Απόσταση αναπνοής από τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο

Μπορεί σε κάποιους ο τίτλος της σημερινής μας έκθεσης να φαίνεται υπερβολικός, είμαστε όμως σίγουροι πως, όσοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις τόσο στην Συρία όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας, καταλαβαίνουν πολύ καλά πως μιά απόσταση αναπνοής μας χωρίζει από την έναρξη του τρίτου παγκόσμιου πολέμου, με επίκεντρο όλη αυτήν την τεράστιας γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή, την οποία είχε θέσει ως τόπο μελλοντικής αντιπαράθεσης και ταυτόγχρονα ως το τελευταίο εμπόδιο γιά την καθιέρωση της παγκόσμιας ηγεμονίας των Η.Π.Α. στα τέλης της δεκαετίας του ’90 ο Zbigniew Bresinski με το βιβλίο του “Τhe Grand Chessboard” (μετ. “Η μεγάλη σκακιέρα”).
Mε τον βομβαρδισμό στις 17 Σεπτεμβρίου των θέσεων του Συριακού στρατού, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από εξήντα στρατιωτών, ήταν σίγουρο πως η εκεχειρία που επιτεύχθηκε μιά βδομάδα πριν σαν τελευταία ευκαιρία ανάμεσα στις δυνάμεις της δυτικής συμμαχίας και του συνασπισμού της Συρίας με την Ρωσία, δεν είχε καμμία ελπίδα να επιβιώσει. Ήταν όμως ο βομβαρδισμός του κονβόϊ της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ στο Χαλέπι τρείς μέρες αργότερα, αυτός που έμελλε να θέσει σε απόλυτη αντιπαράθεση και αλληλοκατηγόριες υπευθυνότητας τις αντίπαλες πλευρές, σε έναν ανήλεο εμφύλιο πόλεμο που έχει κοστίσει ως τώρα την ζωή σε πάνω από 300,000 ανθρώπινες ζωές, έδωσε χώρο στον ISIS να αναπτυχθεί, έχοντας γύρω του μια τουλάχιστον δεκάδα ακόμη αναρχοαυτόνομες φράξιες ανταρτών και τζιχαντιστών που σκορπούν επίσης τον όλεθρο στους αμάχους και ξεκίνησε την μεταναστευτική κρίση που απειλεί το μέλλον της Ευρώπης.
Η ομιλία προχθές του ρώσου υπουργού εξωτερικών, κου Lavrov, στην σύνοδο του ΟΗΕ, όπως και η συνέντευξη τύπου που έδωσε μετά την συνάντηση του με τον αμερικάνο ομόλογο του κο Kerry, ήταν η πιό αιχμηρή από όσες έχουμε παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια πέντε χρόνια που διαλύεται ολοκληρωτικά η Συρία. Δήλωσε πως, δεν έχει νόημα πιά να γίνεται συζήτηση γιά μιά ακόμη κατάπαυση πυρός, αν πρώτα δεν διερευνηθεί από ανεξάρτητη αρχή ο βομβαρδισμός που στοίχισε την ζωή των Σύρων στρατιωτών, όπως και αυτός του ανθρωπιστικού κονβόϊ, καθώς επίσης να ακολουθήσει η επίσημη δήλωση των θέσεων των τοπικών ομάδων που συνεργάζονται με την δυτική συμμαχία, ώστε να αποφευχθεί πιά η περίπτωση τυχόν λανθασμένου χτυπήματος, αφού όλα τα μέρη το μόνο που θέλουν είναι να συνεργαστούν απόλυτα μεταξύ τους, να εξολοθρεύσουν τις δυνάμεις του ISIS και των συμμάχων του και να οδηγήσουν την Συρία σε σταθεροποίηση και την πραγματοποίηση εκλογών.
