Η απειλή του δολλαρίου

Αριστερά. Δεξιά. Δύο λέξεις που περιέκλεισαν μέσα σε ένα στενό κι ίσως αδιέξοδο, εκ των υστέρων, μονοπάτι την πολιτικοκοινωνική μας ζύμωση και την εν γένει προσπάθειά μας για εξεύρεση ισορροπίας, κυρίως μετά την βιομηχανική εποχή και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ως τις μέρες μας. Έχοντας ως σημείο μηδέν το κέντρο, οι δύο δυνάμεις άρχισαν να δονούνται, να ανοίγουν και να συγκλίνουν σε μια αέναη διαδρομή, ώσπου τελικά η μία κατάφερε να ενσωματωθεί κατά ένα μικρό, ή μεγάλο ποσοστό ανά περίπτωση, μέσα στην άλλη. Μια πολιτική αφήγηση δεκαετιών που άφησε πίσω της ερημωμένα στρατόπεδα, χαμένους, προδομένους, τιμημένους ή μη αγώνες, ανάλογα με ποιόν θα διαλέξει κανείς να μελετήσει ως σεναριογράφο της ιστορίας. Δύο λέξεις που μέσα από την φόρτιση που επέφεραν, κατάφερναν και καταφέρνουν να αποτρέψουν οποιαδήποτε ειλικρινή, λογική και με επιχειρήματα, εξελικτική διαδικασία.
Μήπως, ανάμεσα σε όλα τα άλλα που υποδεικνύει η απρόσμενη εκλογή του κου Trump, αυτές οι δύο λέξεις έγιναν πια τόσο μακρινά θολές που φανερά αποκρύπτουν την έλλειψη, της ασθενούς έτσι κι αλλιώς, κριτικής μας ικανότητας σε βαθύτερα, λεπτά θέματα πολιτικής ουσίας και δράσης; Πιστεύουμε πως, ίσως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς κάτι τέτοιο, προσπαθώντας να εξηγήσει τι συμβαίνει στις, μάλλον λιγότερο πολιτικοποιημένες, νέες γενιές. Σε αυτές που βλέπουν μια αριστερή κυβέρνηση να ψηφίζει ακόμη ένα μνημόνιο ταφόπλακα, νομιμοποιώντας κι όλα τα προηγούμενα μαζί, παρακούοντας την λαϊκή εντολή. Ή σε αυτές που αδυνατούν να καταλάβουν πως κέρδισε την θέση του στον Λευκό Οίκο ένας φανταιζί εκπρόσωπος της συντηρητικής δεξιάς, υποσχόμενος στους ψηφοφόρους πως θα θεσπίσει μέτρα που θα επαναφέρουν τις χαμένες στο εξωτερικό βιομηχανικές θέσεις εργασίας. Είναι λοιπόν συμπαγής πια μια αριστερή ιδεολογία στην κυβερνητική πράξη της ή αντίστοιχα μια δεξιά που κερδίζει από τις ψήφους των εργατών; Noμοτελειακά όχι. Οι τακτικές που υπογραμμίστηκαν στον προηγούμενο αιώνα για να θεμελιώσουν τον ψυχρό πόλεμο και τον γεωπολιτικό παγκόσμιο χάρτη, δεν μπορούν πια να ισχύουν σε έναν νέο, πολυπολικό κόσμο, όπως αυτός διαμορφώνεται μπροστά στα μάτια μας. H πασίγνωστη ρήση του Ludwig von Mises, παραμένει επίκαιρη, ίσως όσο ποτέ.
