε βάθος αργότερα ο Adam Smith στο “Wealth of Nations” (1776)- που λέει ότι ανεβαίνει αυτόματα η τιμή του αγαθού ή του εμπορεύματος μέχρι να ισορροπήσει ξανά η ζήτηση με την προσφορά. Από το διάγραμμα της FED που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε ένα παράδειγμα, με το διαθέσιμο στοκ των αυτοκινήτων να ανεβαίνει σε σχέση με τις πωλήσεις τους. Αυτό δημιουργεί ανισορροπία, επομένως ή θα πρέπει να μειωθούν οι τιμές τους ή να μειωθεί η παραγωγή τους για να παραμείνουν οι πωλήσεις σταθερές. Ακριβώς αυτό δηλαδή που συμβαίνει και στα χρηματιστήρια στα οποία διαπραγματεύονται οι τιμές των μετοχών, των εμπορευμάτων, αλλά και του χρέους μέσω των ομολόγων, είτε αυτά είναι κρατικά, είτε εταιρικά.
Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν ταυτόγχρονα με την γέννηση της τραπεζικής ιδέας, δημιουργήθηκαν και οι όροι για την ακύρωση του χρέους. Από την αρχαία Μεσοποταμία το 2,400 π.χ. και τον βαβυλωνιακό κώδικα του Hammurabi, γνωρίζουμε ότι λειτουργούσαν ήδη συστήματα καταθέσεων, δανείων, τόκων και πίστωσης, με καταγραφές σε πήλινα δισκία, αλλά επίσης και η πρακτική των προθεσμιακών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (συμβόλαια futures). Οι παραγωγοί σιτηρών μπορούσαν να προπωλήσουν την επόμενη σοδειά τους για να χρηματοδοτήσουν την δραστηριότητά τους. Όπως δεν είναι τυχαίο ότι η λέξη που σήμαινε χρέος, ήταν η ίδια που υπήρχε για την αμαρτία, έννοια που μεταφέρθηκε αργότερα στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου, μαζί με την τραπεζική και την ιδέα του χρήματος. Μπορεί να μην χρησιμοποιείται πια στην χώρα μας, αλλά στους μεγαλύτερους η φράση “το έχω χρέος μέσα μου” είναι πάρα πολύ γνωστή, υπονοώντας κάτι που βαραίνει την ψυχή μας, όπως η αμαρτία.
Οι επίσημες αρχές των αρχαίων πόλεων στο σημερινό Ιράκ, οι βασιλιάδες που θέσπισαν την τραπεζική πρακτική και οι ιερείς που στην ουσία συμμετείχαν στην διαδικασία μέσω της συγκέντρωσης χρήματος από τις δωρεές των πιστών στους ναούς, γνώριζαν πολύ καλά ότι το ιδιωτικό χρέος, μέσω των τόκων, ανέβαινε πολύ γρηγορότερα από τα χρήματα που μπορούσε να κερδίσει κανείς για να το ξεπληρώσει. Αρκούσε άλλωστε μια κακή σοδειά εξ αιτίας κάποιας θεομηνίας, για να καθυστερήσει ανεπανόρθωτα η εξυπηρέτηση των δόσεων και να δυναμιτίσει την τάξη των πραγμάτων. Γι αυτό, προκειμένου να έχουν τον ανδρικό πληθυσμό διαθέσιμο για δουλειά, παραγωγή και πολέμους, έσβηναν τα χρέη τους σε τακτά χρονικά διαστήματα ή σε κάθε αλλαγή αρχηγίας.
Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η Δήλος, όπου βρισκόταν το ιερό του Απόλλωνα κι εκεί είχαμε το σύστημα της πίστωσης και του χρέους, το οποίο μεταφέρθηκε αυτούσιο στην Ρώμη, ώσπου κατέστρεψε την αυτοκρατορία στα μέσα του 3ου μ.χ αιώνα., αφού δεν ακολούθησαν το παράδειγμα της Βαβυλώνας και των Σουμέριων πρωτύτερα, να εφαρμόσουν την διαγραφή του χρέους. Οι ρωμαίοι αυτοκράτορες, προκειμένου να χρηματοδοτούν τους επεκτακτικούς πολέμους τους, μείωναν συνεχώς το ποσοστό του ασημιού που χρησιμοποιούσαν στα κέρματα, ώσπου η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο νόμισμα, μαζί με την ανελέητη αύξηση στην φορολογία γκρέμισαν την αυτοκρατορία. Αν παρατηρήσατε ομοιότητες με την σημερινή φοροεπιδρομή και την πρακτική της εκτύπωσης χρημάτων με αντίκρυσμα αέρα κοπανιστό από τις κεντρικές τράπεζες μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης QE, δεν κάνατε λάθος. Είναι το ίδιο, και το αποτέλεσμα, όποτε και να έρθει, θα είναι επίσης ανάλογο, βυθίζοντας τον κόσμο σε έναν νέο μεσαίωνα, όπως με την πτώση της Ρώμης. Η έλλειψη της εμπιστοσύνης των ανθρώπων στα σημερινά flat νομίσματα, δεν θα αργήσει να κάνει την εμφάνισή της. Η αιώνια κατάρα του χρέους, θα χτυπήσει ξανά. Κι όπως έχουμε ξαναπεί, θα είναι η χώρα μας αυτή που μάλλον θα πυροδοτήσει την έκρηξη, μιας και δυστυχώς, οι ελπίδες να επιτύχουμε την διαγραφή του χρέους, που θα επέτρεπε στην πατρίδα μας και σε μας να ορθοποδήσουμε και να μην γίνουμε Βενεζουέλα και Ζιμπάμπουε, έχουν γίνει πραγματικά ελάχιστες.
Αν όμως η πτώση της Ρώμης ξεκίνησε την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού προς τα σκοτάδια των μεσαιωνικών χρόνων, η επανεμφάνιση της κατάρας πιθανόν να φέρει κάτι πολύ μεγαλύτερο. Κι η αιτία δεν είναι άλλη από την μόχλευση (leverage) στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε συνδυασμό με την άδεια φαρέτρα των κεντρικών τραπεζών που βρέθηκαν σε αρνητικά επιτόκια, μη διαθέτοντας άλλο μηχανισμό αντίδρασης σε ενδεχόμενο σοκ. Η προσπάθειά τους μετά την κρίση του 2008, δεν είχε σκοπό την ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά την διάσωση του τραπεζικού συστήματος, όπως έχουμε αναφέρει ,και την κοινωνικοποίηση των ζημιών τους. Φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα πως, τα δάνεια των αμερικανικών τραπεζών προς τον εμπορικό και βιομηχανικό τομέα έφτασαν την ανοδική γραμμή του καναλιού που ξεκινά από την δεκαετία του ’90, διαπερνώντας χρονικά τις δύο προηγούμενες φούσκες, αυτή του διαδικτύου το 1999 και των στεγαστικών δανείων το 2007. Με όρους τεχνικής ανάλυσης, μια επίσκεψη στην κάτω γραμμή του καναλιού, έχει πολλές πιθανότητες να συμβεί.
Τι σημαίνει κάτι τέτοιο πρακτικά; Ότι οι εμπορικές τράπεζες, αφού πρώτα χρησιμοποίησαν τον πάμφθηνο δανεισμό μέσω των κεντρικών Τραπεζών με μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια, για να συμμετάσχουν σε διαπραγματεύσεις συνθετικών παραγώγων, που δεν διαφέρουν σε τίποτα από τον τζόγο, αφού λόγω της μόχλευσης δίνουν πιθανές αποδόσεις 1:1000 τουλάχιστον, θα σταματήσουν εντελώς ακόμη και την ανεμική τροφόδοτηση με δάνεια της επιχειρηματικής παραγωγικής διαδικασίας. Με την FED να ξεκινά τον ανοδικό κύκλο των επιτοκίων της, θα συνεχίσουν να παρκάρουν τα διαθέσιμά τους στους ασφαλείς λογαριασμούς της κεντρικής, στερώντας την αγορά από ρευστότητα σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν της τελευταίας δεκαετίας. Αυτό όμως, δεν αφορά μόνο τις Η.Π.Α. μια και το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα είναι το νούμερο ένα εξαγώγιμο προϊόν τους παγκόσμια. Σύμφωνα με την BIS, το όργανο που δήθεν ελέγχει αλλά και στο οποίο ανήκουν οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου, από την παγκόσμια κρίση του 2008 και μετά, διατέθηκαν ακόμη περίπου $5 τρισεκατομμύρια δολάρια, ως πίστωση, σε εταιρίες εκτός του τραπεζικού συστήματος, φτάνοντας στο σύνολο των $11 από $6 τρισεκατομμύρια που ήταν τότε, όπως φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί.