Πιστεύουμε πως το διάστημα που θα ακολουθήσει ως την διεξαγωγή των αμερικανικών εκλογών τον Νοέμβριο, είναι από τα περισσότερο επικίνδυνα που έχει περάσει η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες, με το τέλος της προεδρίας του κου Obama. Η φημολογούμενη ασθένεια της κας Clinton, η όλο και ανερχόμενη τάση της ψήφου θυμού και διαμαρτυρίας που βρίσκει έκφραση στο πρόσωπο του κου Trump και η μετάβαση στην νέα εποχή της κυβέρνησης των Η.Π.Α. είναι πιθανόν να δώσουν χώρο στις σκληροπυρηνικές ομάδες των “γερακιών” της Ουάσινγκτον, που θεωρούν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή γιά μιά μετωπική αναμέτρηση με την Ρωσία.
Η τελευταία, όπως κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει ο πρόεδρος Putin, δεν μπορεί άλλο να υποχωρήσει απέναντι στις διεκδικήσεις του ΝΑΤΟ, γιατί αν χάσει την Συρία από την επιρροή της, εκτός από το να δώσει χώρο στον βασικό κόμβο διανομής υγρού αερίου προς την Ευρώπη από το Ιράν και το Καταρ, χάνει την βασική της έξοδο στην Μεσόγειο κι εξαρτάται ολοκληρωτικά από τις διαθέσεις του προέδρου Erdogan, ο οποίος φαίνεται πως θεωρεί ότι μπορεί να αλλάζει στρατόπεδα συνεχώς. Όσο και να χρωστά o τελευταίος την αποτυχία του πραξικοπήματος στις πληροφορίες που πήρε έγκαιρα από τον πρόεδρο Putin, δεν το έχει σε τίποτα να αλλάξει πάλι πλευρά.
Θεωρούμε πως μιά επίσημη τοποθέτηση της Κίνας και του Ιράν τις επόμενες εβδομάδες υπέρ της συμμαχίας των Ρώσων με την Συρία, είναι η μόνη κίνηση που μπορεί αυτή την στιγμή να παγώσει τις θερμοκέφαλες εξελίξεις και να δώσει τον απαραίτητο χώρο και χρόνο ώστε να υποχωρήσει η πόλωση που έχει δημιουργηθεί γιά να μην δημιουργηθεί αδιέξοδο στις πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις που πρέπει οπωσδήποτε να συνεχιστούν, αν θέλουμε να μην βιώσουμε τον πόνο και την απελπισία που βίωσαν οι γενιές των δύο προηγούμενων παγκόσμιων πολέμων.
Μπορεί η υπερδύναμη να έχει τόσο υψηλό ετήσιο στρατιωτικό προυπολογισμό, όσο όλες οι υπόλοιπες χώρες μαζί, όταν όμως μιλάμε γιά πυρηνικά όπλα δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία, γιατί αν συμβεί το μοιραίο τα πάντα θα κριθούν σε μερικά λεπτά της ώρας. Ποιός και τι δυναμικής τέτοιου είδους όπλα διαθέτει, είναι το μεγάλο ζητούμενο γιά την ώρα. Άλλωστε, μέσα από τις επαναλαμβανόμες διαρροές email αμερικανών αξιωματούχων, μάθαμε από την αλληλογραφία του πρώην αμερικανού υπουργού άμυνας, κου Powell, ότι και το Ισραήλ κατέχει τουλάχιστον 200 πυρηνικές κεφαλές, ενώ γιά την ώρα είναι άγνωστο ακόμη τι θα γίνει με τις αμερικανικές που βρίσκονται στην Τουρκική βάση στο Ιτσιρλίκ, τις οποίες βάση της σύμβασης με τις Η.Π.Α., έχει δικαίωμα η Τουρκία να χρησιμοποιήσει αν δεχθεί επίθεση.