Όπως δείξαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, ο κος Τrump εκλέχθηκε γιατί ψηφίστηκε περισσότερο από την κα Clinton σε όλες τις πληγμένες οικονομικά περιοχές των Η.Π.Α. Κυρίως στο εσωτερικό της χώρας και μακριά από τα παράλια και τις μεγάλες μητροπόλεις. Δεν ξέρουμε αν θα πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του – ή και τις υπόλοιπες – να κατονομάσει την Κίνα ως υποτιμητή του νομίσματός της, κίνηση που θα έχει δραστικές συνέπειες στις σχέσεις τους. Η αναγγελία της πρόθεσής του, δείχνει πως ίσως προσπαθήσει να συμπλεύσει με την Ρωσία, απομακρύνοντας την με αυτόν τον τρόπο από την άτυπη συμμαχία της με την Κίνα κι επιχειρώντας να διαμελίσει τις BRICS.
Ο προστατευτισμός και ο απομονωτισμός όμως στον οποίο αναφέρεται, ως κίνηση τακτικής για να απομακρυνθεί από τις πολιτικές του “ελεύθερου εμπορίου” καταργώντας τις διαπραγματεύσεις για όλες τις διηπειρωτικές συμβάσεις, έχει ξεκινήσει αρκετά πριν από την έλευσή του στο οβάλ γραφείο, όπως θα δείτε και στο γράφημα του Bloomberg που ακολουθεί. Ενώ μετά το 2009, τα περισσότερα μέτρα που ψήφιζαν οι μεγαλύτερες είκοσι οικονομίες του κόσμου, που αποτελούν το γκρουπ των G-20, ήταν σε ισορροπία, από τις αρχές τις περυσινής χρονιάς ως τώρα, τείνουν περισσότερο προς την κατεύθυνση του ελεγχόμενου εμπορίου και της επιβολής ειδικών δασμών. Και ο λόγος γι αυτό είναι αρκετά απλός.
Οι περισσότερες έρευνες που έχουμε διαβάσει, όπως και αυτή της Deutsche Bank από την οποία είναι το διάγραμμα που ακολουθεί, δείχνουν πως η αναλογία του παγκοσμίου εμπορίου ως προς το ακαθάριστο προϊόν, έχει ήδη κορυφωθεί και αρχίζει να πέφτει. Στην περίπτωση δε που η φετινή ή η επόμενη χρονιά καταλήξουν σε μικρότερο ποσοστό από αυτό του 2010, η πτώση δυνητικά μπορεί να φτάσει στα επίπεδα της δεκαετίας του ’80. Κάτω από αυτό το πρίσμα, δεν είναι ατυχής σύλληψη η στρατηγική της ομάδας του κου Trump.
Είναι απίθανο να ξεκινήσουν αμέσως τα έργα υποδομής αξίας πάνω του ενός τρισεκατομυρίου δολλαρίων που έχει ανακοινώσει προεκλογικά, μια και τέτοιου είδους ενέργειες απαιτούν τεράστιο χρόνο. Στην περίπτωση όμως που πετύχει πρώτον την κομματική συνοχή για κάτι τέτοιο και δεύτερον την σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα για την εκταμίευση των δανείων, είναι σίγουρο πως θα ενισχύσει την αμερικάνικη οικονομία εκ τω έσω, ανεβάζοντας επίσης τις πληθωριστικές πιέσεις. Η δέσμευσή του επιπλέον για μείωση του επιχειρηματικού φόρου στο 15%, αποσκοπεί ακριβώς στον επαναπατρισμό των περίπου$3 τρις δολλαρίων που οι αμερικάνικες πολυεθνικές έχουν σταθμεύσει διεθνώς. Κεφάλαιο το οποίο αν τοποθετηθεί σε έργα υποδομής κι εξέλιξης προιόντων και υπηρεσιών και όχι στην απάτη επαναγοράς μετοχών από τις ίδιες της εταιρίες, θα προσδώσει δυναμική στην επανάκαμψη της οικονομίας, όχι πια μέσω των μονεταριστικών πειραμάτων της FED, της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Οι συνεχείς αναβολές στις υποσχέσεις της τελευταίας για αύξηση των βασικών επιτοκίων, έχουν πείσει τους πάντες πως στα μέσα Δεκεμβρίου θα προχωρήσει επιτέλους στην πράξη, στην τελευταία ίσως ευκαιρία της να διατηρήσει έναν έστω και χαμηλό βαθμό αξιοπιστίας. Η τακτική της, όπως και όσων κεντρικών τραπεζών ακολούθησαν -η Ευρωπαϊκή, η Ελβετική και η Ιαπωνική, για παράδειγμα μεταξύ άλλων- να μειώσει τα επιτόκια στην μηδενική βάση για να ενδυναμώσει την οικονομία αποδείχτηκε τουλάχιστον ανεπιτυχής.
