13.05 2018

Η εικόνα στο περσικό χαλί

Γυρνώντας κανείς πίσω, στην αιματοβαμένη Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα και κυρίως στην αιχμή του Α’ παγκόσμιου πολέμου και λίγο αργότερα, είναι εύκολο να δει την αναδιάταξη των δυνάμεων που παρατηρούμε σήμερα. Από τις σταθερές σφαίρες επιρροής της αυτοκρατορικής Μ. Βρετανίας, οι Η.Π.Α. προέταξαν ένα παγκόσμιο σχέδιο αλλαγής αυτών των σφαιρών, όχι πια ως πάγια τοποθετημένες και κατακτημένες, αλλά αυξομειούμενης έντασης και συμμετοχής ανάλογα με την δυναμική της κάθε χώρας στην παραγωγή και το ελεύθερο εμπόριο. Ως αναθεωρητική τότε δύναμη, όπως σήμερα ή ίδια αποκαλεί την Κίνα και την Ρωσία, στην ουσία βάζοντάς τες στο σκόπευτρό της, μπορεί να απέτυχε να εφαρμόσει το πλάνο της μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, ίσως από έλλειψη θεσμικού και πολιτικού κεφαλαίου, δεν απέτυχε όμως όταν τελείωσε ο Β΄ να το εφαρμόσει και να το τελειοποιήσει, φυσικά φροντίζοντας για την παντοκρατορία της, με ελάχιστα ίχνη αλτρουϊσμού και ειρηνικής διάθεσης.

Παίρνοντας τα σκήπτρα από την Ισπανία στον Ειρηνικό, κατάφερε να γλυτώσει τον τεμαχισμό της Κίνας από τα χέρια των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Ευρώπης και της Ιαπωνίας, ενώ μετά το τέλος του Β’ παγκόσμιου πολέμου, τις κράτησε ενέχυρο ως ηττημένες και ως περιφερειακές, συμμαχικές δυνάμεις απέναντι στον φόβο της κομμουνιστικής Ρωσίας, που έγινε με την σειρά της κι αυτή επεκτατική.

Το σύστημα του Bretton Woods του 1944, με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ και όλα τα υπόλοιπα θεσμικά ιδρύματα, είναι αυτό που τρόπον τινά κατάφερε να διατηρήσει την ειρήνη ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις ως σήμερα, σκορπώντας από την άλλη απλόχερα το χάος, την δυστυχία και την μιζέρια σε όσους μικρότερους παίκτες τολμούσαν να σηκώσουν κεφάλι ζητώντας περισσότερα από αυτά που έπαιρναν.

Φτάνοντας στις μέρες μας, με τα δύο ισχυρά μέτωπα της Ουκρανίας και της Συρίας, αλλά και με το Ιράν, όπως θα δούμε παρακάτω έτοιμο να αναφλεγεί με το δολάριο καλά κρυμμένο πίσω του, δεν μπορούμε να μην αισθανθούμε χαρά για την αποκλιμάκωση της κρίσης στην Κορέα, με την επίσκεψη του Kim Jong-un στον πρόεδρο της Ν. Κορέας, κο Park Geun-hye και την επισύναψη συμφωνίας για αποκλιμάκωση των πυρηνικών όπλων που απειλούσαν την οικουμένη με καταστροφή.

Αυτό που απομένει να δούμε είναι αν η τωρινή προσπάθεια ειρήνευσης της χερσονήσου, θα έχει διαφορετικά αποτελέσματα από τις αντίστοιχες του 1991, του Ιουνίου του 2000 και του Οκτωβρίου του 2007. Αποσπώντας τετ α τετ συνάντηση με τον πρόεδρο Trump στην Σιγκαπούρη, ο Kim Jong-un αποκαλύπτει παγκόσμια την δύναμη που διατηρεί το καθεστώς του, δελεάζοντας έξυπνα τον ηγέτη των Η.Π.Α. με μια πιθανή επιτυχία στην εξωτερική πολιτική που την έχει απόλυτη ανάγκη για την επανεκλογή του το 2020. Είναι άγνωστο και κατά την γνώμη μας σενάριο με λίγες πιθανότητες, να επιτευχθεί η πλήρης αποπυρηνικοποίηση της Β. Κορέας, χωρίς την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από την χερσόνησο. Οι μνήμες του Saddam Hussein και του Muammar Gaddafi είναι πρόσφατες για να μην τις έχει υπόψιν του ο ηγέτης της Β. Κορέας.

Μπορεί ο κος Trump να ελπίζει πως, θα υποκλέψει την Β. Κορέα από την σφαίρα επιρροής της Κίνας, αλλά αν υπάρχει περίπτωση να ενοποιηθεί η χερσόνησος, αυτό θα γίνει μόνο με την υποστήριξη της Κίνας, φέρνοντας μάλλον σε δύσκολη θέση τον άλλο σημαντικό σύμμαχο των Η.Π.Α. στην περιοχή, την Ιαπωνία, η οποία βλέπει πολύ ανταγωνιστικά μια πιθανή ενοποίηση της χερσονήσου. Η δήλωση του προέδρου Xi ότι η Κίνα θα σεβαστεί τις διεθνείς ισορροπίες όπως έχουν διαμορφωθεί, χωρίς να προσπαθήσει να τις ανατρέψει είναι πολύ σοβαρή και υπογραμμίζει την προσπάθεια για την ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης στην οικονομία της χώρας, καθώς και την δέσμευση της Κίνας στην θηριώδη προσπάθεια αναζωπύρωσης της παγκοσμιοποίησης με το νέο δρόμο του μεταξιού.

Τέλος, υπάρχει επίσης το σενάριο, μια ενοποιημένη Κορέα να διαλέξει να κρατήσει το πυρηνικό οπλοστάσιο ως αντιστάθμισμα τόσο στην Κίνα, όσο και στην Ιαπωνία που έχει τις δυνατότητες και με την βοήθεια των Η.Π.Α. μπορεί να το χτίσει αρκετά σύντομα. Όλα αυτά βέβαια, κάτω από τους σχεδιασμούς των γερακιών του πολεμικού κατεστημένου που ορίζουν την τύχη των λαών, κατά το δοκούν και μόνο προς το συμφέρον τους.