Όπως αναφέραμε στην προηγούμενη εβδομαδιαία μας έκθεση, το μοιραίο λάθος των ανοιχτών συνόρων της καγκελαρίου Merkel, της κόστισε ακριβά και στις περιφερειακές εκλογές του Βερολίνου, όπου το κόμμα της πήρε 17.6% πέφτοντας κάτω από το όριο του 20% που είχε θέσει ως στρατηγικό στόχο, με το ακροδεξιών και αντιμεταναστευτικών θέσεων AFD να παίρνει 14.2%, μόλις 7.4% λιγότερο από τους σοσιαλοδημοκράτες που βρήκαν πρώτοι. Αν εφαρμόσουμε αυτά τα αποτελέσματα σε εθνικό επίπεδο μπροστά στις προεδρικές εκλογές της επόμενης χρονιάς, υπάρχει μεγάλη δυσκολία να επιτευχθούν συνασπισμοί και επίσης μεγάλη πιθανότητα να μείνει η Γερμανία ακυβέρνητη, στα πρότυπα της Ισπανίας. Η τελευταία, αν και μεγάλη χώρα της Ευρώπης, δεν συγκρίνεται με τίποτα με τους ευρωπαϊκούς, ίσως και παγκόσμιους, τριγμούς που θα προκαλέσει μιά τέτοια κατάσταση στην Γερμανία.
Η μανούβρα του κου Schauble να υπερασπίσει τα αντιμεταναστευτικά αιτήματα των Βαυαρών του κου Seehofer μετά τα αποτελέσματα των εκλογών, δεν ήταν τίποτα άλλο από παιχνίδι τακτικής, το οποίο επιβεβαιώνει τις φήμες που τον θέλουν να κατέβει υποψήφιος γιά την καγκελαρία στην περίπτωση που η δημοφιλία της κας Merkel υποχωρήσει κι άλλο στο κοντινό μέλλον, πράγμα απόλυτα πιθανό. Γιατί αν η γερμανική κυβέρνηση αδυνατεί να διαχειριστεί τώρα τον θυμό των ψηφοφόρων της γιά την μεταναστευτική κρίση, είναι φύσει αδύνατον να καταφέρει να το κάνοει όταν θα χρειαστεί να επέμβει αργά ή γρήγορα γιά την διάσωση της Deutche Bank, o ισολογισμός της οποίας έχει φτάσει αισίως στο 58% του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος της χώρας!
Είτε bail in είτε bail out, τον λογαριασμό θα τον πληρώσουν οι Γερμανοί πολίτες. Δηλαδή στην περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης από το κράτος στα πρότυπα αυτής του 2008 που έκαναν οι αμερικάνικες τράπεζες -ή της ανεπιτυχέστατης των δικών μας- τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι των φορολογουμένων, ενώ στην περίπτωση κουρέματος η κυβέρνηση θα έρθει αντιμέτωπημε τους καταθέτες. Μπρός γκρεμός και πίσω ρέμα, που λέει θυμόσοφα ο λαός μας. Το να θέλουν να αφήσουν την μοναδική τους παγκόσμια, συστημική τράπεζα να χρεοκωπήσει, θεωρούμε πως θα είναι μιά κίνηση που θα δείξει αδυναμία στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τοπίο, την ώρα που η Γαλλία έχει τουλάχιστον τρείς και θα είναι περισσότερο πιθανό το Παρίσι να κλέψει μέσα από τα χέρια της Φρανγκφούρτης την μεταστέγαση από το Λονδίνο του ευρωπαικού κέντρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην μετά Brexit εποχή.
Μπορεί η κα Merkel να δήλωσε πως δεν θα βοηθήσει την Deutche Bank σε περίπτωση κρίσης, αφήνοντας εύλογες υπόνοιες γιά κούρεμα καταθέσεων, αλλά δεν πιστεύουμε πως πρώτον το εννοεί και δεύτερον πως η γερμανική επιχειρηματική ελιτ θα συγχρωτιστεί μαζί της σε μιά τέτοια περίπτωση. Το μόνο πιθανό σενάριο είναι να μασκαρευτεί γιά τα μάτια των γερμανών ψηφοφόρων η πτώση της Deutche Bank πίσω από μιά γενικότερη τραπεζική κρίση που θα ξεκινήσει μάλλον από την Ιταλία. Ελπίζουμε μόνο να μην δημιουργήσουν επίτηδες μιά αναζωπύρωση της ελληνικής κρίσης, πίσω από την οποία κρύβονται γιά τα μάτια των ευρωπαίων ψηφοφόρων όλες οι υπόλοιπαες δομικές αδυναμίες της ΕΕ.