Διέλυσε την εργατική και την μέση αστική τάξη, αποδεκάτισε τους συνταξιούχους και τα κοινωνικά ταμεία που βασίζονταν σε αποδόσεις επιτοκίων για την επιβίωσή τους, παραβίασε τον επιχειρηματικό κύκλο της οικονομίας τροφοδοτώντας την φούσκα των ομολόγων και τις επαναγορές μετοχών από τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών και κράτησε εν ζωή μυριάδες εταιρίες και χρεοκωπημένες τράπεζες λόγω του φτηνού δανεισμού, χωρίς τον οποίον δεν θα έπρεπε να υπάρχουν κανονικά. Ποιος λογικός επενδυτής δεν θα μετέφερε τα χρήματά του σε αμερικάνικα ομόλογα όταν η διαφορά στην απόδοσή τους από τα γερμανικά άρχισε να ανεβαίνει κατακόρυφα μετά το 2009, όπως φαίνεται στο διάγραμμα του φίλου μας JS Blokland που ακολουθεί; Κίνηση φυσικά που πριμοδότησε το δολλάριο ενάντια στο ευρώ, θεμελιώνοντας την ταφόπλακα του κοινού νομίσματος.
Από τον Μάϊο είχαμε προειδοποιήσει για την επερχόμενη διορθωτική πορεία των πολύτιμων μετάλλων, που διανύουμε ακόμη, σε σχέση με το δολλάριο, αναφέροντας ότι “…φαίνεται επίσης πως οι traders και τα fund που ποντάρουν στο δολάριο βρίσκονται στην περιοχή της απαισιοδοξίας, ένδειξη που προειδοποιεί για άνοδο” και δημοσιεύοντας το αντίστοιχο διάγραμμα της Sundial Research. Εκμεταλλευόμενοι την ιδιότητά του ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα κι απουσία άλλου δυνατού νομίσματος, οι επενδυτές φοβούμενοι κυρίως για περαιτέρω, περιφερειακή ανάφλεξη γύρω από το μέτωπο του “εμφύλιου” πολέμου της Συρίας, άρχισαν να μετατρέπουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε δολλάρια, αποδίδοντάς του ακόμη μεγαλύτερη ανατίμηση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, όπως φαίνεται στο διάγραμμα που ακολουθεί.
Η μεγαλύτερη του $1 τρις τεράστια πτώση των ομολόγων από τον Ιούλιο, που επισημάναμε πως τα επιτόκια θα αρχίσουν να ανεβαίνουν -όπως και το libor – ως τώρα, τα ανέβασε σε τέτοιο υψηλό βαθμό που είναι αδύνατον να εξυπηρετηθούν τα περίπου $3 τρις δολλάρια που απεικονίζει το γράφημα που ακολουθεί με τα στοιχεία της BIS. Πίστωση, η οποία δόθηκε ως δάνειο στις αναπτυσσόμενες αγορές, μέσω του τυχοδιωκτικού κυνηγιού απόδοσης που επέτρεψε να συμβεί και υποκίνησε στην ουσία η πολιτική των κεντρικών τραπεζών για άπλετο, φτηνό χρήμα στις τράπεζες. Χρήμα που δεν πέρασε ποτέ στην πραγματική οικονομία αλλά μετατράπηκε σε στοιχήματα παραγώγων αξίας άνω των $600 τρις, τις ζημιές των οποίων θα καλεστούν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι πολίτες.