Δεν χρειάζεται πιστεύουμε κανείς να σκεφτεί πολύ για να αντιληφθεί τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν όλα αυτά τα δάνεια για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο οποίος θα μεγαλώνει όσο η FED θα ανεβάζει τα βασικά της επιτόκια προκαλώντας περαιτέρω ανατίμηση του δολαρίου, σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, πιθανά λόγω μεγαλύτερης έλλειψης δολαρίων από τις αγορές, στην οποία αναφερθήκαμε τον προηγούμενο Νοέμβριο. Στο διάγραμμά μας που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε ότι ανεβαίνουν ταυτόχρονα το αμερικάνικο χρέος (μαύρη γραμμή), ο πληθωρισμός (πράσινη), η ποσότητα χρήματος που διατίθεται (κόκκινη), καθώς και ο λόγος του αμερικάνικου ακαθάριστου προϊόντος προς το χρέος (ροζ). Αυτή που μας ενδιαφέρει όμως περισσότερο αυτή τη στιγμή, είναι η μπλε γραμμή, που αντιπροσωπεύει την ταχύτητα με την οποία ανταλλάσσονται τα χρήματα στις Η.Π.Α. (velocity of money).
Εύκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι η ταχύτητα στις συναλλαγές αντικατοπτρίζει το συναίσθημα των πολιτών, την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα, αλλά και την υγεία της οικονομίας γενικότερα. Είναι ο λόγος του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος δια της ποσότητας χρήματος που διατίθεται. Η πτωτική πορεία, μετά τα τέλη της δεκαετίας του ’90, συνεχίζεται σαν μια καθόλου σιωπηλή απόδειξη της μειωμένης εμπιστοσύνης των ανθρώπων στο τραπεζικό σύστημα και δείχνει περίτρανα ότι, το ένστικτο μας προτρέπει να αποταμιεύουμε περισσότερο και να ξοδεύουμε ή να επενδύουμε λιγότερο, όσο προαισθανόμαστε ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Η απαλοιφή της νομολογίας Glass Steagal το 1999 επί προεδρίας του κου Clinton, έδωσε στις τράπεζες το έναυσμα να αναζητήσουν την υπεραξία και τα κέρδη σε ριψοκίνδυνες διαπραγματεύσεις, αντί να διοχετεύουν ρευστότητα στην αγορά και ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι η ραχοκοκκαλιά του εργατικού δυναμικού με ποσοστό προσφοράς απασχόλησης πάνω από 70%. Αν αυτή η νομολογία δεν επανέλθει, μην περιμένετε τίποτα καλύτερο από την μητέρα των κρίσεων, με πιθανή έναρξη την χρονιά που διανύουμε, όπως αναφέραμε στην πρώτη μας έκθεση για το 2017.
Ίσως να είναι αυτή η χρονιά που θα διαψευστούν όσοι βιάζονται να θάψουν την παντοδυναμία του δολαρίου, με φαντασιόπληκτα σενάρια ότι μπορεί κάποιο άλλο νόμισμα να προσφέρει παρόμοια ρευστότητα, χωρίς να εξαλείψει από προσώπου γης την οικονομία της χώρας του. Με αύξηση στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθεματικά διαθέσιμα στο 64% υπέρ του δολλαρίου και πτώση του ευρώ κατά 20%, σύμφωνα με τα στοιχεία του τελευταίου τριμήνου που θα δείτε στο γράφημα που ακολουθεί, δεν κινδυνεύει άμεσα το αμερικάνικο νόμισμα, που προστατεύεται από την μεγαλύτερη πολεμική μηχανή. Κινδυνεύει πρώτα το κοινό νόμισμα ταφόπλακα της ΕΕ. Άλλωστε, είδαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας τις πωλήσεις των ομολόγων των βασικών χωρών της Ευρωζώνης για το 2016, να μεγαλώνουν σε επικίνδυνο βαθμό στα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κι είμαστε πλέον του δέοντος σίγουροι, ότι θα αυξηθούν περισσότερο στα επόμενα τρίμηνα, όσο θα μεγαλώνει η πίεση από την νέα θεωρία της Ευρώπης διαφορετικών ταχυτήτων.