[+] click images to enlarge
Στο διάγραμμα που ακολουθεί του δημοσιογράφου Holger Zschaepitz της Welt – του οποίου τα φιλοξενούμε πολύ συχνά στις εκθέσεις μας- αποτυπώνεται ξεκάθαρα ο κίνδυνος χρεοκοπίας της Deutche Bank, από την άνοδο των γνωστών ασφάλιστων κινδύνου cds, που έγιναν πασίγνωστα και στην χώρα μας με την περιπέτεια των δικών μας τραπεζών. Η διαφορά με τις αμερικάνικες Citi και JP Morgan είναι μεγάλη, ενώ αρχίζουν να ανεβαίνουν και της Credit Suisse. Θεωρούμε πως αυτή είναι η μόνο η αρχή, μιά και κανένας στην κυριολεξία δεν ξέρει, συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των τραπεζών που συμμετέχουν, ποιά είναι η έκθεση της κάθε τράπεζας στα στοιχήματα των παραγώγων που έχουν ποντάρει ενάντια η μία στην άλλη σε εκατοντάδες διαφορετικές διαπραγματεύσεις περιουσιακών στοιχείων.
Στην εβδομαδιαία μας έκθεση της πρώτης εβδομάδας του Ιουλίου, είχαμε αναφέρει αρκετά στοιχεία τόσο γιά τις δημοσιονομικές ελλείψεις της Γερμανίας, αλλά και γιά την ενδεχόμενη πτώση του βιομηχανικού δείκτη της, όπως και πράγματι έγινε. Σύμφωνα με το γράφημα της Morgan Stanley που ακολουθεί, η oικονομία της Γερμανίας σταμάτησε να αποδίδει περισσότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και κατά την ταπεινή μας γνώμη είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει στους ρυθμούς του δεύτερου μισού της δεκαετίας του ’90, πρίν δηλαδή την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος, το οποίο υποδαύλισε την ανάπτυξή της ενάντια στις ελλειματικές χώρες του Ευρωπαϊκού νότου.
Σύμφωνα μάλιστα με το γράφημα της Capital Economics που ακολουθεί με τα στοιχεία της Markit, ο γερμανικός βιομηχανικός δείκτης μόλις διαπέρασε καθοδικά τον αντίστοιχο γαλλικό, ο οποίος βρίσκεται σε άνοδο όλη αυτήν χρονιά.
Ανάμεσα στις πολλές αιτίες πρόκλησης έντασης την επόμενη εβδομάδα είναι, εκτός από το πολυαναμενόμο debate της κας Clinton και του κου Trump, η επίσκεψη του κου Draghi στην γερμανική βουλή. Ο ΥΠΟΙΚ κος Shauble συνεχίζει τις εμπρηστικές δηλώσεις του προς το πρόσωπο του διοικητή της Ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, προσπαθώντας να πείσει τους ψηφοφόρους της χώρας του ότι η κυβέρνηση είναι άμοιρη ευθυνών γιά την στασιμότητα της οικονομίας. Ο κος Draghi βέβαια συνεχίζει ακάθεκτος την αγορά εταιρικών ομολόγων χαμηλής αξιολόγης κι όπως φαίνεται από το γράφημα των Financial Times, μέσα στον μήνα που διανύουμε αυξάνει επιπλέον τον ρυθμό του.