Η πρόσφατη, επιπλέον ανατίμηση του δολλαρίου τους τελευταίους μήνες, μετά την ξέφρενη άνοδο μεγαλύτερη του 15% που πέτυχε το 2014, γίνεται πια η παγίδα μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Κι αυτό γιατί, όσες οικονομίες έχουν δανειστεί σε δολλάρια και λειτουργούν σε τοπικά νομίσματα θα πέσουν στην παράδοξη παγίδα της περαιτέρω ενδυνάμωσής του. Απλά θα χρειάζονται συνεχώς περισσότερα δολλάρια για να ξεπληρώσουν το ολοένα αναπτυσσόμενο μέσω τόκων χρέος τους, ρίχνοντας τελικά κι άλλο λάδι στην φωτιά για ακόμη μεγαλύτερη αύξησή του νομίσματος της FED μελλοντικά λόγω της υπερβολικής ζήτησης.
Γιατί άραγε κινδυνεύουν περισσότερο οι αναπτυσσόμενες αγορές και επακόλουθα η άνοδος του δολλαρίου θα είναι ένα ακόμη πλήγμα για το γκρουπ των BRICS, αν δεν προλάβουν να ενεργοποιήσουν πλήρως τους μηχανισμούς που έχουν σχεδιάσει και ανακοινώσει ώστε να απεμπλακούν όσο το δυνατόν περισσότερο από το πετροδολλάριο; Με μια ματιά στο γράφημα παρακάτω, φαίνεται πως το αμερικάνικο χρέος ανά ακαθάριστο προϊόν δεν είναι τόσο μεγάλο όσο όλων των υπολοίπων, από τις ανεπτυγμένες αγορές ως τις αναπτυσσόμενες και την Κίνα. Αν σκεφτούμε επιπλέον ότι το αποθεματικό νόμισμα είναι παραγωγής και διανομής των Η.Π.Α., αυτό δίνει μια μάλλον διαφορετική χροιά στο χρέος που απεικονίζεται.
Η άνοδος των επιτοκίων και άρα του πληθωρισμού που ευαγγελίζονταν όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες τον κόσμο και τύπωσαν πακτωλό φρέσκων νομισμάτων χωρίς κανένα αντίκρυσμα, κανένα εχέγγυο παρά κοπανιστό αέρα για να την επιτύχουν, ήρθε. Η επισήμανσή μας για ένα τέτοιο σενάριο πέρυσι τον Νοέμβριο ήταν:
“…η προσοχή όλων αυτή τη στιγμή είναι στραμμένη στο αν η απόδοση του δεκαετούς αμερικάνικου ομολόγου σπάσει την καθοδική μπλε γραμμή. Αν το κάνει κι ειδικά αν σπάσει το 2.5%, τότε πρώτον επιβεβαιώνει την ανοδική πορεία που ξεκίνησε στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς και δεύτερον θα ανάψει το φυτίλι για να αρχίζουν να σκάνε το ένα μετά το άλλο όλα τα επικίνδυνα δάνεια τρισεκατομμυρίων που έχουν δοθεί από το κραχ του 2008 και μετά σε όλο τον κόσμο”.
Στο ανανεωμένο διάγραμμα που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε ότι το αμερικάνικο δεκαετές επιτόκιο διαπέρασε ανοδικά την γραμμή αντίστασης που ξεκινά από το 1984, όπως και αυτή από το 2007. Τώρα, έφτασε η στιγμή να αναρωτηθούν, μετά τους κατόχους των “ασφαλών” ομολόγων που καταγράφουν μεγάλες απώλειες ήδη και αυτοί των μετοχών αμερικάνικων εισηγμένων εταιριών, με ποιόν ακριβώς τρόπο θα ξεπληρώσουν τα δάνεια που έχουν πάρει αυτές οι εταιρίες τα προηγούμενα χρόνια; Πως ακριβώς θα πετύχουν να διατηρήσουν την κερδοφορία τους, αφού το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους θα αρχίσει να ανεβαίνει; Πιστεύουμε πως καταλαβαίνετε την απάντηση, όπως επίσης και τις αρκετές προτροπές μας για αποχή από τέτοια κερδοσκοπικά οχήματα, ειδικά προς τους φίλους αναγνώστες που δεν είναι επαγγελματίες επενδυτές.