Όσον αφορά στην αποχή της Ρωσίας, παρότι δήλωσε δημόσια την πρόθεσή της να παράσχει οποιαδήποτε βοήθεια χρειαστεί στις διαπραγματεύσεις, ίσως ο χάρτης που ακολουθεί να δείχνει τα κύρια ενδιαφέροντα της, αφήνοντας, για την ώρα, σε δεύτερο πλάνο την χερσόνησο της Κορέας.

Τον Οκτώβριο της προηγούμενης χρονιάς, ο πρόδρος της Rosneft, κος Igor Sechin, παρουσίασε σε γεωπολιτικό συνέδριο στη Βερόνα της Ιταλίας αυτό τον χάρτη, την εικόνα δηλαδή που έχει η Ρωσία για τον σχεδιασμό της Μεγάλης Ευρασίας, όπως την αποκαλεί, αφήνοντας την χερσόνησο της Κορέας έξω από την συνοριογραμμή. Μια κυρίαρχη, κεντρική περιοχή που ξεκινά από την Σιβηρία και καταλήγει ως την Μ. Ανατολή, ενώνοντας όλες τις χώρες που παράγουν πετρέλαιο, ως απαραίτητος διαμεσολαβητικός σύνδεσμος, ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία που βασίζονται στις εισαγωγές του μαύρου χρυσού για να λειτουργούν τις οικονομίες τους με εμπορικές μηχανές τη Γερμανία και την Κίνα. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς, τόσο τον ρόλο του “εμφυλίου” της Συρίας, όσο τον ρόλο που μπορούν να παίξουν όταν έρθουν στην επιφάνεια τα τεράστια, όπως δηλώνεται, κοιτάσματα αερίου της Ελλάδας και της Κύπρου και πιστεύουμε, εξίσου εύκολα, να αντιληφθεί το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στις δύο χώρες, αλλά και την προδοτική ατολμία να δηλωθεί μονομερώς η ΑΟΖ της χώρας μας.

Επί χρόνια, ο πρόεδρος Putin, έκανε την μια μετά την άλλη αποτυχημένη προσπάθεια να πείσει την Ευρώπη να συνεργαστεί μαζί του, σε ένα σχεδιασμό που θα δημιουργούσε μια αντίπαλη, μεγάλη δύναμη απέναντι στις Η.Π.Α. και την Κίνα, ξεκινώντας από την Λισσαβώνα και φτάνοντας ως το Βλαδιβοστόκ. Μάταια, οι ευρωπαίοι ηγέτες είχαν προσκολληθεί στα άρματα των αμερικανών που ξαφνικά ξέμειναν από καύσιμα μετά την ακύρωση της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, της JCPOA, την προηγούμενη βδομάδα από τον πρόεδρο Trump, που τήρησε ακόμη μια από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του. Όσο κι αν μας τρομάζουν οι εξελίξεις αυτές -κι είναι πράγματι τεκτονικές- κανένας δεν μπορεί να τον κατηγορήσει γιατί ακολουθεί το πρόγραμμά του. Όσοι όφειλαν να προετοιμαστούν για τέτοιες κοσμογονικές αλλαγές, όφειλαν να το έχουν κάνει κι αυτό αναφέρεται για τους ηγέτες της Ευρώπης, η οποία θα είναι η μόνη χαμένη από αυτήν την εξέλιξη, όπως θα δούμε παρακάτω.

Δεν είναι τυχαίο ότι κατονομάζονται από τις Η.Π.Α. ως άμεσοι κίνδυνοι, εκτός από την Β.Κορέα, επίσης η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν. Οι τρείς αυτές περιφερειακές δυνάμεις, μπορούν να σχηματίσουν τον κορμό της Μεγάλης Ευρασίας. Γεωστρατηγικά, το Ιράν βρίσκεται γεωγραφικά στην μοναδική θέση που μπορεί να ενώσει τόσο βόρεια προς νότια, όσο και ανατολικά προς δυτικά, προσφέροντας ανοικτές θάλασσες επίσης, την Κεντρική Ασία. Το ίδιο άλλωστε, έχει επενδύσει σε αυτό το μονοπάτι ακόμη και συμμετέχοντας στο μέτωπο της Συρίας, αντιλαμβανόμενο τον κεντρικό ρόλο που παίζει για την ασφάλεια στις περιοχές της Μ.Ανατολής και της Β. Αφρικής ως τον Καύκασο, γι αυτό και καταλαμβάνει τόσο κομβική θέση στον νέο δρόμο του μεταξιού της Κίνας.

Ως ομότιμος συνεταίρος των BRICS, το Ιράν συμμετέχει επίσης στο νέο δρόμο του μεταξιού, στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EEU), στον οργανισμό ανάπτυξης της Σαγκάης (Shangai Cooperation Organization), στην αναπτυξιακή τράπεζα και σε όλες τις πλατφόρμες που έχουν προετοιμαστεί για να μετατρέψουν την Ευρασία σε τεράστια οικονομική δύναμη, με βάση τις ανυπολόγιστες ποσότητες ορυκτών πόρων που διαθέτει. Όπως άλλωστε δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος Putin προς τον πρόεδρο Xi, στο περυσινό συνέδριο της Ufa, “συνδυάζοντας τις προσπάθειές μας, οι χώρες μας, χωρίς καμία αμφιβολία, θα ξεπεράσουν όποιο εμπόδιο βρεθεί μπροστά τους”.