Το δολάριο έκλεισε ακόμη ένα μήνα, συσπειρούμενο ακριβώς κάτω από την χρυσή αναλογία 0.618 της κλίμακας Fibonacci, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα. Έχοντας διασπάσει ανοδικά την γιγάντια καθοδική σφήνα (wedge, γκρι γραμμές), που ορίζεται από τα χαμηλά του 1980 και τα υψηλά του 1985, με στόχο πρόβλεψη τουλάχιστον τα υψηλά του 1985 στην περιοχή του 160, δεν βλέπουμε στον μακροπρόθεσμο ορίζοντα τίποτα που να μπορεί να αναιρέσει την ανοδική πορεία του, εκτός από μια επανάληψη του Plazza Accord που προκάλεσε την κατάρρευσή του ως τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η πολιτική όμως της νέας προεδρίας του κου Trump, απέχει πολύ ακόμη από το να γίνει ξεκάθαρη. Οι δε δηλώσεις του, όπως η προχθεσινή για την κρίσιμη σύσκεψη με την Κίνα την επόμενη εβδομάδα και την απαίτησή του να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα με την χώρα του, είναι σαφώς υπέρ του δολαρίου.
Μικρότερο εμπορικό έλλειμμα, σημαίνει αυτόματα λιγότερα διαθέσιμα δολάρια παγκοσμίως, συνθήκη την οποία αν συσχετίσει κανείς με το υπέρογκο χρέος που προαναφέραμε, το οποίο έχει εκδοθεί στο επίσημο αποθεματικό νόμισμα, προμηνύει μεγαλύτερη έλλειψή του δολαρίου, άρα σύμφωνα με τους όρους προσφοράς και ζήτησης, πιθανή ανατίμησή του. Είναι ακριβώς αυτή η ανατίμησή του που θα γονατίσει τις Η.Π.Α. και θα φορτώσει στον κο Trump την αποτυχία όλων των προηγούμενων προέδρων να αναχαιτίσουν την εκρηκτική διάσταση που έχει πάρει πια το αμερικάνικο χρέος. Τότε μόνο θα κινδυνεύσει το δολάριο και οι Η.Π.Α. Από την υπερσυγκέντρωση του κεφαλαίου στο αμερικάνικο έδαφος, οπότε και θα οδηγηθούμε σε αλλαγή του αποθεματικού νομίσματος, μάλλον προς το SDR, το εσωτερικό νόμισμα του ΔΝΤ. Οι αυτοκρατορίες διαλύονται τελευταίες πάντα ιστορικά και μάλιστα εκ των έσω, όταν έχουν καταστραφεί προηγουμένως οι κατακτημένες περιφέρειες.
Μικτή απόδοση είχαν την προηγούμενη εβδομάδα τα πολύτιμα μέταλλα. Ο χρυσός σταθερός έκλεισε στα $1,247.4, ενώ το ασήμι με αύξηση μεγαλύτερη των δυόμιση ποσοστιαίων μονάδων έφτασε τα $18.27, ανά ουγκιά αντίστοιχα. Στα μηνιαία διαγράμματα που είδαμε στις αρχές του προηγούμενου μήνα, δεν έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα, εκτός από μια μικρή λεπτομέρεια, που ίσως να αποδειχτεί σημαντική. Ενώ η τιμή του χρυσού έκλεισε μέσα στο κερί του προηγούμενου μήνα, αυτή του ασημιού έκλεισε ανοδικά, ξεπερνώντας την τιμή κλεισίματος του Φεβρουαρίου.
Oι παλαιότεροι αναγνώστες μας, μάλλον θυμούνται τις αρκετές φορές, είναι η αλήθεια, που έχουμε υπογραμμίσει πως, πρέπει η τιμή του ασημιού να ανεβαίνει περισσότερο γρήγορα από αυτήν του χρυσού, αν θέλουμε να δούμε ανοδική πορεία και στα δύο πολύτιμα μέταλλα. Και τα δύο μηνιαία κεριά του Μαρτίου, σε χρυσό και ασήμι, έχουν μεγάλη ουρά κάτω τους, που σημαίνει ότι είχαμε ισχυρούς αγοραστές σε αυτήν την περιοχή. Το γεγονός ότι η τιμή περικλείεται στην διακύμανση του προηγούμενου μήνα, αυξάνει στατιστικά τις πιθανότητες για συνέχεια της ανόδου στην διάρκεια του Απριλίου, χωρίς φυσικά τίποτα να είναι σίγουρο αυτή τη στιγμή, από την ώρα που και τα δύο πολύτιμα μέταλλα, απέχουν πολύ από τις ζώνες αντίστασης (κόκκινο πλαίσιο) και στήριξης (μπλε) σε μηνιαίο χρονοδιάγραμμα.