US 10-YEAR TREASURY NOTE, M, INDEX-CBOE
[+] click images to enlarge
Η είδηση στο τέλος της προηγούμενης έκθεσή μας για την τρομακτική απαγόρευση κυκλοφορίας για τα χαρτονομίσματα των 500 (περίπου 8 ευρώ) και των χιλίων (Ε16) ρουπίων σε μια νύχτα, χωρίς καμμιά προειδοποίηση από την κυβέρνησης της Ινδίας, θέτει τον πόλεμο ενάντια στα μετρητά χρήματα σε μια νέα τροχιά και ολοκληρώνει το σενάριο σε εξέλιξη που παρακολουθούμε μετά την παγκόσμια κρίση του 2008. Η ποσότητα χρήματος που ακυρώθηκε φτάνει πάνω από το 80% αυτού που είναι σε διαθεσιμότητα!
“Ειδήσεις όπως η αύξηση στις πωλήσεις χρηματοκιβωτίων στην Ιαπωνία και η πτώση των καταθετικών λογαριασμών της Γερμανίας, δεν είναι να τις παίρνει κάποιος αψήφιστα και σίγουρα κάτι τέτοιο συμβαίνει από την πλευρά των θεσμικών τομέων βλέποντας την αύξηση στην κυκλοφορία των χαρτονομισμάτων, αφού ήδη ένα μεγάλο μέρος των πολιτών παγκόσμια έχει αρχίσει να προαισθάνεται πως κάτι περίεργο συμβαίνει με την θέσπιση αρνητικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, μέτρο το οποίο δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν ακόμη φόρο ο οποίος έχει ήδη αρχίσει και προκαλεί, μικρές για την ώρα, τραπεζικές επιθέσεις.”
Η παραπάνω αναφορά μας δύο μήνες πριν δεν ήταν διόλου προφητική, αλλά συλλογισμός απόλυτα αναμενόμενος, που συνθέτει την μία και μοναδική άμυνα που έχει απομείνει στο σύστημα για να προασπίσει την ίδια του την ύπαρξη, με την τελείως ενάντια στους πολίτες ροπή του. Ανίκανοι οι πολιτικοί και οι αξιωματούχοι ανά τον κόσμο να εκτιμήσουν την ζημιά που έχουν προκαλέσει ως τώρα, αναβάλουν την λύση του προβλήματος στο απώτερο μέλλον, φροντίζοντας μόνο γιά την διατήρηση των θέσεών τους. Εξωθούν έτσι τις κοινωνίες σε κρίσιμο σημείο υποταγής, γνωρίζοντας πως όσο μεγαλύτερο είναι το οικονομικό πλήγμα, αναλογικά μεγαλύτερη είναι και η αμηχανία που προκαλείται, πρόσκαιρα, στους πολίτες.
Θα πίστευε κανείς πως μια τέτοια κίνηση, σε ένα λαό που αριθμεί κοντά στο ένα δισεκατομύριο κατοίκους θα είχε επιφέρει χαλασμό. Κι όμως, οι αντιδράσεις πέρα από την αδιανόητη ταλαιπωρία σε ουρές τραπεζών, καταστήματα και βενζινάδικα, ήταν σχετικά ήπιες, παρόλο που μεγάλες ομάδες του πληθυσμού δεν είχαν καν να αγοράσουν τα απαραίτητα για την διαβίωσή τους τις πρώτες μέρες. Οι αριθμοί, κρύβουν και πάλι την απάντηση. Μπορεί το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού να έκανε τις συναλλαγές του με μετρητά χρήματα σε ποσοστό 85%, αλλά μόνο ένα πάρα πολύ μικρό κομμάτι, σχεδόν λιγότερο από το πέντε τοις εκατό, αποταμίευε χρήματα. Αυτό είναι κυρίως που ζημιώθηκε από την ακύρωση των νομισμάτων, είναι ελάχιστο αριθμητικά κι επίσης θεωρείται προνομιούχο από τους υπόλοιπους κατοίκους για να προκαλέσει αναταραχές. Και φυσικά, ακόμη και σε ένα λαό που ο πλούτος είναι συνυφασμένος με την κουλτούρα κατοχής χρυσού σε κοσμήματα, η τιμή του “θεϊκού” μετάλλου πήρε φωτιά. Στους τοπικούς προμηθευτές λιανικής που αναζητήσαμε ενδείξεις αγοράς, η τιμή του χρυσού έφτανε στην περιοχή της υπεραξίας ανάμεσα στο πενήντα και το εβδομήντα τοις εκατό από την τρέχουσα διεθνώς σποτ τιμή, με την ανώτερη που βρήκαμε να ξεπερνάει τα $2,200!