Όπως μπορείτε να δείτε στον παραπάνω χάρτη του Bloomberg, η Ευρώπη βασίζεται ενεργειακά, σαν μέσο όρο, περίπου στο ένα τρίτο από τις εισαγωγές της Ρωσίας, ενώ υπάρχουν χώρες που οι ανάγκες τους περνούν το 50%. Η προσάρτηση της Κριμαίας από τους ρώσους και η ανάμιξη τους στην Συρία, όπως έχουμε αναφέρει ξανά, ήταν σημείο ζωής ή θανάτου και σήμανε την παγκόσμια μεγάλη γεωστρατηγική αλλαγή. Ας μην ξεχνάμε πως, ήταν η πρώτη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που μια χώρα εκτός από τις Η.Π.Α., χρησιμοποίησε τις στρατιωτικές της δυνάμεις έξω από τα σύνορά της χωρίς προηγουμένως να πάρει την άδεια της Ουάσινγκτον. Η Ρωσία έδρασε κατοχυρώνοντας τα συμφέροντά της από την μιά κι από την άλλη ως ο δυνατός βραχίονας της Κίνας, για να ανοίξει τον διάδρομο για το νέο δρόμο του μεταξιού, μπαίνοντας ανάμεσα στην νατοϊκή Τουρκία και το Ιράν κι απλώνοντας στην ουσία την αμυντική της διάταξη ως την Μ.Ανατολή για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Με την βουτιά του πετρελαίου τα δύο προηγούμενα χρόνια, οι ρώσοι πείστηκαν ότι η Σ.Αραβία και οι Η.Π.Α. έπαιζαν αυτό το παιχνίδι για να την στραγγίξουν οικονομικά, αφού ο προϋπολογισμός της βασίζεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του στην τιμή της ενέργειας. Με τις Η.Π.Α., όχι μόνο ενεργειακά ανεξάρτητες πια λόγω των τεράστιων αποθεμάτων αερίου σε ασβεστολιθικά πετρώματα, αλλά ως πρωτεύσουσα εξαγωγική δύναμη να εποφθαλμιά την Ευρώπη, η Μ.Ανατολή πιθανά να μην βρίσκεται στην ίδια θέση γι αυτές όπως τις προηγούμενες δεκαετίες σαν μοναδικό στήριγμα για το πετροδολάριο, όπως αναφέραμε σχετικά την πρώτη βδομάδα του περασμένου Ιουνίου:

“Με τις τεράστιες αλλαγές των τελευταίων χρόνων όμως στην αγορά της ενέργειας, από την ώρα που μεγάλες περιφερειακές δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και το Ιράν μεταξύ άλλων, συναλλάσσονται μεταξύ τους στα τοπικά τους νομίσματα αποφεύγοντας την ζώνη του δολαρίου, η σχέση του επίσημου αποθεματικού νομίσματος με το πετρέλαιο αρχίζει να εξασθενεί. Οι Η.Π.Α, όπως δείχνει το παραπάνω γράφημα, με το κοίτασμα Permian Basin βρίσκονται για πρώτη φορά σε θέση ενεργειακής επάρκειας, σε σημείο που μάλιστα επέτρεψαν και τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα επιτρέψουν αντίστοιχα στους εμπορικούς τους αντιπάλους και ειδικά στην Γερμανία και την Κίνα, ευκολίες στην προμήθεια των ενεργειακών τους αναγκών.

Παράλληλα με την ρητορική του OPEC και τον περιορισμό της παραγωγής πετρελαίου, οι αμερικάνοι θέλουν κι αυτοί την τιμή του “μαύρου χρυσού” υψηλότερα, πάνω από τα $55-$60, πρώτον για να γίνουν κερδοφόρες οι παραγωγικές διαδικασίες εξόρυξης σε ασβεστολιθικά κοιτάσματα και δεύτερον για να εξυπηρετηθούν τα δυσθεώρητα δάνεια αυτών των εταιριών, ώστε να αποφευχθεί ακόμη μια φούσκα στην αμερικανική οικονομία. Αν ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί τα τρία επικίνδυνα για την παγκόσμια ισορροπία σημεία του πλανήτη είναι η Ουκρανία, η Συρία και η Νότια Θάλασσα της Κίνας. Όπως αναφέραμε τον Δεκέμβριο του 2015, η τεχνολογία έχει προχωρήσει πολύ, δίνοντας ευκαιρίες στους ενεργειακούς αντιπάλους των αμερικανών:

“Οι Η.Π.Α. έχουν μείνει πίσω στην ανακάλυψη νέων τεχνολογιών και στην μάχη του ενεργειακού ανταγωνισμού με την ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής. Η είδηση πως το Ιράν είναι έτοιμο να παράγει και να εξάγει πετρέλαιο με κόστος μόλις 1 δολάριο ανά βαρέλι αμέσως μετά την άρση των κυρώσεων και του εμπάργκο, εξηγεί και στους πιο δύσπιστους γιατί έχει αναφλεγεί και πάλι το συγκεκριμένο τόξο με κεντρικό άξονα την Συρία.””

Η Ρωσία αντίθετα, εκμεταλλεύεται αυτή την κοσμοϊστορική αλλαγή, xτίζοντας στρατηγικές θέσεις, απέναντι στον απομονωτισμό των Η.Π.Α. κάτω από την διοίκηση Trump. Η ημικρατική Rosneft που της ανήκει κατά 50%, με το υπόλοιπο να μοιράζεται ανάμεσα στην BP, την Glencore, το επενδυτικό fund του Qatar και την κινεζική CEFC, υπέγραψε συμφωνίες για εξόρυξη στο Κουρδιστάν και τη Λιβύη και αγόρασε ποσοστό 30% στο πάμπλουτο αιγυπτιακό κοίτασμα Zohr. Η Lukoil βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για να αναλάβει την προετοιμασία για την εξόρυξη των πηγών στο Eridu του Ιράκ. Η Gazprom, η μεγαλύτερη εταιρία της, πλασάρεται στο κουρδικό κομμάτι του Ιράκ, αλλά και στην Badra στα νότια της χώρας. Πάνω απ’ όλα όμως, με το πλασάρισμά της στην Συρία και την ανασυγκρότηση των ενεργειακών υποδομών εκεί, εξασφάλισε τον αγωγό μαζί με το Ιράν και πιθανά με το Κατάρ -μένει να φανεί- που ξεκινά από τον περσικό κόλπο μέσα από το Ιράκ ως την Μεσόγειο στην διαδρομή προς την Ευρώπη, σχέδιο που θα επαναλειτουργήσει μόλις τελειώσει ο πόλεμος στην Συρία, του οποίου ήταν και ο βασικός λόγος με το πετροδολάριο κρυμένο έντεχνα πίσω του:

“Η δυναμική ενάντια στο πετροδολάριο, που κατέκτησε εκ μέρους των Η.Π.Α. όλο τον υπόλοιπο κόσμο από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 ως σήμερα, σύμφωνα με τις παραπάνω υποθέσεις μας, που επίσης συζητιούνται από αρκετούς αναλυτές και think tanks στον διεθνή χώρο, θα λάβει διαφορετική πορεία στο άμεσο μέλλον. Όπως έχουμε αναφέρει μετά το 2009, όταν ο πρόεδρος της Συρίας, κος Assad, δεν συμφώνησε να περάσει ο αγωγός του Κατάρ μέσα από την Συρία, παραχωρώντας τα εδάφη του στον αντίπαλο αγωγό του Ιράν, με την συμμετοχή της Ρωσίας, ξεκίνησε η αποσταθεροποίηση της περιοχής και ο “εμφύλιος” πόλεμος που κόστισε ως τώρα εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και προώθησε μαζί με τους νόμιμους πρόσφυγες, τεράστιο αριθμό τζιχαντιστών λαθρομεταναστών στην Ευρώπη.”