Με τις κινήσεις του τα τελευταία χρόνια, ο κος Draghi κατάφερε να ανεβάσει τον ισολογισμό της ΕΚΤ -ή την ποσότητα λογιστικού χρήματος που έχει εκτυπωθεί χωρίς κανένα εχέγγυο γιά αντίκρυσμα, το ίδιο είναι- στο 32% του εθνικού ακαθάριστου προϊόντος της Ευρωζώνης, αφήνοντας πίσω την FED (24%) κι έχοντας βάλει βαθιά στο μυαλό του να φτάσει την ιαπωνική κεντρική τράπεζα BOJ (92%). Η κίνηση της οποίας – όπως οι αντίστοιχες των άλλων κεντρικών τραπεζών- γιά την καθιέρωση του νέου μέτρου “control yield curve”, όπως εξηγήσαμε πριν δύο μέρες, έχει να κάνει αποκλειστικά με την υποστήριξη των εμπορικών τραπεζών, που χωρίς τέτοιου είδους πρωτόγνωρα μέτρα είναι πολύ πιθανό να χρεωκοπήσουν.
Όπως βλέπετε στο γράφημα που ακολουθεί από το Bloomberg του φίλου της στήλης JS Βlokland -όπως και το επόμενο, ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης παραμένει ακόμη χαμηλότερα από το μηδενικό επίπεδο, στην φάση του αποπληθωρισμού. Άλλωστε, ο ίδιος ο κος Draghi, στην προηγούμενη συνέντευξη τύπου που έδωσε, ανακοίνωσε πως ο στόχος του 2% δεν πρόκειται να πιαστεί ως τουλάχιστον το τέλος αυτής της δεκαετίας.
Το επόμενο γράφημα οφείλουν να το προσέξουν ιδιαίτερα όσοι εύπιστα ακολουθούν τα σενάρια της άμεσης καταστροφής και πτώσης του δολλαρίου, που κυκλοφορούν, δυστυχώς, από κακόβουλους συναδέλφους θέλοντας να πείσουν το αναγνωστικό κοινό να στραφεί άμεσα στα πολύτιμα μέταλλα, χωρίς κάποιο χρονικό προσδιορισμό κι είναι αυτοί η αιτία που έχει γεννηθεί ένας αιρετικός διχασμός γύρω από τον χρυσό και το ασήμι, επειδή αρκετοί αγόρασαν την λάθος στιγμή κι έφτασαν να αλλαξοπιστήσουν σχεδόν μετά την διόρθωση που ξεκίνησε το 2011. Με την διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια των αμερικάνικων και των γερμανικών ομολόγων να βρίσκεται στο 1.5%, είναι σίγουρο πως το μεγάλο κεφάλαιο έχει στραφεί εδώ και αρκετό καιρό προς το δολλάριο φεύγοντας από, το επικίνδυνο αν πάσα στιγμή γιά κατάρρευση, ευρώ.
Η απλή λογική μας λέει πως, υπάρχει ένα τεράστιος φόβος γιά έκρηξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όταν το μεγάλο κεφάλαιο από τους δισεκατομυριούχους επενδυτές που οδηγούν τις αγορές διαλέγει να κρυφτεί πίσω από κρατικά ομόλογα που πιά, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, κινούνται σε αρνητικά επιτόκια, εκτός από τα αμερικάνικα που είναι και η μεγαλύτερη σε ρευστότητα αγορά του κόσμου.
Θετικά έκλεισαν την εβδομάδα τα πολύτιμα μέταλλα, με τον χρυσό στα $1,341.7 αυξημένο κατά περίπου δύο ποσοστιαίες μονάδες και το ασήμι με διπλάσια αύξηση στα $19.81 αντίστοιχα ανά ουγγιά. Όπως θα παρατηρήσετε, ο χρυσός βρήκε αγοραστές στην κάτω γραμμή του πλαισίου της στήριξης (μπλέ) κι ίσως να φτάσει να δοκιμάσει γιά μιά ακόμη φορά την ζώνη αντίστασης, αν και πιστεύουμε πως έχει μικρές πιθανότητες ένα τέτοιο σενάριο. Γιά την ώρα φαίνεται πως θα μας κάνει την χάρη γιά αγορές σε χαμηλότερες τιμές στο άμεσο μέλλον. Μόνο ένα μηναίο κλείσιμο πάνω από τα $1,370 θα μας έκανε να αλλάξουμε άποψη, ενώ ένα κάτω από τα $1,305 θα ενισχύσει σημαντικά τις πιθανότητες γιά πολύμηνη ίσως διόρθωση.