Επόμενες αντιστάσεις που πρέπει οπωσδήποτε να ξεπεράσουν τα πολύτιμα μέταλλα είναι, το υψηλό του 2015 για το ασήμι στα $18.50, με τα $19.15 και τα $19.50 ως επόμενα εμπόδια και τα $1,275 και $1,292 για τον χρυσό.
H ξαφνική απόδοση του ασημιού σε σχέση με τον χρυσό, αλλάζει εντελώς και την αναμεταξύ τους σχέση που είχαμε δει τελευταία φορά στα μέσα του προηγούμενου μήνα. Στο τριμηνιαίο διάγραμμα μας που ακολουθεί, έχουμε σημάνει τα δύο βασικά κανάλια που κινείται η ισοτιμία τους, ή αλλιώς ο χρυσός τιμολογημένος σε ουγκιές ασημιού, αντί σε δολλάρια. Στην περίπτωση που το επόμενο τρίμηνο, η σχέση τους διασπάσει προς τα κάτω το ανοδικό κανάλι (μπλε), θα σημαίνει πως το ασήμι ανεβαίνει περισσότερο από τον χρυσό κι άρα θα έχουμε ίσως το πρώτο, θετικό μήνυμα, για μια μακροπρόθεσμη άνοδο των πολύτιμων μετάλλων!
GOLD / SILVER RATIO, 3M, COMEX
Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, ένα γράφημα που πρέπει όλοι οι Έλληνες να μάθουν απ’ έξω και ανακατωτά. Ίσως έτσι, να μπορούσαν να απαντήσουν στον ανεκδιήγητο και άτυπο πρόεδρο του εξίσου άτυπου Eurogroup, που ισχυρίστηκε ότι οι λαοί του Μεσογειακού νότου τρώνε τα λεφτά τους σε ποτά και γυναίκες. Η χώρα μας, είναι η μόνη που ξεπληρώνει το χρέος της στους θεσμούς της τρόικας, όταν οι υπόλοιπες έχουν ακόμη πρόσβαση στις αγορές και στην ποσοτική χαλάρωση QE του κου Draghi, που αγοράζει τα ομόλογα των υπολοίπων της Ευρωζώνης για να κρατά τα επιτόκιά τους χαμηλά. Αυτό βέβαια, είναι εις βάρος της ανάπτυξης της οικονομίας μας και κάνει τις απαιτήσεις τους για πλεονασματικό στόχο στο 3.5%, ακόμη μια απάτη μεγατόνων κατά της χώρα μας. Από τα $216 σχεδόν δισεκατομμύρια ευρώ της δήθεν διάσωσης της πατρίδας μας – και όχι των ευρωπαϊκών τραπεζών, όπως έχουν καταλάβει ακόμη και οι πέτρες, εκτός από όσους αναλώνονται σε λαϊκισμούς- λιγότερο από δέκα δισεκατομμύρια μπήκαν στην πραγματική οικονομία. Τα υπόλοιπα, όπως και αυτά του τρίτου και πιθανά του τέταρτου μνημόνιου, κατευθύνονται πίσω στις τσέπες των θεσμών.
Ολοκληρώνοντας, για μια ακόμη φορά, δεν ήταν ανόητοι αυτοί που εφηύραν την τραπεζική πρακτική και τους δεσμούς του χρέους και της αμαρτίας, όπως είδαμε στην εισαγωγή της έκθεσής μας. Χωρίς διαγραφή του χρέους της Ελλάδας, δεν υπάρχει καμία μαθηματική πιθανότητα να παραμείνει η χώρα μας, όπως την γνωρίσαμε. Είναι τώρα η ώρα, να το απαιτήσουμε όλοι μαζί, ενωμένοι, μακριά από κόμματα, ανεύθυνους, άχρηστους πολιτικούς και δοσίλογους επιχειρηματίες. Ή τώρα ή ποτέ!
Σας ευχόμαστε ολόκαρδα χρόνια πολλά και καλή Ανάσταση!
Υγιαίνετε!
* Η επόμενη έκθεσή μας θα δημοσιευτεί στις 23 Απριλίου.