Με την αθέτηση της υπογραφής τους στην συμφωνία JCPOA, για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που επιτεύχθηκε μετά από συζητήσεις δέκα και πλέον χρόνων, οι Η.Π.Α. απέδειξαν ότι η αξιοπιστία τους είναι δευτερεύουσας σημασίας μπροστά στο ανά εποχή συμφέρον τους. Με τις νέες κυρώσεις απέναντι στο Ιράν και με την Ευρώπη ως τη δυνητικά μεγάλη χαμένη, όπως δείχνει το παραπάνω γράφημα, είναι απορίας άξιο πως μπορούν ακόμη και την ύστατη ώρα οι ευρωπαίοι ηγέτες να δηλώνουν ότι θα υποστηρίξουν την συμφωνία με το Ιράν για να φτάσει η κα Merkel να τελειώσει την pax americana υπογραμμίζοντας για δεύτερη φορά πως, “η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται πια στην προστασία των Η.Π.Α”.

Πως ακριβώς δηλαδή θα συνεχίσουν να συνεργάζονται ευρωπαϊκές εταιρίες ή τράπεζες με το Ιράν, γνωρίζοντας πως θα αποτελούν στόχο των αμερικανών για να υποστούν τεράστιες κυρώσεις και πρόστιμα; Μήπως να θυμίσουμε τα $9 δισεκατομμύρια που αναγκάστηκε να πληρώσει στο αμερικανικό κράτος η BNP Paribas επειδή παραβίασε τις κυρώσεις των Η.Π.Α ενάντια στο Ιράν; Με ποιόν ακριβώς τρόπο θα παρακάμψουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, χωρίς να αποκοπούν με την σειρά τους από το SWIFT και την πρόσβαση σε δολάρια, όπως οι ιρανικές εταιρίες;

Μήπως είναι τυχαίο ότι η απόφαση του κου Trump ανακοινώθηκε λίγο μετά την δήλωση του Ιράν ότι θα γυρίσει τα νομισματικά του διαθέσιμα και τις πωλήσεις του πετρελαίου από δολάρια σε ευρώ; Εκτός κι αν η ΕΕ φαντασιώνεται μια αντίστοιχη πλεκτάνη με αυτήν του τούρκου τραπεζίτη Hakan Atilla και του εμπόρου χρυσού Reza Zarrab, οι οποίοι επι πέντε χρόνια ξέπλεναν χρήματα του περιβάλλοντος Erdogan με εξαγωγές χρυσού προς το Ιράν παρακάπτοντας τις κυρώσεις, υπόθεση για την οποία παραμένουν στο έλεος της αμερικανικής δικαιοσύνης μέχρι οι Η.Π.Α. να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τις καταθέσεις τους ενάντια στον πρόεδρο της Τουρκίας…

O ιρανός ηγέτης, κος Hassan Rouhani, δήλωσε πως θα τιμήσει την συμφωνία αν την υποστηρίξουν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, αμέσως μετά την ανάρτηση στο twitter του αμερικανικού πρεσβευτή στο Βερολίνο, κου Richard Grenell ότι οι γερμανικές εταιρίες πρέπει να μειώσουν αμέσως τις συναλλαγές τους με το Ιράν. Πως ακριβώς πιστεύει κα Mogherini ότι η ΕΕ θα καταφέρει να ξεπεράσει την απαγόρευση των αμερικανών για εκκαθάριση δολαρίων των εταιριών και των τραπεζών που θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με το Ιράν ενώ έχουν συμφέροντα στις Η.Π.Α.; Οι αμερικανοί έδωσαν ένα παράθυρο από 90 ως 180 μέρες σε όλες τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο Ιραν για να σταματήσουν τις δράσεις τους και να αποχωρήσουν, ενώ από ο ΥΠΟΙΚ, κος Mnutsin, ανέφερε ότι “αυτή τη φορά οι κυρώσεις απέναντι στο Ιραν θα ανέβουν στο μεγαλύτερο, δυνατό επίπεδο”.

Πιστεύουν άραγε οι αρχές της ΕΕ ότι είναι τόσο δυνατές που θα πείσουν την Total, την Airbus, τη Siemens και τη Renault για παράδειγμα, να αψηφήσουν το αμερικάνικο διάταγμα ρισκάροντας την ίδια την επιβίωσή τους; Η μήπως τα στελέχη των εταιριών και τα διοικητικά συμβούλια θα αψηφήσουν τους μετόχους, οδηγώντας τους σε βέβαιες ζημιές; Με τις κυρώσεις να σταματούν οποιαδήποτε συναλλαγή σε δολάρια μετά τον Αύγουστο κι ειδικά μετά τον Νοέμβριο οποιαδήποτε συναλλαγή τρίτων χωρών με την κεντρική τράπεζα του Ιράν, δεν υπάρχει καμία περίπτωση οι ευρωπαϊκές εταιρίες να παραμείνουν εκεί, προς όφελος της Ρωσίας και της Κίνας που θα πάρουν την θέση τους. Κι όλα αυτά σε μια στιγμή που η αφήγηση της ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας ξεφουσκώνει, όπως θα δείτε στο διάγραμμα που ακολουθεί που συγκρίνει τον δείχτη των οικονομικών εκπλήξεων της Citi (γαλάζια γραμμή) με την δυναμική των δεδομένων της ευρωπαϊκής οικονομίας (μπλέ) να μπαίνουν σε τροχιά για τα χαμηλά του 2012.