GOLD FUTURES, W, COMEX
To ασήμι κινείται περισσότερο θετικά από τον χρυσό, χρειάζεται κι αυτό όμως να διαπεράσει την περιοχή αντίστασης που έχουμε σημάνει με το κόκκινο πλαίσιο γιά να συνεχίσει την ανοδική πορεία που καθιέρωσε από τις αρχές της χρονιάς. Σε περίπτωση που δοκιμάσει πάλι αυτήν την περιοχή και αποτύχει να την διασπάσει, οι πιθανότητες γιά μεγαλύτερη διορθωτική κίνηση θα ανέβουν δραματικά, ενώ μιά διάσπαση κάτω από τα $18.30 θα το θέσει σε άμεση καθοδική πορεία.
SILVER FUTURES, W, COMEX
Όσοι αναγνώστες έχουν διαβάσει παλαιότερες εκθέσεις μας γνωρίζουν γιά την σχέση ανάμεσα στο ιαπωνικό νόμισμα και τον χρυσό, την οποία είναι εύκολο να διακρίνει κάποιος βλέποντας το διάγραμμα που ακολουθεί. Όσο το γιεν βρίσκεται κάτω από τις δύο κόκκινες πλάγιες γραμμές και κάτω από το πλαίσιο αντίστασης (κόκκινο), θεωρούμε πως είναι πολύ δύσκολο ο χρυσός να διατηρήσει την ανοδική του πορεία. Ίσα ίσα, η απόκλιση που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στα δύο, επειδή είναι μεγάλη όπως αντίστοιχα ήταν από το 2003 ως το 2005, μας ενισχύει τις υποψίες γιά συνέχιση της διορθωτικής κίνησης των πολύτιμων μετάλλων.
COMPARISON CHART: YEN FUTURES, GOLD FUTURES, MONTHLY
Το τελευταίο διάγραμμα της σημερινής έκθεσής μας, αφορά στο αμερικάνικο δολλάριο. Μετά την εξωπραγματική άνοδό του που ξεκίνησε τον Μάϊο του 2014, έχει αρχίσει μια πολύμηνη συσπείρωση που ορίζεται από δύο διαφορετικούς σχηματισμούς: έναν παραλληλόγραμο (μπλέ πλαίσιο) κι έναν τριγωνικό (γκρι γραμμές). Πιστεύουμε πως δεν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του, πρώτα με την διάσπαση του τριγωνικού σχηματισμού κι αμέσως μετά με αυτήν του παραλληλόγραμου, οι πιθανότητες να αναπτυχθούν μακρόχρονες τάσεις στα πολύτιμα μέταλλα είναι πραγματικά ελάχιστες. Το σενάριο που περιμένουμε είναι ίσως μιά ψευδή καθοδική διάσπαση του δολλαρίου κι αμέσως μετά μιά ανοδική με μεγάλη δυναμική στην τάση που θα αναγκάσει όσους είναι short να κλείνουν τις θέσεις τους με ζημιά, προσθέτοντας έτσι κι άλλο λάδι στην φωτιά.
DOLLAR FUTURES, W, ICE
Γιά το τέλος της σημερινής μας έκθεσης, μια διαφορετική ματιά στο μέγεθος του αμερικάνικου χρέους που έχει σχεδόν διπλασιαστεί στα χρόνια της προεδρίας του κου Obama. Γιά να αποπληρωθεί, θα χρειαστεί να προστεθούν όσα μετρητά, χρυσός, ασήμι και bitcoin υπάρχουν στην οικουμένη. Φυσικά, δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρωθεί, αλλά τουναντίον θα συνεχίζουν να τυπώνονται πληθωριστικά δολλάρια γιά την εξυπηρέτηση του, πράγμα απόλυτα θετικό γιά το μέλλον των πολύτιμων μετάλλων σε φυσική μορφή νομισμάτων και ράβδων.
Yγιαίνετε!