Όπως οι έλεγχοι κεφαλαίου που επιβλήθηκαν στην χώρα μας και τον λαό της Κύπρου θα συνεχιστούν και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, έτσι και το τραγικό παράδειγμα της Ινδίας θα επεκταθεί διεθνώς. Ήδη φήμες αναφέρουν να συζητείται το ίδιο στην Αυστραλία και την Σουηδία. Τα καλέσματα από περιώνυμους οικονομολόγους, όπως οι κύριοι Summers και Buiter για κατάργηση των χαρτονομισμάτων των εκατό δολλαρίων και των πεντακοσίων ευρώ, έχουν γίνει καιρό τώρα. Πάντα γιά τον αγώνα ενάντια στην διαφθορά, την πάταξη της μαύρης οικονομίας, του λαθρεμπορίου όπλων και ναρκωτικών…
Το δολλάριο, όπως προαναφέραμε, έσπασε ανοδικά την περιοχή συσπείρωσης που είχε δημιουργήσει από την πρώτη φορά που έφτασε στην περιοχή των 100, τον Μάϊο της προηγούμενης χρονιάς. Οι σχηματισμοί των τριγώνων δίνουν προβλέψεις στόχους για την περιοχή από τα 104 ως τα 106 (γκρι, μπλε), ενώ το τετράγωνο της συσπείρωσης περίπου στα 109-110. Η δημοσιότητα που έχει πάρει βέβαια ή άνοδος του δολλαρίου είναι τεράστια κι αυτό είναι σχεδόν πάντα ανασταλτικό για περαιτέρω, άμεση αύξηση. Στην ένδειξη που έχει σταματήσει τώρα, βρίσκεται η επέκταση 1,681 της κλίμακας Fibonacci από τα χαμηλά του 2008, ενώ ακριβώς λίγο υψηλότερα, ανάμεσα στα 101.5 με 101.8, βρίσκεται επίσης η χρυσή αναλογία του 0.618 της κλίμακας Fibonacci και πάλι, από τα υψηλά του 2002 ως τα χαμηλά του 2008. Αναφέρουμε αυτές τις πολύ σημαντικές, τεχνικές αντιστάσεις, γιατί αν είναι να ξεκινήσει η επικείμενη διόρθωσή του, υπάρχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να ξεκινήσει κοντά σε αυτές τις ενδείξεις.
Στην περίπτωση που η αγορά έχει τιμολογήσει πλήρως την άνοδο του δολλαρίου αν η FED αυξήσει τα επιτόκιά της στις 14 Δεκεμβρίου, είναι πολύ πιθανό οι επενδυτές να πουλήσουν το δολλάριο μέχρι να πάρουν σήμα από την FED σχετικό με τις αυξήσεις της επόμενης χρονιάς. Στη περίπτωση που η FED δεν προχωρήσει στην ήδη τιμολογημένη από την αγορά αύξηση στην σύσκεψη του Δεκεμβρίου, τότε οι απώλειες για το δολλάριο θα είναι μεγάλες και βίαιες μέχρι να βρει τα χαμηλά του επόμενου μεσοπρόθεσμου κύκλου του. Βέβαια, σε σχέση με αυτά που αναφέραμε παραπάνω για τα επιτόκια, τα ομόλογα και ειδικά για το χρέος των αναπτυσσόμενων αγορών, η αύξηση της FED είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει ένα μπαράζ εκρήξεων χρέους που όμοιό του έχουμε να δούμε από την δεκαετία του 1920.