Για να συνδέσουμε όμως το πρώτο κομμάτι της έκθεσής μας με το επόμενο που ακολουθεί για την τεχνική ανάλυση του δολαρίου ας θυμίσουμε τα λόγια του John Kerry. Ο πρώην αμερικανός υπουργός εξωτερικών που διαπραγματεύτηκε την συμφωνία με το Ιράν, για να βρεθεί σήμερα κατηγορούμενος της νέας αμερικανικής διοίκησης, είχε υπογραμμίσει, όπως είχαμε αναφέρει τον Αύγουστο του 2015, ότι άρση της συμφωνίας θα έθετε σε κίνδυνο την αξιοπιστία των Η.Π.Α. και το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα. Στην ίδια λογική και η δήλωση του τότε προέδρου, κου Obama στο απόσπασμα που ακολουθεί, αναφερόμενος στο αυτονόητο, ότι δεν μπορείς να βάζεις κυρώσεις που τιμωρούν κινέζικες εταιρίες για παράδειγμα, την ώρα που η χώρα αγοράζει τόνους από τα αμερικανικά ομόλογα χρέους στηρίζοντας το δολάριο.

Το ότι ακολουθεί ο πόλεμος είναι αυτονόητο για τον καθέναν, από την ώρα που ο πρόεδρος Trump χαρακτήρισε το Ιράν ως χορηγό της τρομοκρατίας που στηρίζει ομάδες όπως η Hamas, η Hezbollah, οι Taliban και η Al Quaida -παρά τις δεκάδες των δημοσιευμάτων που φανερώνουν ότι τουλάχιστον οι δύο τελευταίες ανδρώθηκαν με αμερικανικά δολάρια- ισχύουν όσα ψηφίστηκαν μετά την 9/11 για την χρήση πολεμικών όπλων. Ο πρόεδρος του Ισραήλ, κος Netanyahoo ανέλαβε να πείσει την διεθνή κοινότητα, όπως είχε κάνει για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιρακ, ότι το Ιράν συνεχίζει μυστικά το πυρηνικό του πρόγραμμα, ενώ η χώρα έχει ξεκινήσει ήδη τους βομβαρδισμούς στην Συρία σε σημεία που σταθμεύουν δυνάμεις της Ιρανικής εθνοφρουράς.

Ο κος Bolton, που ανέλαβε ως νέος υπεύθυνος ασφαλείας των Η.Π.Α. είναι γνωστός για την προτίμησή του στην πολεμική μηχανή της χώρας σε καταστάσεις σαν κι αυτήν, από την ώρα που η διπλωματία καθυστερεί να δείξει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Στην περίπτωση που τυχόν δεν πέσει η κυβέρνηση του κου Rouhani, ώστε να διαπραγματευτούν οι αμερικανοί με την επόμενη συντηρητική, υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να ανάψει το μέτωπο ανάμεσα στην Σ.Αραβία και το Ισραήλ από την μια πλευρά και το Ιράν από την άλλη. Μια τέτοια κίνηση, είναι σαφές ότι θα τραβήξει και τις μεγάλες δυνάμεις, τις Η.Π.Α. από την μια πλευρά και την Ρωσία με την Κίνα από την άλλη, που αρχικά θα μείνουν απ’ έξω απ τον πόλεμο δια αντιπροσώπων.

Στο δολάριο όμως αναφέρθηκε ξανά και ο πρόδρος Putin, σε δήλωσή του στις 8 του μήνα στο πρακτορείο Tass, που έλεγε ότι για να αυξηθεί η τροχιά της ρωσικής οικονομίας πρέπει η χώρα να απεξαρτηθεί από το μονοπώλιο του δολαρίου, μέσω του οποίου γίνεται το μεγαλύτερο κομμάτι του εμπορίου στο πετρέλαιο. “Το μονοπώλιο του δολαρίου έχει γίνει επικίνδυνο, όχι μόνο για μας, και πρέπει να απελευθερωθούμε από αυτό για να ενδυναμώσουμε την οικονομική μας κυριαρχία. Τα νομισματικά μας αποθέματα, όπως και αυτά τα χρυσού, θα διαφοροποιηθούν αρκετά στο μέλλον”. Αυτό που μένει να δούμε είναι, αν το σύστημα διεθνών πληρωμών που έχει αναπτύξει η Κίνα, όπως και αυτό που φτιάχνει η Ρωσία, θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν απέναντι στις αμερικανικές κυρώσεις στο εμπόριο του πετρελαίου. Όπως αναφέραμε στο δεύτερο μέρος της έκθεσή μας τον Φεβρουάριο, ήδη η Κίνα ξεκίνησε προθεσμιακό συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης για πώληση πετρελαίου σε γιουάν μετατρέψιμο σε χρυσό.

US DOLLAR FUTURES, M, ICE

[+] click images to enlarge

Αρχίζοντας το μέρος της τεχνικής ανάλυσης, ας δούμε, μέσω παραπομπής, τι γράψαμε στην έκτακτη εβδομαδιαία μας έκθεση την προηγούμενη βδομάδα:

“Όπως αναφέραμε σαν προϋπόθεση στην τελευταία μας έκθεση, επιτεύχθηκε τελικά το εβδομαδιαίο κλείσιμο του δολαρίου πάνω από τα 90.44 για να έχουμε, έστω και βραχυπρόθεσμη, ανοδική αντίδραση, καθώς και το κλείσιμο του ευρώ κάτω από τα 1.2213, με αποτέλεσμα να αρχίσει το πολυαναμενόμενο short covering, όπως θα δείτε στο εβδομαδιαίο διάγραμμά μας για το δολάριο.
Tο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα βρήκε στήριξη στην οριζόντια ζώνη στήριξης (μπλέ πλαίσιο) και στην καθοδική γραμμή απο ξεκινά από το χαμηλό του 2015 (γκρί γραμμή) και μετά από συσπείρωση τριών μηνών έκανε την ανοδική αντίδραση που περιμέναμε. Μόλις έφτασε στην δευτερεύουσα αντίσταση (κόκκινη οριζόντια γραμμή), μετά από πορεία με χαμηλό όγκο συναλλαγών, όπως βλέπετε στο κάτω μέρος του διαγράμματος, ενώ η ζώνη προσφοράς υπάρχει ακριβώς πάνω από την τιμή (κόκκινο πλαίσιο).”

H άνοδος τον Απρίλιο κατά λίγο περισσότερο από μια ποσοστιαία μονάδα με το κλείσιμο στα 91.84 ολοκλήρωσαν το μεγαλύτερο κομμάτι της αναστροφής ανοδικά του δολαρίου, η οποία θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες αν τον Μάϊο κλείσει τουλάχιστον πάνω από τα 92.65, σημείο που βρήκε την αντίσταση των πωλητών την εβδομάδα που μας πέρασε. Ένα μηνιαίο κλείσιμο πάνω από τα 94.14 θα επισημοποιήσει την αναστροφή. Πέρα από την ημερήσια τάση που είχε κατοχυρώσει τον προηγούμενο μήνα, το κλείσιμο του Απριλίου επέτρεψε και στην εβδομαδιαία να ακολουθήσει ανοδικά κι έτσι μόνο σε μηνιαίο χρονοδιάγραμμα παραμένει πια αρνητική. Εκτός από τα σημεία που αναφέραμε, η αντίσταση υπάρχει στα 91.88, τα 94.81 και στο υψηλό του Νοεμβρίου στα 95.15. Ένα πιθανό κλείσιμο κάτω από τα 91.50 θα προϊδεάσει για επικείμενη διόρθωση, αρχικά προς την ζώνη ανάμεσα στα 90.95 με 90.60 κι ίσως πέφτοντας χαμηλότερα απο εκεί να τεστάρει ξανά τα 89.90, με κρίσιμη στήριξη τα 89.25 και τα 88.90, στα οποία βρήκε ισχυρούς αγοραστές και σε τριμηνιαίο επίπεδο.

Κατά την γνώμη μας, τα θεμελιώδη αρχίζουν να εναρμονίζονται με το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’80, όταν το ισχυρό ράλλυ του δολαρίου οδήγησε στο Plaza Accord, συνθήκη που σήμανε τη γέννηση της G5 και υπογράφηκε για να οπισθοχωρήσει η τιμή του απέναντι στα υπόλοιπα νομίσματα. Όπως λίγα χρόνια πριν από τότε, όλοι σήμερα είναι πεπεισμένοι ότι οδηγούμαστε στην καταστροφή του δολαρίου. Μόνο που αυτή θα προκύψει από την υψηλή τιμή που θα ανέβει τα επόμενα τρία χρόνια, σε συνθήκες κρίσης, και όχι από την χαμηλή που βρίσκεται τώρα. Στο διάστημα ανάμεσα στο 1981 και το 1984, οι Η.Π.Α. βρέθηκαν με ένα τεράστιο έλλειμα, με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και ταυτόγχρονα σε περιβάλλον σφιχτής νομισματικής πολιτικής μετά το 16% επιτόκιο που επέβαλλε ο τότε διοικητής της FED, κος Volcker, για να καταπολεμήσει το ξέσπασμα του πληθωρισμού.

Δεν είναι τυχαίο πως, το ίδιο ακριβώς συνέβει, όταν όλοι περίμεναν την πτώση του μάρκου, στο χρονικό διάστημα από το 1989 ως το 1995, με την επανένωση της Γερμανίας. Ας κρατάμε λοιπόν μικρό καλάθι όσο όλοι υπερθεματίζουν για την επικείμενη καταστροφή του δολαρίου κι ακόμη μικρότερο όσο οι “ειδικοί” προπαγανδίζουν για τον άμεσο υπερπληθωρισμό, χρόνια τώρα, αδυνατώντας να καταλάβουν το αυτονόητο, ότι δηλαδή θα προηγηθεί μεγάλο υφεσιακό επεισόδιο πριν την φάση της απώλειας εμπιστοσύνης από τη μάζα προς το αποθεματικό νόμισμα και την κυβέρνηση των Η.Π.Α.

EURO FX / US DOLLAR, M, SPOT

Aντίστοιχα, ας δούμε και τι γράψαμε για το ευρώ στις αρχές του μήνα:

“Αντίστροφα το ευρώ, όπως θα δείτε στο διάγραμμά μας που ακολουθεί, μετά την απόρριψή του από τα υψηλά τριετίας, κατρακύλησε βίαια προς την ζώνη στήριξης, η οποία θα δοκιμαστεί σκληρά την επόμενη βδομάδα πριν την πιθανή αναστροφή του, αφού η τιμή διαπέρασε καθοδικά το κομβικό σημείο των 1.1995, ανοίγοντας τον δρόμο για τα 1.1837 και τα 1.1660, τα οποία θα αναιρεθούν ή θα καθυστερήσουν σαν άμεσος στόχος πρόβλεψης, μόνο με ένα εβδομαδιαίο κλείσιμο πάνω από τα 1.2133 κι ένα μηνιαίο πάνω από 1.2269.”

Πράγματι, τα 1.1837 δοκιμάστηκαν, οι ισχυροί αγοραστές ανέστρεψαν την πορεία του και ώθησαν το ευρώ να φτάσει περίπου 100 pips ψηλότερα τη βδομάδα που μόλις έκλεισε.

Με το κλείσιμο του Απριλίου στα 1.2080, το ευρώ βρίσκεται αντίθετα από δολάριο σε πτωτική πορεία στο εβδομαδιαίο επίπεδο, ο μεσοπρόθεσμος κύκλος του έχει αδυνατίσει αρκετά, ενώ παραμένει η τάση του ανοδική σε μηνιαίο χρονοδιάγραμμα, αποκαλύπτοντας μικτή εικόνα. Οι κύριες αντιστάσεις του παραμένουν αυτές που αναφέραμε παραπάνω, επίσης η ζώνη 1.1950 με 1.20 και ψηλότερα τα 1.2555, ενώ μόνο ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα 1.1911 θα μας δώσει σήμα για περαιτέρω σοβαρή διόρθωση προς τα 1.1750. Η βασική του στήριξη υπάρχει σε μακροπρόθεσμο επίπεδο κάτω από τα 1.1660, στην ζώνη 1.1550 με 1.16 κι ένα κλείσιμο τριμήνου κάτω από αυτή την τιμή θα δώσει πιθανό σήμα για το επερχόμενο, μεγάλο ράλλυ του δολαρίου. Για την ώρα, το κλείσιμο της βδομάδας πάνω από τα 1.1837 προμηνύει πως, το ευρώ βρήκε τα χαμηλά του βραχυπρόθεσμου κύκλου του, αντίθετα από το δολάριο δηλαδή που κατέγραψε τα υψηλά, ενώ μάλλον μας απομένουν οκτώ βδομάδες περίπου για τα αντίστοιχα, εκατέρωθεν του μεσοπρόθεσμου κύκλου, χρονικό διάστημα που μας βγάζει στην δεύτερη βδομάδα του Ιουλίου.