Αναμενόμενα πτωτικά, τουλάχιστον για μας, έκλεισαν και πάλι τα πολύτιμα μέταλλα. Κατά δύο και τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες κάτω ο χρυσός και το ασήμι αντίστοιχα, με τελικές τιμές τα $1,208.7 για τον πρώτο και τα $16.62 για το δεύτερο, ανά ουγγιά.
Ο χρυσός διαπέρασε την ζώνη στήριξης (μπλε), αλλά όπως είπαμε στην προηγούμενη έκθεσή μας, υπάρχουν γραμμές σημαντικής στήριξης ανάμεσα στην περιοχή των $1,205 με το στρογγυλό νούμερο των $1,200. Θα πρέπει να σπάσει καθοδικά τα $1,202 και να κλείσει κάτω από τα χαμηλά του προηγούμενου Μαίου, για να δούμε περαιτέρω πτώση προς την κατώτερη ζώνη στήριξης, που έχει και τις περισσότερες πιθανότητες αντιστροφής της καθοδικής τάσης με βάση και το τελευταίο κλείσιμο. Από την άλλη, αν το δολλάριο κάνει άμεσα την οπισθοχώρησή του, όπως γράψαμε λίγο παραπάνω, είναι πολύ πιθανό ο χρυσός να γυρίσει ανοδικά για να τεστάρει αρχικά την αντίσταση στα $1,215 κι ίσως τα $1,242. Θεωρούμε πως για τα $1,275 οι πιθανότητες υπάρχουν αλλά είναι πολύ μικρές, πριν τουλάχιστον ξεκαθαρίσει η κατάσταση με το δημοψήφισμα στην Ιταλία στις 4 Δεκεμβρίου.
Το ασήμι, το διάγραμμα του οποίου ακολουθεί, έφτασε επιτέλους στην περιοχή που έχουμε σημάνει αρκετούς μήνες τώρα, ως υποψήφια για αγορές. Μένει να δούμε πόσο δυνατοί και αποφασισμένοι είναι οι αγοραστές, σε μια ζώνη που συμπίπτει με την πλάγια γραμμή άμυνας από τα υψηλά του Σεπτεμβρίου του 2014 και την μεσαία γραμμή του κλωνοποιημένου καναλιού που σας είχαμε δείξει ότι συγκρατούσε την ανοδική τάση της τιμής του.
Είναι ξεκάθαρο αυτή την στιγμή, με βάση την ψυχολογία των επενδυτών αλλά και τις δεσμεύσεις των διαπραγματευτών στα προθεσμιακά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, πως δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις για μακροπρόθεσμη μεταστροφή της καθοδικής τάσης, αλλά μόνο αυτές για μια ανοδική αντίδραση. Στην περίπτωση του ασημιού, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να φτάσει στα $17.80, εφόσον πετύχει ένα ημερήσιο κλείσμο πάνω από τα $17.20.
Το σημαντικό είναι πως και τα δύο πολύτιμα μέταλλα πλησιάζουν τα χαμηλά του μεσοπρόθεσμου καθοδικού τους κύκλου με βάση τον χρόνο, αν δεν τα βρήκαν ήδη την εβδομάδα που μας πέρασε.
Για το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, ένα γράφημα της US Global Investors, με στοιχεία από το World Gold Council και την Thompson Reuters, που δείχνει πως οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν συνεχώς χρυσό από το 2010 και μετά. Για να εμπεδώσετε το μήνυμά μας: Μην κάνετε ότι λένε, κάντε ότι κάνουν!
Υγιαίνετε!