GOLD FUTURES, M, COMEX

Από τα προαναφερόμενα για τα δύο κυρίαρχα παγκόσμια νομίσματα, έχουμε την βεβαιότητα ότι οι παλαιότεροι αναγνώστες μας θα έχουν καταλάβει ότι υπάρχουν πιθανότητες να έχουμε ανοδική κίνηση στα πολύτιμα μέταλλα. Άλλωστε, στο τελευταίο μας, έκτακτο, σημείωμα υπογραμμίσαμε την σοβαρότητα της κατάστασης τόσο χρονικά, όσο και σε επίπεδο τιμής για τον χρυσό:

“Ελαφρώς πτωτικά με απώλειες μικρότερες της μιας ποσοστιαίας μονάδας έκλεισαν την βδομάδα τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό στα $1.316 και το ασήμι στα $16.55 ανά ουγκιά αντίστοιχα, υπερασπιζόμενα τις σημαντικές στηρίξεις που είχαμε αναφέρει στην τελευταία μας έκθεση.

Η προσοχή μας τώρα, κυρίως για τις δύο επόμενες βδομάδες με αιχμή την δεύτερη που χρονικά μπορεί να δημιουργήσει ανατροπή της πρόσφατης πτωτικής τάσης, βρίσκεται στραμμένη στην ζώνη των $1,313 με $1,310, η οποία αν διαπεραστεί καθοδικά, θα αυξηθούν κατακόρυφα οι πιθανότητες για επίσκεψη της τιμής στην περιοχή των $1,273 με $1,263, καταγράφοντας ιδανικά τα χαμηλά του μεσοπρόθεσμου κύκλου μες τις επόμενες βδομάδες. Η ορμή (momentum) έχει γυρίσει αρνητική σε εβδομαδιαίο επίπεδο και χρειάζεται να δούμε ισχυρούς αγοραστές για να δημιουργηθεί συσπείρωση στην περιοχή που η τιμή πιθανά θα τεστάρει την ανοδική διάσπαση της γραμμής τάσης (μπλέ διακεκομμένη) που ξεκινά από τα υψηλά του 2011.”

Μετά το κλείσιμο του μήνα στα $1,316.1 και την αντίδραση αυτής της βδομάδας, επισημοποιήθηκε η σοβαρότητα της ζώνης από αυτή την τιμή ως τα $1,310.7, τα οποία μόνο αν διαπεραστούν καθοδικά στο τέλος Μαίου, θα υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες για πτωτική τάση. Η αντίδραση δεν ήταν όσο ισχυρή όσο θα θέλαμε, αλλά αν, πράγματι, το δολάριο κατέγραψε τα χαμηλά του βραχυπρόθεσμου κύκλου του, μάλλον θα δούμε υψηλότερες τιμές τις επόμενες μέρες. Είναι κρίσιμο να κλείσει η επόμενη βδομάδα πάνω από τα $1,313, ώστε να μεταστραφεί η ημερήσια τάση σε ανοδική, από την ώρα που η εβδομαδιαία είναι καθοδική ενώ η μηνιαία βρίσκεται και αυτή ανοδική.

Αυτές οι ουδέτερες φάσεις, σε όλα τα διαπραγματεύσιμα στοιχεία, όπως και στα πολύτιμα μέταλλα, φανερώνουν συσπείρωση από την μια πλευρά, αλλά από την άλλη μπορούν να γεννήσουν κινήσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις, πιάνοντας τους επενδυτές στον ύπνο. Ας μην ξεχνάμε ότι εποχικά και για τους δύο επόμενους μήνες, δεν βρισκόμαστε σε περίοδο θετικών τιμών, παρότι ο χρυσός, μετά την άνοδό του βρίσκεται αυτή τη στιγμή μόνο 31.9% κάτω από το υψηλό του 2011. Ανοδικά, η αντίσταση βρίσκεται στην ζώνη $1,354.4 με $1,357.7, ενώ η στήριξη, εκτός από τη ζώνη που αναφέραμε, υπάρχει στις περιοχές των $1,303 με $1,300 και των $1,273 με $1,263. Μόνο ένα μηνιαίο κλείσιμο κάτω από τα $1.115 θα μας αναστατώσει για την ώρα, εφαρμόζοντας στρατηγική αντιστάθμισης, σενάριο στο οποίο δίνουμε τις λιγότερες πιθανότητες με τα τωρινά στοιχεία.

SILVER FUTURES, M, COMEX

H ψυχολογία των επενδυτών που δείξαμε στην έκτακτη εβδομαδιαία έκθεση στις αρχές του μήνα ανέβηκε ψηλότερα από το ακραίο επίπεδο απαισιοδοξίας, δεν είχαμε όμως τεράστια διαφορά στις θέσεις των commercials από το αντίστοιχο διάγραμμα που επίσης δημοσιεύσαμε, ενώ επιπρόσθετα αναφέραμε:

“H αδυναμία στο ασήμι φάνηκε από την προηγούμενη βδομάδα, όταν η τιμή οπισθογύρισε χωρίς καν να ακουμπήσει την κάτω γραμμή της περιοχής προσφοράς (κόκκινο πλαίσιο). Ναι μεν λειτούργησε η άμυνα ανάμεσα στα $16.05 ως τα $16.20, πρέπει όμως οι αγοραστές να αποδείξουν ότι μπορούν να υπερασπιστούν αυτή την περιοχή για να έχουμε βάσιμες υποψίες μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες πως, μπορεί να ανασταφεί η τάση ανοδικά, ιδιαίτερα την στιγμή που η ορμή ακολουθεί, δειλά μεν, μια τέτοια τροχιά.”

Με το κλείσιμο του μήνα στα $16.26, ανά ουγκιά αντίστοιχα και της βδομάδας στα $16.70, το ασήμι επιβεβαίωσε κι αυτό με την σειρά του την σημαντικότητα της ζώνης στήριξης των τιμών που αναφέραμε την προηγούμενη βδομάδα. Σε ημερήσιο χρονοδιάγραμμα συμπεριφέρεται ανοδικά, στο εβδομαδιαίο ουδέτερα, αλλά παραμένει, σε αντίθεση με τον χρυσό, σε πτωτική μηνιαία πορεία από πέρυσι τέτοια εποχή αφού καταγράφει συνεχώς χαμηλότερα υψηλά. Η αντίσταση ξεκινά στην περιοχή των $17.36 και των $18.29, ενώ η στήριξη βρίσκεται στην ζώνη των $16.19 με $16.22 κι επίσης στην κομβική των $16.05 με $16.07, που αν διασπαστεί καθοδικά θα δούμε χαμηλότερες τιμές προς τα $15.65.

Αναφερθήκαμε στην Αργεντινή την προηγούμενη βδομάδα και στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διατηρήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ανεβάζοντας διαδοχικά το επίπεδο των επιτοκίων της στο 40%, πριν ανακοινωθεί επίσημα ότι ζήτησε για μια ακόμη φορά, μετά από ένα πλήρη κύκλο 17 ετών, τη βοήθεια του ΔΝΤ με πιστωτική γραμμή. Στο παραπάνω διάγραμμά μας, μπορείτε να δείτε τη δουλειά που κάνουν τα πολύτιμα μέταλλα κι εν προκειμένω ο χρυσός (κίτρινη γραμμή) που απογειώθηκε. Προηγήθηκαν άλλες δύο αυξήσεις, στα 30.25% και τα 33.25% οι οποίες δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν την πτώση του αργεντίνικου πέσο (κόκκινη γραμμή) πριν η κεντρική τράπεζα, η οποία “έκαιγε” περίπου $1 δισεκατομμύριο την ημέρα σε συνάλλαγμα, καταφέρει να επανακτήσει τον έλεγχο στο 40% του επιτοκίου. Αυτό σημαίνει πως, πληρώνει 40% για χρέος σε αργεντίνικο πέσο για διάστημα ενός έτους! Είναι δυνατόν ποτέ να παραμείνει ανοιχτή μια οποιαδήποτε επιχείρηση που έχει τέτοιο δανεισμό;

Πόση ειρωνία, αν σκεφτούμε ότι πριν μερικούς μήνες, η χώρα εξέδωσε χρέος για χρονικό διάστημα εκατό χρόνων (!), το οποίο έσπευσαν να αγοράσουν συνταξιοδοτικά ταμεία που κυνηγάνε υπεραξίες σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αναπληρώσουν τις απαραίτητες αποδόσεις που χρειάζονται για να κρατηθούν ζωντανά και να συνεχίσουν να μοιράζουν τις συντάξεις. Αποδόσεις που τους στέρησαν τεχνητά, μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης QE, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες κρατώντας τα επιτόκια σε μηδενικά, όπως η FED και η BOE της Μ.Βρεττανίας, ή και αρνητικά επιτόκια, όπως η ιαπωνική BOJ, η ευρωπαϊκή EKT και η ελβετική SNB, για παράδειγμα. Η μικρή σχετικά άνοδος του δολαρίου που είδαμε, τα τίναξε όλα στον αέρα στις αναπτυσσόμενες αγορές. Σκεφτείτε τι έχει να γίνει παγκόσμια όταν ξεκινήσει το κανονικό, μακροπρόθεσμο ράλλυ του…

Στην προηγούμενη, επίσης μηνιαία έκθεσή μας, αναφερθήκαμε και σε κάποια οικονομικά μεγέθη της Τουρκίας, δείχνοντας και την ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το ευρώ, ενώ στην εβδομαδιαία είδαμε και τις αγορές σε χρυσό που επιχειρεί η χώρα, ακολουθώντας την Κίνα και τη Ρωσία, φτάνοντας να επαναπατρίσει μάλιστα στις ποσότητες που διατηρεί στην FED Νέας Υόρκης. Όπως είπαμε, τέτοιες κινήσεις γίνονται από τις χώρες που προετοιμάζονται για μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές ή και για πόλεμο. Πριν δείτε στο διάγραμμα που ακολουθεί τη φανταστική δουλειά που κάνει ο χρυσός στις αποταμιεύσεις των ανθρώπων σε αυτές τις περιπτώσεις με την τιμή του σε τούρκικες λίρες (μπλέ γραμμή) να καταγράφει νέα υψηλά και την σχέση με το δολάριο (πράσινη), καθώς και με την, σε ελεύθερη πτώση, ισοτιμία της λίρας με το τελευταίο (μαύρη), θυμηθείτε ότι στον παραπάνω χάρτη που σας δείξαμε με την εικόνα της Ρωσίας για την Μεγάλη Ευρασία, η Τουρκία ήταν στην ευρωπαϊκή σφαίρα επιρροής…

Και τα δύο παραπάνω διαγράμματα με την Τουρκία και την Αργεντινή, μας δείχνουν πως αρχίζει η κρίση των αναπτυσσόμενων αγορών και τα δυσθεώρητα χρέη τους σε δολάρια θα εκρύγνηνται το ένα μετά το άλλο. Η συμπεριφορά αυτή των νομισμάτων τους δεν έχει σχέση με πληθωρισμό, που σημαίνει ότι υπάρχει εμπιστοσύνη για το μέλλον. Δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Πλήρη έλλειψη εμπιστοσύνης στις κυβερνήσεις τους από το χρηματοπιστωτικό σύστημα για το αύριο. Το μεγάλο κεφάλαιο μπορεί να παίρνει καιρό για να συσπειρωθεί στις αναπτυσσόμενες χώρες για το αιμοσταγές κυνήγι στις υπεραξίες. Μόλις όμως μυριστεί κίνδυνο, φεύγει ακαριαία αφήνοντας πίσω του χάος, συντρίμμια και πολέμους. Για ποιό λόγο πιστεύετε η ΕΚΤ έχει ετοιμάσει νομολογία για πανευρωπαϊκό πάγωμα καταθέσεων;

Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, ένα διάγραμμα από τον καταπληκτικό αναλυτή Tom McClellan, που αποτυπώνει την πορεία της τιμής του χρυσού σε σχέση με το ομοσπονδιακό έλλειμα ανά ακαθάριστο εθνικό προϊόν των Η.Π.Α.

Αν τυχόν χάσατε την ανάλυσή μας του Μαρτίου, σχετικά με το πόσο θα ανέβει την επόμενη δεκαετία το έλλειμα των Η.Π.Α., καλό είναι να την μελετήσετε….

Παραφράζοντας με τον σημερινό τίτλο αυτόν από το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του αγαπημένου μας Henry James, πιστεύουμε να σας δώσαμε μια ιδέα του τι πρόκειται να ακολουθήσει. Από τον Νοέμβριο και μετά, τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο.

Yγιαίνετε!